Azelaic acid, một loại acid có nguồn gốc tự nhiên, được biết đến với khả năng hiệu quả trong việc trị mụn và làm mờ thâm, nám.
Với đặc điểm ít gây kích ứng và an toàn, azelaic acid thường được các Bác sĩ Da liễu chỉ định thay thế retinol, tretinoin hay adapalene để điều trị mụn và giảm thâm nám trong trường hợp chống chỉ định hoặc kém dung nạp với các hoạt chất này.
Hãy cùng đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về các công dụng tuyệt vời của azelaic acid cũng như các sản phẩm chứa hoạt chất này nhé!
Tổng quan về azelaic acid
Azelaic acid là gì?
Azelacic acid là acid bão hoà thuộc nhóm dicarboxylic có thể được tìm thấy trong tự nhiên ở các loại lúa mì, lúa mạch. Đây là loại acid được sản xuất từ một loại nấm men có tên là Malassezia furfur, một loại nấm có trên lớp màng sinh học bình thường của da.
Với khả năng kháng viêm và kháng khuẩn, các sản phẩm chứa azelaic acid đã được chứng minh là hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá và các vấn đề về sắc tố da.
Tác dụng của azelaic acid trong làm đẹp và chăm sóc da
Tác dụng trị mụn
Dù hiệu quả trị mụn thường tương đối chậm (ít nhất 3 – 4 tuần), azelaic acid là thành phần được tin dùng trong điều trị mụn trứng cá mức độ nhẹ đến vừa với nhiều ưu điểm:
Hiệu quả
- Kháng viêm, kháng khuẩn, tiêu nhân mụn.
- Bình thường hóa cổ nang lông, chống sừng hóa.
- Điều trị hiệu quả cả mụn ẩn, mụn trứng cá viêm và không viêm.
- Azelaic acid 20% hiệu quả tương đương benzoyl peroxide 5%, tretinoin 0,05% và erythromycin 2% nhưng ít tác dụng phụ hơn.
An toàn
- Ít gây kích ứng, an toàn cho da nhạy cảm và phụ nữ mang thai.
- Có thể thay thế cho isotretinoin, adapalene hay kháng sinh đường uống trong trường hợp có lợi ích rõ ràng.
Tác dụng trị thâm nám
Điều trị tình trạng rối loạn tăng sắc tố (hyperpigmentation disorders)
Nám da, nám vùng má là những tình trạng rối loạn sắc tố phổ biến do hoạt động bất thường của tế bào melanocyte, khiến melanin sản xuất quá mức và phân bố không đều, dẫn đến các đốm màu khác thường.
Cơ chế hoạt động: azelaic acid hoạt động bằng cách ức chế cạnh tranh enzym tyrosinase, enzyme chính trong quá trình hình thành melanin. Nhờ đó, nó giúp cân bằng sắc tố da, làm giảm các đốm màu bất thường.
Hiệu quả giảm thâm nám: cả 2 nghiên cứu đã được thực hiện riêng biệt bởi Susan Farshi và James G.H Dinuloscho thấy việc sử dụng azelaic acid đem lại hiệu quả tương đương hoặc vượt trội hơn so với khi sử dụng hydroquinone 4% (chất được sử dụng để làm sáng những mảng da bị tăng sắc tố) và để lại ít tác dụng phụ hơn.
Điều trị chứng đỏ da (rosacea)
Hội chứng rosacea là tình trạng vùng da mặt bị nổi các mảng viêm đỏ với cảm giác nóng bừng và châm chích khó chịu với nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một trong những nguyên nhân của rosacea liên quan tới hoạt động bất thường của hệ miễn dịch bẩm sinh. Trong đó sự tăng hoạt động của enzym serine protease dẫn đến sự sản xuất vượt trội của các peptide tiền viêm, thay vì peptide kháng khuẩn.
