Isotretinoin đường uống hiện vẫn đang là loại thuốc điều trị mụn mang lại hiệu quả mạnh nhất trong số các phương pháp trị mụn, thường được chỉ định khi thất bại với các phương pháp điều trị mụn khác. Việc sử dụng isotretinoin nhìn chung là có một số tác dụng phụ, trong đó có thể kể đến là hiện tượng mụn bùng phát mạnh trong thời gian đầu sử dụng. Vậy uống isotretinoin có nên nặn mụn không? Khi sử dụng isotretinoin cần lưu ý điểm gì? Doctor Acnes sẽ giải đáp các câu hỏi trên trong bài viết dưới đây!

Điều trị mụn bằng isotretinoin

Isotretinoin đường uống (13-cis-retinoic acid) lần đầu được chấp thuận cho chỉ định điều trị mụn dạng nốt nghiêm trọng bởi FDA năm 1982. Đến nay hiệu quả điều trị của isotretinoin vẫn chưa bị vượt qua bởi bất kì phương pháp nào khác và vẫn đang là phương pháp điều trị mụn hiệu quả nhất về mặt lâm sàng, giúp làm thuyên giảm mụn trong thời gian dài và cải thiện đáng kể tình trạng mụn của bệnh nhân. Isotretinoin được sử dụng khi tình trạng mụn không cải thiện khi áp dụng các phương pháp dùng thuốc hay các phương pháp trị mụn không dùng thuốc khác như ánh sáng hay peel da.

Isotretinoin là liệu pháp duy nhất tác động đến tất cả các nguyên nhân bệnh sinh chính sinh ra mụn. Isotretinoin có hiệu quả điều trị rất tốt nhờ khả năng thúc đẩy tiến trình trong chu kỳ tế bào, phân chia tế bào, chọn lọc tế bào và quá trình tự chết của tế bào da. Ngoài ra, isotretinoin còn làm giảm tiết bã nhờn, giảm hình thành nhân mụn, giảm lượng vi khuẩn xâm nhập, bên cạnh đó, isotretinoin còn có khả năng kháng viêm.

Isotretinoin có nhiều tác dụng phụ nhưng hầu hết có thể dự đoán được và hiếm khi gây trở ngại đáng kể cho bệnh nhân. Các tác dụng phụ tác động lên da niêm mạc là thường gặp và thường phụ thuộc vào liều sử dụng và có thể xử lý bằng cách điều chỉnh liều hoặc thêm thuốc trị triệu chứng. Hiện tượng bùng mụn cấp ở giai đoạn đầu của lộ trình điều trị bằng isotretinoin cũng là vấn đề được ghi nhận ở khoảng 6% số ca và một nửa trong số đó là nghiêm trọng. Nguyên nhân là do ở giai đoạn đầu isotretinoin có tác dụng làm sạch, đẩy tất cả tế bào chết, bã nhờn và cặn bẩn dưới bề mặt da ra ngoài dẫn tới gây viêm và lên mụn nhiều hơn.

>>> Xem thêm: Trị mụn nên dùng tretinoin hay adapalene?

Uống isotretinoin có nên nặn mụn không?

Về cơ bản, tốt nhất không nên tự lấy nhân mụn hoặc cố gắng nặn mụn tại nhà nếu bị bùng mụn khi đang uống isotretinoin. Như đã đề cập ở mục trước, hiện tượng lên mụn trở lại khi uống isotretinoin là bình thường, sau đó tình trạng này sẽ giảm dần theo thời gian điều trị. Chỉ cần theo dõi và chăm sóc da hợp lý với các loại mỹ phẩm được Bác sĩ hướng dẫn thay vì cố gắng loại bỏ các nốt mụn này ngay lập tức.

Tuy nhiên nếu các nốt mụn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, nên đến các Phòng khám uy tín để được lấy nhân mụn một cách an toàn nhất, đảm bảo không gây ảnh hưởng cho da.

