Mụn đầu trắng: nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị

Mụn đầu trắng là một loại mụn trứng cá không viêm và có nhân mụn đóng kín. Mặc dù bản chất tương đối lành tính, mụn đầu trắng là nỗi ám ảnh của nhiều người vì chúng khiến làn da trở nên sần sùi và kém mịn màng. Vậy làm cách nào để ngăn ngừa và điều trị mụn đầu trắng? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cho bạn những bí quyết loại bỏ mụn đầu trắng hiệu quả và khoa học.

Mụn đầu trắng là gì?

Mụn đầu trắng là những nốt mụn nhỏ có nhân mụn nằm trong lỗ chân lông bị bịt kín. Mụn đầu trắng có nhân mụn màu trắng do nhân nằm bên trong lỗ chân lông, không tiếp xúc với không khí nên không bị oxy hóa. Ở một số trường hợp, nhân mụn trồi ra ngoài gặp tình trạng oxy hóa, nhân mụn sẽ chuyển thành màu đen và được gọi là mụn đầu đen.

Nguyên nhân hình thành mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng hình thành từ sự bít tắc lỗ chân lông do bã nhờn tích tụ ở thành nang lông nhưng không thoát được ra ngoài. Mụn đầu trắng thường nằm dưới da tạo ra một vết sưng màu trắng nổi lên gây cảm giác sần sùi, cộm dưới da.

Thông thường, có nhiều nguyên nhân khiến lỗ chân lông bị bít tắc. Những nguyên nhân này có thể chia thành 2 loại yếu tố chính bao gồm yếu tố gây tăng tiết bã nhờn và gây bít tắc lỗ chân lông.

Các yếu tố gây tăng tiết bã nhờn

Thay đổi nội tiết tố

Sự thay đổi hormon làm tăng tiết bã nhờn trên da kết hợp với tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn đầu trắng. Các giai đoạn góp phần làm thay đổi nội tiết tố bao gồm: dậy thì, hành kinh, thai kỳ, mãn kinh.

Căng thẳng

Nghiên cứu của Zari và cộng sự năm 2017 cho thấy căng thẳng là nguyên nhân gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn theo nhiều cơ chế. Điều này có thể giải thích là do khi bị căng thẳng mãn tính, tuyến thượng thận sẽ tăng tiết hormon cortisol nội sinh – hormon này làm cơ thể tăng tiết androgen hậu quả là kích thích sản xuất lipid trong tuyến bã nhờn và góp phần gây ra mụn.

Các biện pháp tránh thai

Một số biện pháp tránh thai chỉ chứa progesterone cũng có thể làm tăng lượng hormon này, gây mất cân bằng nội tiết tố và gây ra mụn đầu trắng ở phụ nữ. Tương tự như vậy, một số phụ nữ nhận thấy mụn đầu trắng nhiều hơn trong các giai đoạn đầu của chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi ngừng uống thuốc tránh thai chứa estrogen.

Điều này được giải thích là do khi ngừng uống thuốc tránh thai chứa estrogen tạo ra sự mất cân bằng giữa hormon androgen và estrogen trong cơ thể. Trong giai đoạn này, hormon androgen ưu thế hơn làm kích thích sản xuất bã nhờn, bít tắc lỗ chân lông và gây ra mụn.

Di truyền
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng di truyền cũng đóng một vai trò trong sự phát triển của các loại mụn khác nhau, bao gồm cả mụn đầu trắng. Nếu trong gia đình có người bị mụn trứng cá, bạn cũng có nguy cơ bị mụn trứng cá cao hơn.

Chế độ ăn

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ một số loại thực phẩm (bao gồm cả thực phẩm giàu carbohydrate như bánh mì, khoai tây chiên hay sữa động vật) có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn.

Các yếu tố gây bít tắc lỗ chân lông

Sự tăng sừng hóa lỗ chân lông

Việc làm sạch da thường xuyên giúp lấy đi lớp tế bào chết và bụi bẩn trên da, góp phần ngăn chặn việc hình thành mụn. Vì vậy, để ngăn ngừa nguyên nhân sinh mụn đầu trắng, hãy làm sạch da bằng cách tẩy da chết định kỳ, sử dụng sữa rửa mặt hằng ngày và hạn chế sử dụng mỹ phẩm có thành phần gây bít tắc lỗ chân lông.