Hiệu quả trong điều trị rosacea: azelaic acid đã được FDA công nhận trong chỉ định điều trị rosacea mức độ nhẹ đến trung bình, nhờ có tác dụng ức chế sự tăng sinh các sắc tố melanin và khả năng kháng viêm.
Đối tượng nên sử dụng azelaic acid
- Người muốn điều trị mụn trứng cá nhẹ đến vừa mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
Cách sử dụng azelaic acid để mang lại hiệu quả tối ưu
Quy trình thoa/bôi azelaic acid
Cách sử dụng azelaic acid thường bao gồm các bước sau:
- Bước 1: làm sạch da bằng sữa rửa mặt nhẹ nhàng sau đó lau cho da khô ráo.
- Bước 2: thoa/bôi kem azelaic acid. Lấy lượng kem bằng 1 hạt đậu thoa đều khắp mặt. Tránh tiếp xúc với mắt, miệng và vùng da nhạy cảm như vùng quanh mắt.
- Bước 3: mát-xa nhẹ sau khi thoa để kem thẩm thấu đều vào da.
- Bước 4: sau khi kem đã thấm vào da, có thể bôi kem dưỡng ẩm cho vào đêm và kem chống nắng vào ban ngày.
Tần suất sử dụng
Để đạt được hiệu quả tối ưu, azelaic acid thường cần được sử dụng trên nền da sạch, duy trì với tần suất 2 lần/ngày. Nên dùng kem chống nắng và bảo vệ da vào ban ngày để đạt hiệu quả tối đa nhất.
Đối với da nhạy cảm, nên thử kích ứng ở một số vùng da nhỏ như mặt trên cánh tay trước khi dùng cho toàn mặt. Nếu không thấy kích ứng, có thể bắt đầu điều trị với tần suất 1 lần/ngày vào buổi tối ở tuần điều trị đầu tiên.
Sử dụng azelaic acid bao lâu để thấy hiệu quả?
Azelaic acid có thời gian tác dụng tương đối chậm, do đó, việc kết hợp với các sản phẩm khác có thể giúp cải thiện hiệu quả điều trị.
Nghiên cứu của Guy Webster trên 273 bệnh nhân đã cho thấy, azelaic acid 20% đem lại hiệu quả cao hơn khi kết hợp với một trong các sản phẩm kem bôi, bao gồm benzoyl peroxide 4%, clindamycin 1%, tretinoin 0,025% và erythromycin 3%.
Đối với tình trạng nám da, nghiên cứu của K Graupe đã chứng minh sử dụng azelaic acid và các retinoid đem lại kết quả làm giảm nám da nhanh chóng và rõ rệt hơn chỉ sau 3 tháng đầu điều trị.
Một số sản phẩm chứa azelaic acid trên thị trường hiện nay
Có thể dễ dàng tìm kiếm các sản phẩm chứa azelaic acid với nhiều nồng độ trên thị trường, dưới đây Doctor Acnes sẽ giới thiệu một số sản phẩm dược mỹ phẩm có chứa azelaic acid có thể tham khảo:
Azelaic acid 20%
Derma forte
Sản phẩm chứa azelaic acid 20% kết hợp với coenzyme Q10, tocopherol (vitamin E) và ascorbic acid (vitamin C) có tác dụng ngăn ngừa các loại mụn trứng cá, giúp mờ sẹo, ngừa vết thâm.
Ngoài ra với tác dụng chống oxy hóa của vitamin C, sản phẩm còn giúp dưỡng da và làm sáng da. Có thể dùng duy trì 1 – 2 lần/ngày để ngăn ngừa tái phát mụn.
Megaduo
Megaduo chứa azelaic acid 20%, là sản phẩm kết hợp giữa azelaic acid và AHA. Sản phẩm có công dụng giúp ngừa mụn trứng cá, ngừa thâm và dưỡng da.
Sử dụng với tần suất 2 lần/ngày sau khi rửa mặt và có thể sử dụng duy trì để ngăn ngừa tái phát mụn.
