Chấm mụn là gì? 3 bước sử dụng thuốc chấm mụn viêm hiệu quả

Chấm mụn là một phương pháp điều trị mụn trứng cá hiệu quả được nhiều người lựa chọn. Đây là 1 phương pháp hiệu quả và tiện dụng. Với công dụng tiêu sừng, kháng khuẩn, kháng viêm và ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông, hầu hết các trường hợp bị mụn điều trị tại nhà đều có thể áp dụng biện pháp chấm mụn.

Vậy sử dụng chấm mụn như thế nào để đạt hiệu quả tối ưu và an toàn? Trong bài viết này, Doctor Acnes sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về phương pháp chấm mụn, các lưu ý và một số loại thuốc chấm mụn có hiệu quả cao trong điều trị mụn.

Giới thiệu về phương pháp chấm mụn

Chấm mụn là gì?

Chấm mụn là phương pháp sử dụng sản phẩm thuốc bôi có chứa hoạt chất tiêu sừng, kháng khuẩn, kháng viêm chấm trực tiếp lên nốt mụn chứ không bôi rộng ra toàn mặt. Giúp giảm triệu chứng đỏ, sưng, đau của mụn.

Theo Bác sĩ Da liễu nổi tiếng Jaishree Sharad ở Mumbai, Ấn Độ: “liệu pháp chấm mụn có thể được sử dụng cho các nốt mụn còn sót lại sau khi điều trị mụn trứng cá, mụn trứng cá đang tiến triển nhưng chỉ có một vài nốt mụn ngẫu nhiên trên da, và các vết thâm do mụn cũ để lại”.

Công dụng chính của chấm mụn

Thuốc chấm mụn có những công dụng sau:

• Đẩy nhanh quá trình lên nhân, gom khô cồi mụn, từ đó thúc đẩy quá trình chữa lành các nốt mụn, giảm thâm mụn hiệu quả.
• Tiêu diệt vi khuẩn, bảo vệ lỗ chân lông khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, ngăn ngừa nguy cơ gây mụn viêm.
• Thúc đẩy quá trình tái tạo da thông qua việc đẩy nhanh tiến độ bong tróc để kiểm soát quá trình sừng hóa cổ nang lông.

Thuốc chấm mụn hiệu quả bởi thành phần nào?

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc chấm mụn chứa các hoạt chất điều trị khác nhau. Một số hoạt chất trong thuốc chấm mụn phổ biến như:

• Benzoyl peroxide

Benzoyl peroxide là một hoạt chất trị mụn phổ biến với nhiều ưu điểm:

Khả năng làm sạch lỗ chân lông, kháng khuẩn, tiêu sừng, tiêu mụn và kháng viêm: khi bôi tại chỗ, benzoyl peroxide chuyển hóa thành benzoic acid và các gốc tự do, giúp phá vỡ màng tế bào của vi khuẩn Propionibacterium acnes. Phổ kháng khuẩn của benzoyl peroxide rộng, kéo dài đến 48 giờ. Đặc biệt, benzoyl peroxide có khả năng tiêu diệt vi khuẩn ngay cả trong điều kiện phát triển tối ưu của chúng.

Phù hợp với nhiều dạng mụn: benzoyl peroxide thường có trong các sản phẩm dạng gel, cream, phù hợp với những tình trạng mụn viêm nhẹ đến vừa, đối với những nốt mụn to sẽ cần thêm nhiều thời gian để giải quyết. Nồng độ benzoyl peroxide phổ biến trong thuốc chấm mụn là từ 2,5% – 10%. Tuy nhiên, việc sử dụng benzoyl peroxide có thể gây ra tình trạng kích ứng da phụ thuộc nồng độ. Vì vậy, nên bắt đầu với những sản phẩm có nồng độ thấp và tăng dần lên nếu tình trạng mụn không cải thiện.

• Adapalene và tretinoin

Adapalene là retinoid thế hệ thứ ba, được sử dụng dưới dạng gel bôi để ngăn ngừa và điều trị mụn. Adapalene có thể ức chế sự biệt hóa tế bào sừng, giúp tẩy tế bào chết, giảm sự hình thành nhân mụn và các phản ứng viêm. Adapalene hiện có sẵn ở nồng độ 0,1% và 0,3%. Adapalene cho hiệu quả trị mụn tốt hơn khi gia tăng nồng độ.

Adapalene có ái lực với các thụ thể chọn lọc hơn so với các thế hệ retinoid thế hệ trước. Do đó, adapalene dung nạp tốt và ít gây kích ứng da hơn so với các loại retinoid bôi ngoài da khác. Tuy nhiên, adapalene vẫn có một số tác dụng phụ tiềm ẩn như kích ứng, mẩn đỏ, khô, ngứa, nhạy cảm ánh sáng…

Tretinoin cũng là một retinoid có khả năng làm thông thoáng, ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông thông qua cơ chế kháng viêm, kháng khuẩn và hạn chế tiết dầu nhờn. Nhờ đó, vi khuẩn mụn trứng cá sẽ không có điều kiện phát triển mạnh. So với retinol, tretinoin có hoạt lực mạnh hơn gấp nhiều lần.