Ma sát

Mụn đầu trắng cũng có thể xuất hiện ở những nơi bị ma sát nhiều, chẳng hạn đeo khẩu trang quá thường xuyên gây tăng ma sát ở vùng da bên má làm hình thành mụn.

Mụn đầu trắng thường xuất hiện ở đâu?

Mụn đầu trắng có thể phát triển ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, phổ biến nhất là ở vùng chữ T như mũi, cằm và trán. Điều này có thể lý giải là do vùng chữ T là khu vực đặc biệt nhiều bã nhờn trên khuôn mặt, dễ dẫn đến bít tắc lỗ chân lông gây ra mụn trứng cá, bao gồm mụn đầu trắng. Ngoài ra, mụn đầu trắng còn có thể phát triển ở trên cơ thể như ngực, vai, thậm chí cánh tay.

Dù là nam hay nữ ở bất kỳ độ tuổi nào cũng đều có nguy cơ bị mụn đầu trắng. Ngay cả khi các trường hợp chưa từng bị mụn đầu trắng trong giai đoạn dậy thì, mụn đầu trắng vẫn có thể là mối lo ngại ở độ tuổi trưởng thành.

Phân biệt mụn đầu trắng và mụn mủ

Mụn đầu trắng và mụn mủ khác nhau ở tình trạng viêm. Vì vậy, việc điều trị mụn đầu trắng và mụn mủ sẽ khác nhau. Mụn đầu trắng tương đối lành tính và chưa hình thành viêm nhiễm. Trong khi đó, mụn mủ đã hình thành nốt viêm, làn da xung quanh ửng đỏ và đau nhức.

Cách trị mụn đầu trắng tại nhà

Điều trị mụn đầu trắng tương đối dễ so với các loại mụn khác, cụ thể là điều trị tập trung vào hai cơ chế làm sạch da giúp lỗ chân lông thông thoáng và giảm tiết bã nhờn.

Làm sạch da đúng cách

Cách phòng ngừa mụn đầu trắng đầu tiên chính là làm sạch da. Việc này giúp lấy đi các thành phần gây bít tắc lỗ chân lông như bụi bẩn, tế bào da chết, các lớp trang điểm hay kem chống nắng để giúp lỗ chân lông thông thoáng. Quy trình làm sạch da đúng cách bao gồm các bước sau:

Bước 1: tẩy trang

Tẩy trang giúp làm sạch lớp trang điểm và lớp kem chống nắng đang bám sâu vào bên trong làn da mà sữa rửa mặt thông thường không thể làm sạch được.

Bước 2: rửa mặt với sữa rửa mặt sau khi tẩy trang

Sữa rửa mặt giúp xà phòng hóa bã nhờn và rửa trôi bụi bẩn cũng như các thành phần mỹ phẩm còn sót lại trên da mặt mà bước tẩy trang không thể làm sạch.

Bước 3: tẩy tế bào chết định kỳ

Việc tẩy tế bào chết định kỳ sẽ giúp làm sạch những tế bào da chết khỏi bề mặt da, giúp da thông thoáng, hạn chế việc bít tắc lỗ chân lông gây tích tụ bã nhờn và vi khuẩn sinh mụn. Nên tẩy da chết 2 lần/tuần là vừa đủ.

Bước 4: cân bằng da với sản phẩm phù hợp

Bước này thường bị bỏ qua, tuy nhiên nếu có mụn ẩn thì sử dụng toner với sản phẩm phù hợp chứa AHA/BHA sẽ là bước rất quan trọng giúp làm sạch lỗ chân lông hiệu quả hơn. Sử dụng BHA còn giúp se khít lỗ chân lông, mang lại làn da căng bóng và sạch mụn.

Luôn giữ ẩm cho da

Khi thiếu ẩm, làn da sẽ bị khô và kích thích tiết nhiều dầu nhờn hơn để cân bằng. Điều này dẫn đến tắc lỗ chân lông và dễ gây mụn đầu trắng. Vì vậy, dưỡng ẩm cho da là một bước chủ chốt trong bất kỳ quy trình chăm sóc da nào để da được khỏe mạnh và góp phần kiểm soát tình trạng tiết dầu nhờn.

