Phân biệt các loại mụn và phương pháp điều trị bởi Bác sĩ Da liễu

Được đăng bởi Doctor Acnes vào ngày 07/10/2020

Theo thống kê của Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ – American Academy of Dermatology Association, mụn là vấn đề da liễu phổ biến nhất tại Hoa Kỳ, xảy ra ở tất cả các màu da và là nguyên nhân hàng đầu khiến người dân tìm đến các Phòng khám Da liễu.

Tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM, hàng năm cũng có khoảng 80-90 ngàn lượt người đến khám và điều trị mụn các loại. Mặc dù mụn không phải là vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe nhưng mụn thường tiến triển dai dẳng, gây ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tâm lý cho những người gặp tình trạng này.

Việc nhận diện, phân biệt các loại mụn phổ biến cũng như cách chăm sóc da với từng loại mụn sẽ giúp mỗi chúng ta có cách ứng phó phù hợp và kịp thời, tránh những ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ kéo dài sau này. 

Nguyên nhân hình thành và phân loại mụn

Theo số liệu từ Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS – National Health Service) cho thấy 95% người trong độ tuổi từ 11 đến 30 tuổi gặp tình trạng mụn, phổ biến nhất là độ tuổi 16-19 ở nam giới và 14-17 ở nữ giới.

Những hiểu biết về sinh bệnh học cho thấy các yếu tố quan trọng góp phần cho sự hình thành và phát triển mụn trứng cá bao gồm: sự gia tăng keratin hóa tại nang lông, gia tăng số lượng vi khuẩn P. acnes, tăng sản xuất bã nhờn và các cơ chế viêm phức tạp liên quan đến cả miễn dịch bẩm sinh và mắc phải. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy stress, chế độ ăn cũng như yếu tố di truyền cũng góp phần gia tăng nguy cơ xuất hiện mụn trứng cá.

Phân loại mụn - Phòng khám Doctor Acnes
Mụn không viêm (mụn đầu đen, mụn đầu trắng) và mụn viêm (mụn nang, mụn mủ, mụn đỏ)

Trong y khoa, mụn chia thành 2 nhóm chính là mụn không gây viêm và mụn gây viêm. Trong đó, mụn không viêm bao gồm mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Mụn viêm bao gồm mụn đỏ, mụn mủ, mụn nang và mụn bọc. Sự khác nhau cơ bản giữa 2 nhóm này là mụn viêm bị sưng, đỏ và đau khi chạm vào.

Đặc điểm nhận diện và cách điều trị với từng loại mụn

Nhóm mụn không gây viêm

Nhóm mụn không gây viêm bao gồm mụn đầu trắng và mụn đầu đen, xuất hiện ở cả nam và nữ, ở mọi độ tuổi, từ thanh thiếu niên đến tuổi trưởng thành. Mụn đầu trắng và mụn đầu đen hình thành do lỗ chân lông bị bít tắc bởi bã nhờn và các tế bào chết. Nếu bã nhờn và tế bào chết nằm dưới bề mặt của một lỗ chân lông đóng kín, mụn đầu trắng được hình thành. Nếu bã nhờn và tế bào chết tiếp xúc trực tiếp với không khí, chúng sẽ bị oxy hóa chuyển thành màu đen, đó là mụn đầu đen. 

Mụn đầu trắng

Nhận diện: mụn đầu trắng thường nhỏ, hơi nhô lên trên bề mặt da, có tâm tròn màu trắng. Chúng thường xuất hiện ở vùng chữ T (trán, mũi và cằm). Mụn đầu trắng thường ít để lại sẹo.

Mụn đầu trắng - Phòng khám Doctor Acnes
Nhận diện mụn đầu trắng

Mụn đầu đen

Nhận diện: mn đầu đen thường phẳng hoặc hơi gồ, có màu đen dễ nhìn thấy. Mụn xuất hiện nhiều ở phần mũi là nơi tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, đôi khi xuất hiện ở lưng, ngực, cổ, vai và cánh tay.

Mụn đầu đen - Phòng Khám Doctor Acnes
Nhận diện mụn đầu đen

Điều trị mụn đầu trắng và mụn đầu đen

  • Phương pháp vật lý và hóa học: lấy nhân mụn là phương pháp mang lại hiệu quả ngay lập tức để loại trừ nhân mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Peel da cũng là phương pháp được lựa chọn đầu tay để làm giảm bít tắc lỗ chân lông và loại bỏ tế bào chết là nguyên nhân chính gây nên mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Lấy nhân mụn mang lại hiệu quả ngay lập tức để loại trừ mụn đầu trắng và mụn đầu đen. 
  • Phương pháp điều trị nội khoa: Bác sĩ Da liễu có thể chỉ định các thuốc bôi ngoài da có chứa retinoid giúp làm thông thoáng lỗ chân lông. Salicylic acid trong các chế phẩm sữa rửa mặt, nước hoa hồng hay kem dưỡng ẩm cũng rất hiệu quả với trường hợp mụn đầu trắng và mụn đầu đen nhờ tác dụng tẩy tế bào chết. Bạn cũng có thể sử dụng thêm các sữa rửa mặt có chứa benzoyl peroxide giúp giảm lượng dầu trong lỗ chân lông và giúp loại bỏ vi khuẩn P. acnes là vi khuẩn gây nên mụn trên da.