Lấy nhân mụn chuẩn y khoa tại Phòng khám Doctor Acnes — Nên đến các Phòng khám uy tín để được lấy nhân mụn một cách an toàn nhất, đảm bảo không gây ảnh hưởng cho da

Việc tự lấy nhân mụn ở nhà tuy đơn giản nhưng tiềm ẩn nhiều mối nguy nếu không nắm vững kỹ thuật hay cách chăm sóc da sau khi nặn mụn không phù hợp. Tác động xấu có thể kể đến bao gồm phát sinh mụn mới tại vị trí cũ, nhiễm trùng, thâm mụn và sẹo mụn.

Việc lấy nhân mụn nên được tiến hành tại Phòng khám Da liễu nhằm tránh nhiễm trùng và được lấy mụn đúng kỹ thuật, ngoài ra còn được sử dụng các phương pháp bổ trợ khác như ánh sáng xanh, laser hay IPL giúp diệt khuẩn, tránh sinh mụn mới. Sau khi lấy nhân mụn, nên chăm sóc da bằng các sản phẩm phù hợp để tránh thâm mụn hay để lại sẹo. Các sản phẩm chăm sóc da này có thể là hyaluronic acid, tinh chất rau má, vitamin E, gel nha đam, curcumin nghệ.

Sử dụng đèn ánh sáng xanh, laser hoặc IPL giúp diệt vi khuẩn, hạn chế khả năng sinh mụn mới — Nên sử dụng các phương pháp bổ trợ khác như ánh sáng xanh, laser hay IPL giúp diệt khuẩn, hạn chế sinh mụn mới

Làm gì khi bị bùng mụn sau khi uống isotretinoin?

Mặc dù tình trạng bùng mụn khi uống isotretinoin tự thuyên giảm theo thời gian, nhưng nếu tình trạng bùng mụn ở mức độ nặng, bệnh nhân nên thăm khám Bác sĩ để có thể điều chỉnh phác đồ điều trị mụn. Lúc này prednisolone có thể được kê với liều 0,5–1,0 mg/kg/ngày trong khoảng thời gian 2–3 tuần và giảm liều dần dần trong 6 tuần tiếp theo.

Nên ngừng sử dụng hoặc giảm liều isotretinoin từ mức 0,5 mg/kg/ngày về mức 0,25 mg/kg/ngày tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Nếu như ngừng thuốc isotretinoin, khi uống lại nên bắt đầu chậm ở mức 0,25 mg/kg/ngày và tăng giảm liều sau đó tùy vào mức độ đáp ứng thuốc.

Cần lưu ý rằng isotretinoin là thuốc kê toa, do đó việc điều chỉnh liều sẽ do Bác sĩ Da liễu đánh giá và quyết định.

Thăm khám với Bác sĩ Da liễu Doctor Acnes — Thăm khám với Bác sĩ Da liễu để được điều chỉnh phác đồ điều trị mụn thích hợp

Lưu ý khi dùng isotretinoin

Liều dùng isotretinoin được tính toán theo cân nặng, khả năng đáp ứng và tình trạng sức khỏe do đó mỗi người sẽ có phác đồ khác nhau, cho nên bệnh nhân cần tuân thủ liều dùng theo Bác sĩ đã chỉ định. Đây là thuốc kê đơn, tuyệt đối không tự ý sử dụng hay điều chỉnh liều sử dụng. Nếu quên uống thuốc, uống lập tức ngay khi nhớ ra, tuy nhiên không bao giờ được uống quá liều để bù cho những lần quên thuốc.

Trước khi điều trị, hãy thông báo cho Bác sĩ tình trạng dị ứng của bản thân với isotretinoin hoặc các thuốc có liên quan vitamin A như các retinoid khác hoặc các dị ứng khác.

Hãy thông báo cho Bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng. Trong khi đang uống isotretinoin, cần tránh dùng vitamin A trị mụn từ các nguồn khác bao gồm cả các retinoid đường bôi.

Không dùng bất kỳ thuốc kháng sinh nào mà chưa có sự chỉ định từ Bác sĩ.

Hãy thông báo cho Bác sĩ tình trạng sức khỏe của bản thân, đặc biệt như tiểu đường, tiền sử gia đình hoặc bản thân về mỡ máu cao, vấn đề về tâm thần (như trầm cảm), bệnh về gan, béo phì, rối loạn ăn uống, nghiện rượu, viêm tụy, loãng xương…

Không hiến máu trong thời gian sử dụng hoặc ít nhất 1 tháng sau khi ngừng uống isotretinoin.