Lựa chọn mỹ phẩm phù hợp

Chọn lựa mỹ phẩm phù hợp cho da mụn sẽ giúp ngăn ngừa mụn đầu trắng ngày từ đầu. Nguyên tắc chọn mỹ phẩm cho da mụn là chọn sản phẩm không có thành phần gây bít tắc lỗ chân lông gây mụn và không chứa dầu. Lựa chọn sản phẩm có chứa AHA/BHA giúp hỗ trợ làm sạch lỗ chân lông.

Với mỹ phẩm make up, tốt nhất là nên hạn chế trang điểm hoặc tẩy trang thật kỹ sau khi trang điểm để tránh bụi bẩn gây bít tắc lỗ chân lông làm hình thành mụn đầu trắng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt khoa học

Các thực phẩm giàu carbohydrate (như bánh mì, khoai tây chiên), các thực phẩm cay, nóng, nhiều đường và nhiều chất béo, sữa động vật trong khẩu phần ăn sẽ làm tình trạng mụn trầm trọng hơn.

Tránh thức khuya, hạn chế căng thẳng và tăng cường luyện tập thể thao là lối sống lành mạnh cho sức khỏe và làn da. Uống đủ nước cũng như bổ sung đa dạng loại rau củ quả, trái cây, vitamin để đảm bảo đủ nước và dưỡng chất cho cơ thể cũng như làn da.

Khi nào cần trị mụn đầu trắng với Bác sĩ Da liễu?

Khi đã áp dụng các nguyên tắc chăm sóc da mụn đầu trắng tại nhà như ở trên nhưng tình trạng mụn vẫn tiến triển hoặc kéo dài. Khuyến cáo hãy đến thăm khám với Bác sĩ Da liễu để được điều trị theo các phác đồ chuyên sâu nhằm mang lại hiệu quả cao và nhanh nhất.

Các liệu trình điều trị mụn đầu trắng tại Phòng khám Da liễu

Lấy nhân mụn chuẩn y khoa

Lấy nhân mụn đúng cách giúp giải áp lỗ chân lông ngay lập tức. Đây là biện pháp điều trị mụn nhanh chóng hơn bất cứ phương pháp nào khác. Tuy nhiên đây chỉ là phương pháp tức thời và cần kết hợp thêm các phương pháp điều trị khác để hạn chế mụn ẩn quay trở lại như peel da định kỳ và duy trì chế độ làm sạch da triệt để.

Peel da

Có thể sử dụng phương pháp peel da với glycolic acid hoặc salicylic acid giúp thông thoáng lỗ chân lông, bong sừng giúp nhân mụn đầu trắng trồi lên và rơi ra ngoài, đồng thời tiêu diệt vi khuẩn P .acnes, phòng ngừa mụn đầu trắng chuyển biến thành mụn viêm.

Cần lưu ý, không nên tự peel da tại nhà vì dễ để lại các tác dụng phụ như đỏ da, rát da, sưng tấy, phù nề, để lại sẹo nếu nồng độ, hoạt chất và thời gian peel da không phù hợp. Nghiêm trọng hơn, peel da không đúng kỹ thuật có thể dẫn đến phỏng da và tăng sắc tố sau viêm.

Lăn kim

Lăn kim là một kỹ thuật thẩm mỹ xâm lấn tối thiểu sử dụng nhiều kim nhỏ siêu bén và vô trùng để chọc thủng lớp biểu bì của da, tạo ra các vết thương vi điểm có kiểm soát.

Với khả năng kích thích bong lớp sừng trên bề mặt, các tế bào chết, bã nhờn dư và bụi bẩn ẩn sâu trong lỗ chân lông sẽ bị quét sạch, từ đó các nhân mụn ẩn được kích thích trồi dần lên bề mặt da và được đẩy ra bên ngoài. Vì vậy, phương pháp lăn kim có tác dụng điều trị đối với các loại mụn ẩn, mụn đầu đen và mụn đầu trắng.

Laser

Ở các phương pháp sử dụng laser, tia laser sẽ bóc tách và loại bỏ lớp trên cùng của da, làm hạt nhân mụn bị đẩy ra ngoài. Bên cạnh đó, tia laser có thể tác động đến tuyến bã nhờn, giảm kích thước tuyến dầu trên mặt, do đó ngăn cản quá trình hình thành các nốt mụn đầu trắng, đầu đen và mụn ẩn.