Lưu ý: mặc dù mụn đầu trắng và mụn đầu đen là mụn không viêm, thường ít để lại sẹo nhưng nếu bạn tự ý nặn mụn hoặc lấy nhân mụn không đúng cách, cấu trúc da sẽ bị tổn thương đồng thời mụn có thể bị viêm nhiễm chuyển biến thành dạng mụn viêm dễ gây thâm hay sẹo về sau.

Nhóm mụn gây viêm

Nhóm mụn gây viêm bao gồm mụn đỏ, mụn mủ, mụn nang và mụn bọc. Cả 4 loại mụn thuộc nhóm này đều có biểu hiện sưng, đỏ và gây đau khi chạm vào. Chúng dễ để lại sẹo lõm sau khi lành mụn do viêm nhiễm ăn sâu dưới tế bào da. Mụn gây viêm có thể gặp ở mọi độ tuổi, nhưng thường gặp ở nam hơn nữ và xuất hiện phổ biến ở độ tuổi thanh thiếu niên hơn độ tuổi trưởng thành. 

Tương tự mụn không gây viêm, sự hoạt động mạnh của tuyến bã nhờn là nguyên nhân chính dẫn đến sự tắc nghẽn lỗ chân lông. Bã nhờn tích tụ quá nhiều trên da sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây mụn (Propionibacterium acnes) phát triển. Đây là loại vi khuẩn không gây bệnh ở điều kiện bình thường, tuy nhiên ở môi trường tích tụ bã nhờn, vi khuẩn sinh sôi mạnh, gây viêm và tạo thành các vết sưng đỏ, chứa nhiều mủ.

Mụn đỏ hoặc mụn sẩn (papules)

Nhận diện: đây là loại mụn có phần da xung quanh bị viêm nhẹ, hơi sưng, có màu đỏ, hồng hoặc nâu tím, đau khi chạm vào. Phần da bị viêm có đường kính dưới 1cm, đôi khi có bờ rõ ràng, đôi khi không có bờ rõ ràng, tụ thành nhiều mảng. Đặc biệt mụn này xuất hiện ở nam nhiều hơn nữ. 

Mụn đỏ phòng khám Doctor Acnes
Nhận diện mụn đỏ

Điều trị

  • Phương pháp điều trị nội khoa: tùy theo mức độ nghiêm trọng của mụn sẩn, Bác sĩ có thể chỉ định các thuốc bôi ngoài da chứa retinoid (adapalene hoặc tretinoin), hoặc kháng sinh hoặc phối hợp cả retinoid và kháng sinh. Thuốc kháng sinh đường uống và thuốc ngừa thai đường uống có thể được cân nhắc trong một số trường hợp.
  • Phương pháp vật lý và hóa học: ngoài điều trị bằng thuốc, các liệu pháp ánh sáng như là ánh sáng xanh hay liệu pháp xung ánh sáng cực mạnh IPL cũng rất hiệu quả đối với trường hợp mụn viêm nhờ tiêu diệt vi khuẩn P. acnes tại lỗ chân lông đồng thời còn giúp điều hòa và cải thiện kết cấu làn da.

Mụn mủ (pustules)

Nhận diện: đây là loại mụn viêm đã bị nhiễm khuẩn, có mủ màu trắng hoặc vàng ở trung tâm, phần da xung quanh bị sưng đỏ và đau khi chạm vào. Mụn thường xuất hiện ở mặt, vai, ngực và lưng. Tình trạng viêm thường giới hạn đến lớp nang lông nên mụn mủ thường không gây ra sẹo lõm và thâm. Tuy nhiên, nếu can thiệp không đúng cách ngay khi chúng mới xuất hiện sẽ gây ra viêm nhiễm trên diện rộng và tạo thành sẹo lõm.