Isotretinoin làm tăng khả năng nhạy cảm với ánh nắng, nên hạn chế tiếp xúc ánh nắng mặt trời, tránh sử dụng đèn mặt trời hoặc buồng tắm nắng. Khi có việc cần ra ngoài, sử dụng kem chống nắng và mặc đồ bảo vệ. Báo cho Bác sĩ ngay khi có dấu hiệu cháy nắng hoặc da bị rộp, đỏ da.

Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến khả năng nhìn vào ban đêm. Không lái xe, điều khiển máy móc hay thực hiện bất kỳ hành động gì yêu cầu nhìn rõ trong bóng tối cho đến khi đảm bảo chắc chắn an toàn khi thực hiện những hoạt động này. Ngoài ra, isotretinoin còn ảnh hưởng đến khả năng tương hợp khi sử dụng kính áp tròng.

Tránh uống rượu khi uống thuốc do nguy cơ làm tăng khả năng bị tác dụng phụ (như viêm tụy). Người lớn tuổi có nguy cơ bị tác dụng phụ nhiều hơn, đặc biệt là vấn đề về xương.

Tuyệt đối không sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai hoặc có khả năng có thai trong thời gian điều trị. Báo ngay cho Bác sĩ nếu có thai hoặc nghi ngờ có thai.

Trước khi điều trị bằng isotretinoin, phải thử thai âm tính 2 lần. Trong suốt thời kỳ dùng thuốc, phải thử thai mỗi tháng 1 lần. Nếu kết quả dương tính, ngừng thuốc ngay lập tức và báo cho Bác sĩ. Các biện pháp tránh thai phải được áp dụng 1 tháng trước khi dùng thuốc, trong thời gian dùng thuốc và 1 tháng sau khi ngưng thuốc.

Cách chăm sóc da sau khi dùng isotretinoin

Dựa vào cơ chế tác dụng, isotretinoin sẽ làm da trở nên khô hơn qua đó dễ bị tổn thương hơn. Do đó cần có cách chăm sóc da hợp lý trong quá trình điều trị cũng như sau khi kết thúc sử dụng isotretinoin để giúp da nhanh chóng phục hồi lại.

Bổ sung nước đầy đủ mỗi ngày là việc không thể thiếu để cấp ẩm cho da.

Che chắn kĩ càng cho da, tránh tiếp xúc bụi bẩn, ánh nắng mặt trời. Nếu bắt buộc phải ra ngoài, cần sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF cao, mặc áo quần che chắn kĩ. Kem chống nắng nên được sử dụng hằng ngày dù có ra ngoài trời hay không.

Tránh tác động lên da quá nhiều trong quá trình chăm sóc da hằng ngày, trong thời gian sử dụng thuốc chỉ nên tập trung vào việc giữ da sạch và giữ ẩm cho da, tránh rửa mặt quá nhiều, chỉ nên rửa mặt với nước ấm và sữa rửa mặt nhẹ dịu. Mỹ phẩm sử dụng nên là các loại lành tính, không gây kích ứng.

Không nên thực hiện các thủ thuật có tác động lên da như tẩy da chết, wax, mài mòn da… Tuyệt đối không nên tự ý nặn mụn hay lột mụn tại nhà, tránh cho da tổn thương trầm trọng hơn.

Ca lâm sàng điều trị mụn thành công tại Doctor Acnes

Trong quá trình điều trị mụn bằng isotretinoin, việc nặn mụn cần được xem xét một cách cẩn thận. Hiện tượng bùng mụn trong giai đoạn đầu của điều trị isotretinoin là điều phổ biến và có thể gây khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, việc nặn mụn trong thời gian này có thể gây tổn thương cho da.

Thay vì tự nặn mụn, quan trọng hơn là duy trì một chế độ chăm sóc da đúng cách và sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp. Nếu những nốt mụn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, bạn nên tham khảo ý kiến của Bác sĩ Da liễu để được tư vấn và điều chỉnh chế độ chăm sóc da phù hợp nhất trong quá trình điều trị isotretinoin. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về vấn đề này, hãy liên hệ ngay Doctor Acnes để được các Bác sĩ Da liễu giải đáp cụ thể nhé!