Skinoren 20%
Skinoren 20% có chứa azelaic acid 20% là kem bôi tại chỗ chỉ định cho điều trị mụn trứng cá. Sử dụng cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên với tần suất 2 lần/ngày sau khi rửa mặt sạch.
Azelaic acid 15%
Skinoren gel 15%
Skinoren dạng gel chứa 15% azelaic acid với khả năng kháng viêm được chỉ định trong hỗ trợ điều trị mụn trứng cá cho người lớn và trẻ em 12 tuổi trở lên. Skinoren 15% có thể được sử dụng điều trị rosacea với chỉ định của Bác sĩ. Tần suất sử dụng 2 lần/ngày trên nền da sạch.
Tóm lại, azelaic acid là một sản phẩm trị mụn và mờ thâm hiệu quả với ít tác dụng phụ trên da. Tuy nhiên, hoạt chất này cũng có nhược điểm là tác dụng điều trị tương đối chậm nên có thể được sử dụng kết hợp với các hoạt chất trị mụn khác để có hiệu quả nhanh hơn.
Trong trường hợp có thai hoặc cho con bú, mặc dù hoạt chất chưa có thấy tác dụng phụ bất lợi, vẫn nên tham khảo ý kiến Bác sĩ, không nên tự sử dụng để đảm bảo hiệu quả và an toàn điều trị.
Các câu hỏi thường gặp về azelaic acid
Azelaic acid không gây đỏ da. Thực tế, nó có khả năng giảm viêm da và giúp làm dịu các triệu chứng như đỏ, sưng và kích ứng. Điều này làm cho azelaic acid trở thành một lựa chọn tốt cho việc điều trị mụn trứng cá và bệnh trứng cá đỏ.
Ngoài ra, nó còn có tác dụng ngăn ngừa các đợt mụn bùng phát và làm sạch vi khuẩn từ lỗ chân lông, giúp hạn chế nguyên nhân gây ra mụn.
Để biết cách sử dụng chính xác, hãy tham khảo hướng dẫn của sản phẩm chứa azelaic acid. Một số sản phẩm yêu cầu sử dụng hằng ngày, trong khi các sản phẩm khác có thể yêu cầu sử dụng ít hơn.
Azelaic acid là một lựa chọn an toàn cho mọi loại da. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ vấn đề gì về da hoặc đang sử dụng các sản phẩm khác, hãy tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu trước khi sử dụng azelaic acid hằng ngày.
Tài liệu tham khảo
- Zoe Diana Draelos. “Examining 15% Azelaic Acid Foam for the Treatment of Folliculitis: A Pilot Study”. J Clin Aesthet Dermatol. 2020 Apr; 13(4): 36–38
- Susan Farshi. “Comparative study of therapeutic effects of 20% azelaic acid and hydroquinone 4% cream in the treatment of melasma”. J Cosmet Dermatol. 2011 Dec;10(4):282-7
- James G.H. Dinulos. “Light-Related Diseases and Disorders of Pigmentation”. Habif’s Clinical Dermatology, Chapter 19, 748-786
- K Graupe, L Lopez-Villafuerte, M Garcia-Lopez. “Double-blind comparison of azelaic acid and hydroquinone in the treatment of melasma”. Acta Derm Venereol Suppl (Stockh). 1989;143:58-61
- “Azelaic Acid”. Sciencedirect.com
- “Kem Skinoren 20%”. Medicines.org.uk
- “IS ANY ACNE TREATMENT SAFE TO USE DURING PREGNANCY?”. Aad.org
- GuyWebster. “Combination azelaic acid therapy for acne vulgaris”. Journal of the American Academy of Dermatology Volume 43, Issue 2, Part 3, August 2000
- Verallo-Rowell, Verallo, Zaumseil. “Combined use of 20% azelaic acid cream and 0.05% tretinoin cream in the topical treatment of melasma”. Journal of Dermatological Treatment Volume 7, 1996