Tretinoin nên được bắt đầu sử dụng với nồng độ thấp nhất khoảng 0,025%, chấm trực tiếp lên nốt mụn ngay sau khi dưỡng ẩm để hạn chế tối đa nguy cơ kích ứng da. 

Lưu ý: tránh sử dụng tretinoin trên các vùng da quá nhạy cảm. Không bôi trực tiếp lên mắt, môi và không tự ý áp dụng đối với tình trạng mụn viêm sưng quá nghiêm trọng. Bên cạnh đó, cần cấp ẩm đủ cho da để da không bị bong tróc, rát đỏ. Đặc biệt, không được tự ý dùng đồng thời tretinoin với BHA, nhằm tránh tình trạng da bị kích ứng.

>>> Xem thêm: Trị mụn nên dùng tretinoin hay adapalene

• Kháng sinh

Các sản phẩm chấm mụn có thể được phối hợp thêm kháng sinh như clindamycin. Kháng sinh giúp giảm mụn nhanh chóng, nhờ tác dụng ức chế hoạt động vi khuẩn gây mụn C. acnes. Tuy vậy, cần thận trọng khi sử dụng các chế phẩm có kết hợp kháng sinh, để tránh tình trạng lạm dụng gây đề kháng kháng sinh.

• Acid salicylic

Acid salicylic là một thành phần phổ biến trong các sản phẩm trị mụn. Acid salicylic là một acid kháng viêm không steroid, tan trong dầu nên có khả năng thâm nhập sâu vào trong da, len lỏi vào các lỗ chân lông và giúp hòa tan chất nhờn, tránh làm bít tắc lỗ chân lông, đồng thời làm sạch dầu nhờn và bụi bẩn trên da. 

Acid salicylic đóng vai trò như một chất tẩy tế bào chết, giúp giảm viêm và sưng tấy do mụn cũng như làm da thông thoáng và mịn màng hơn. Hàm lượng acid salicylic trong chế phẩm dùng để chấm mụn có thường có nồng độ cao hơn sản phẩm thông thường.

• Acid azelaic

Acid azelaic là một acid dicarboxylic tự nhiên, được tìm thấy ở trong các loại ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, lúa mạch. Hoạt chất này có thể len lỏi vào các lỗ chân lông, tiêu diệt vi khuẩn từ bên trong, từ đó làm giảm tình trạng sưng viêm hiệu quả, giúp lỗ chân lông thông thoáng và hạn chế mụn.

Acid azelaic còn có khả năng làm sáng da. Đây cũng là điểm cộng khiến acid azelaic là một hoạt chất hữu ích trong điều trị mụn, hỗ trợ điều trị rối loạn sắc tố sau viêm.

Thông thường, nồng độ azelaic trong các chế phẩm điều trị mụn có thể lên đến 15 – 20%.

3 bước sử dụng sản phẩm chấm mụn hiệu quả

Chấm mụn đúng cách sẽ giúp giảm các tình trạng kích ứng, đỏ da. Quy trình dưới đây giúp tối đa hóa hiệu quả của sản phẩm chấm mụn, giảm thiểu kích ứng và hỗ trợ làn da khỏe mạnh hơn.

Bước 1: làm sạch da mặt

Bước làm sạch da trước khi chấm mụn vô cùng quan trọng. Bước làm sạch da này sẽ giúp da thông thoáng, sạch sẽ hơn, từ đó giúp ngăn ngừa mụn hình thành và tăng khả năng thẩm thấu của kem trị mụn. 

Đầu tiên cần tẩy trang thật kỹ, sau đó rửa mặt với sữa rửa mặt, kết hợp cùng toner giúp cân bằng độ pH cho da.

Bước 2: dưỡng ẩm cho da bằng serum hoặc sản phẩm dưỡng ẩm dạng lỏng

Trước bước sử dụng thuốc chấm mụn, cần dùng thêm sản phẩm dưỡng ẩm để làm dịu da, hạn chế tình trạng da khô, bong tróc. Nên ưu tiên sử dụng dưỡng ẩm dưới dạng kem hoặc serum bởi khả năng thấm nhanh và tốt cho da mụn.

Trong thành phần một số loại kem dưỡng ẩm trị mụn có thể phối hợp thêm các hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm. Vì thế, cần lưu ý đọc kỹ thông tin về thành phần khi lựa chọn sản phẩm, nhằm tránh tác dụng hiệp đồng quá mức của các hoạt chất trị mụn trong bước chấm mụn tiếp theo.

Trong trường hợp sử dụng đồng thời kem dưỡng ẩm trị mụn và thuốc chấm mụn, thời gian nghỉ giữa bước 2 và bước 3 cần cách nhau ít nhất 15 phút.