>>> Xem ngay: Dịch vụ điều trị mụn chuẩn y khoa tại Doctor Acnes

Điều trị mụn đầu trắng bằng thuốc bôi

Bên cạnh các liệu trình tại Phòng khám thì Bác sĩ có thể chỉ định thêm các loại sản phẩm bôi để kiểm soát mụn đầu trắng như:

Retinoid

Đây là hoạt chất hoạt điều trị và phòng ngừa mụn hiệu quả nhất, giúp điều tiết quá trình sừng hóa và giảm tiết bã nhờn – nguyên nhân chính hình thành mụn đầu trắng. Ngoài ra, retinoid cũng đã được chứng minh trong một số nghiên cứu là có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn. Các retinoid phổ biến trên thị trường bao gồm tretinoin, adapalene hoặc tazarotene.

Nhìn chung, tất cả các retinoid đều có thể gây khô và kích ứng da vì vậy cần phối hợp thêm các phương pháp dưỡng ẩm. Sử dụng retinoid sẽ tăng tình trạng da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, vì vậy nên sử dụng vào ban đêm và đừng quên kem chống nắng vào ban ngày. Tốt nhất nên tư vấn Bác sĩ Da liễu để lựa chọn sản phẩm phù hợp và theo dõi đáp ứng của da sau điều trị.

Salicylic acid (hay SA, BHA)

Salicylic acid là một acid kháng viêm không steroid, được xem như một chất tẩy tế bào chết và làm sạch lỗ chân lông hiệu quả nhờ vào bản chất thân dầu của nó. SA có khả năng thâm nhập sâu vào da, len vào các lỗ chân lông và giúp hòa tan chất nhờn đang làm bít tắc lỗ chân lông, làm sạch dầu nhờn và bụi bẩn trên da.

Vì vậy, SA giúp giảm mụn theo cơ chế làm sạch các thành phần cặn bã ở sâu dưới da, giữ cho lỗ chân lông được thông thoáng, loại bỏ dầu trên bề mặt da và làm sáng kết cấu da.

Alpha hydroxy acid (AHA)

Có nhiều loại AHA khác nhau, bao gồm acid lactic, acid glycolic, acid citric, acid tartaric, là thành phần dễ tìm thấy trong các sản phẩm trị mụn không kê đơn nhờ vào khả năng loại bỏ các tế bào da chết.

Mỗi loại AHA có thể có khả năng tẩy tế bào chết ở mức độ khác nhau và có thể ít nhiều gây khó chịu cho da. Vì vậy, nên thử các sản phẩm AHA trên một vùng da nhỏ để kiểm tra tính tương thích với da trước khi sử dụng các sản phẩm này ở một vùng da lớn hơn.

Bảng giá dịch vụ điều trị mụn tại Phòng khám Doctor Acnes

Tóm lại, mụn đầu trắng là loại mụn không viêm lành tính và khá dễ điều trị. Việc điều trị chủ yếu xoay quanh cơ chế chính của việc hình thành mụn là giảm tiết bã nhờn và giúp lỗ chân lông thông thoáng. Điều bạn cần là tư vấn Bác sĩ Da liễu về quy trình chăm sóc da phù hợp cho mình để điều trị mụn đầu trắng và duy trì làn da sạch mụn mịn màng.

Tài liệu tham khảo

1. Arelis Burgos-Zavoda, Joanna M. Burch. “Berman’s Pediatric Decision Making (Fifth Edition)”. Mosby, 2011
2. Crispian Scully. “11 – Mucosal, oral and cutaneous disorders”. Crispian Scully, Scully’s Medical Problems in Dentistry (Seventh Edition), Churchill Livingstone, 2014
3. “Acne”. Mayoclinic.org
4. Di Landro A, et al. (2012). Family history, body mass index, selected dietary factors, menstrual history, and risk of moderate to severe acne in adolescents and young adults
5. Zari, S., & Alrahmani. “The association between stress and acne among female medical students in Jeddah, Saudi Arabia”. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 10, 503–506
6. Ashley Decker, Emmy M. Graber. “Over-the-counter Acne Treatments”. J Clin Aesthet Dermatol. 2012 May; 5(5): 32–40
7. “Salicylic Acid Topical”. Medlineplus.gov
8. Krafchik B. R. (1999). “Acne”. Paediatrics & child health, 4(6), 385–386
9. Gold, M. H., Andriessen, A., Biron, J., & Andriessen. “Clinical Efficacy of Self-applied Blue Light Therapy for Mild-to-Moderate Facial Acne”. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 2(3), 44–50