Bước 3: sử dụng thuốc chấm mụn lên vùng da bị mụn

Trong tuần đầu tiên, nên sử dụng thuốc chấm mụn cách ngày để theo dõi khả năng thích ứng của da. Từ tuần thứ hai, có thể tăng tần suất lên 1 – 2 lần mỗi ngày. 

Tránh lạm dụng thuốc chấm mụn để hạn chế kích ứng, da trở nên khô mỏng, dẫn đến mụn viêm có thể nổi càng nhiều hơn. Ngoài ra, việc chấm mụn cần đảm bảo thực hiện liên tục và lâu dài, không được tự ý ngưng thuốc đột ngột để tránh khả năng mụn quay lại nghiêm trọng hơn. 

Khi kết thúc liệu trình điều trị, có thể giảm tần suất sử dụng từ từ trước khi ngưng hẳn nhằm giúp da có thời gian thích nghi với môi trường và ngăn mụn tái phát.

>>> Xem thêm: Top 10 thuốc chấm mụn viêm hiệu quả nhất hiện nay

5 lưu ý khi sử dụng sản phẩm chấm mụn

Chọn sản phẩm chấm mụn phù hợp

Lựa chọn sản phẩm với nồng độ thích hợp với tình trạng da. Đây là yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công của việc điều trị mụn mụn trứng cá. Sản phẩm với nồng độ quá mạnh có thể gây kích ứng da, trong khi quá nhẹ thì không mang lại hiệu quả mong muốn.

Do đó, cần lựa chọn sản phẩm chấm mụn có nồng độ phù hợp với tình trạng da của mỗi người; ngoài ra, cần chú ý đến nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng của nó để quá trình điều trị mụn được đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Sử dụng thuốc chấm mụn với một lượng vừa đủ

Nên sử dụng sản phẩm 2 lần mỗi ngày, sáng và tối, sau khi da đã sạch. 

Việc thoa nhiều lần trong ngày và quá dày không làm tăng thêm hiệu quả điều trị mụn mà ngược lại nó sẽ khiến da bị khô, mỏng và dễ kích ứng.

Kiên trì sử dụng

Điều trị mụn là một hành trình đòi hỏi kiên nhẫn và sự nhất quán. Không có giải pháp tức thì, mọi phương pháp, từ thuốc bôi đến liệu pháp nâng cao, đều cần thời gian để phát huy hiệu quả. 

Tuân thủ theo đúng hướng dẫn của Bác sĩ Da liễu, áp dụng điều trị hàng ngày để thấy được sự thay đổi rõ rệt. Kiên trì không chỉ là chìa khóa để vượt qua mụn mà còn giúp duy trì làn da khỏe mạnh dài lâu.

>>> Xem thêm: Các loại thuốc bôi trị mụn thông dụng và cách sử dụng

Sử dụng kem chống nắng

Tia UV không chỉ gây hại cho da mà còn khiến da tăng tiết dầu, dẫn đến bít tắc lỗ chân lông và làm mụn mọc nhiều hơn. Các thành phần trong thuốc chấm mụn cũng khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Do đó, sử dụng kem chống nắng là bước vô cùng quan trọng trong quy trình chăm sóc da mụn.

Hãy lựa chọn kem chống nắng phổ rộng, có khả năng chống cả tia UVA và UVB với SPF từ 30 trở lên để bảo vệ da toàn diện. 

>>>Xem thêm: Nên chọn kem chống nắng SPF 30 hay 50

Không tự ý nặn mụn

Tự ý nặn mụn hay nặn mụn không đúng cách là một trong những sai lầm phổ biến. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến cho tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. 

Việc nặn mụn không đúng cách có thể làm mụn bùng phát diện rộng, mụn sưng viêm nặng hơn, dễ để lại sẹo rỗ.

Tóm lại, chấm mụn là phương pháp sử dụng sản phẩm thuốc bôi có chứa chất tiêu sừng, kháng khuẩn, kháng viêm chấm trực tiếp lên nốt mụn, giúp tiêu diệt vi khuẩn, hạn chế bã nhờn trên da và tiến trình viêm tại nốt mụn.

Có nhiều sản phẩm chấm mụn trên thị trường với các hoạt chất khác nhau. Việc lựa chọn sản phẩm phù hợp và sử dụng đúng cách sẽ giúp da nhanh chóng hồi phục. Nên kiên trì sử dụng sản phẩm đều đặn, kết hợp với chế độ chăm sóc da và dinh dưỡng hợp lý để đẩy lùi mụn trứng cá hiệu quả.

Nếu bạn còn thắc mắc về việc lựa chọn sản phẩm chấm mụn cũng như những lưu ý trong quá trình chấm mụn, thì hãy tìm đến các Phòng khám chuyên khoa Da liễu như Doctor Acnes để được các Bác sĩ tư vấn ngay nhé!

Tài liệu tham khảo

1. “4 Essential Ingredients for Acne Spot Treatment”. Verywellhealth.com
2. “How to use spot treatments to treat acne safely and efficiently, according to a dermatologist”. ANJAN SACHAR 5 May 2021