Mụn mủ - Phòng Khám Doctor Acnes
Nhận diện mụn mủ

Điều trị

  • Phương pháp điều trị nội khoa: để điều trị mụn mủ, Bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi da chứa benzoyl peroxide, salicylic acid, sulfur và kháng sinh dạng bôi hay dạng uống.
  • Phương pháp vật lý và hóa học: các liệu pháp ánh sáng như là ánh sáng xanh hay liệu pháp xung ánh sáng cực mạnh IPL cũng đã chứng minh được vai trò quan trọng đối với dạng mụn mủ đang hoạt động nhờ hiệu quả diệt khuẩn và kháng viêm. Trong một vài trường hợp nghiêm trọng, Bác sĩ Da liễu có thể chỉ định phương pháp quang động trị liệu (phytodynamic therapy – PDT) để diệt khuẩn P. acnes và gây tổn thương chọn lọc tuyến bã làm giảm tiết bã nhờn. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số tác dụng phụ như đau, ban đỏ kéo dài, nhiễm độc ánh sáng hay đóng vảy tiết.

Mụn nang (nodules) và mụn bọc (cysts)

Nhận diện: đây là hai loại mụn bị viêm và nhiễm khuẩn sâu, sưng to, cứng và đỏ nhiều, nang mụn nằm sâu dưới da, chứa nhiều mủ và dịch bên trong, gây đau nhức. Trong đó, mụn bọc có hiện tượng nhiễm trùng nặng hơn, vùng da cũng sưng to hơn. Mụn nang và mụn bọc thường xuất hiện ở đầu, mặt, cổ và lưng. 

mụn nang mụn bọc Doctor Acnes
Mụn bọc và mụn nang

Điều trị

  • Phương pháp điều trị nội khoa: việc điều trị hai loại mụn nằm sâu bên dưới lớp da này cần đến isotretinoin đường uống, thuốc kháng sinh đường uống và kháng viêm kèm theo giúp điều trị cũng như ngăn ngừa tái phát.
  • Phương pháp vật lý và hóa học: đối với mụn nang và mụn bọc đang bị viêm nặng, Bác sĩ Da liễu có thể sử dụng phương pháp mesotherapy để đưa tinh chất trị mụn trực tiếp vào nốt mụn để giảm nhanh tình trạng sưng viêm. Ở một vài trường hợp, thủ thuật cần rạch và dẫn lưu trước khi tiêm ở các mụn nang, mụn bọc lớn. Ngoài ra, phương pháp quang động trị liệu (phytodynamic therapy – PDT) để diệt khuẩn P. acnes và gây tổn thương chọn lọc tuyến bã làm giảm tiết bã nhờn cũng được lựa chọn trong một số trường hợp mụn nang và mụn bọc không đáp ứng với các thuốc đường uống.

Lưu ý: các loại mụn viêm chắc chắn làm bạn khó chịu thậm chí đau nhức. Tuy nhiên, tuyệt đối không nên sờ hoặc tự ý nặn mụn vì mụn viêm rất dễ bị nhiễm trùng nặng và để lại sẹo xấu về sau. Bạn cần đến thăm khám tại các Phòng khám Da liễu được Cơ quan Y tế cấp phép, tuân thủ theo đúng liệu trình điều trị và chỉ dẫn của Bác sĩ Da liễu để cải thiện tình trạng mụn hiện tại cũng như tránh các hậu quả kéo dài về sau.

cls
Ca lâm sàng điều trị mụn viêm thành công tại Doctor Acnes

Bảng giá dịch vụ điều trị mụn tại Phòng khám Doctor Acnes

✅ Phương pháp✅ Giá✅ Giá HSSV
⭐Lấy nhân mụn chuẩn y khoa290.000260.000
⭐Laser 1064 nm xung dài chuẩn FDA (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)1.300.0001.200.000
⭐Laser PDL xung dài chuẩn FDA (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)1.400.0001.300.000
⭐IPL Cellec V trị mụn600.000550.000
⭐Quang động trị liệu1.500.0001.400.000
⭐Mesotherapy trị mụn (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)700.000600.000
⭐Mesotherapy trị mụn và kiểm soát bã nhờn (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)2.500.0002.400.000
⭐Điện di trị mụn, kháng viêm và chống oxy hóa300.000280.000
⭐Chiếu ánh sáng sinh học Biolight100.000100.000
⭐Mặt nạ trị mụn và giảm nhờn CosMedical100.00090.000
⭐Peel da với salicylic acid 20% chuẩn CE 600.000550.000
⭐Peel da với salicylic acid 30% chuẩn CE600.000550.000
⭐Peel với glycolic acid 35% chuẩn CE600.000550.000
⭐Peel với glycolic acid 50% chuẩn CE600.000550.000
⭐Peel da với salicylic acid và retinol chuẩn CE800.000700.000

Tóm lại, mụn được chia thành nhiều loại khác nhau với đặc trưng lâm sàng về mức độ tổn thương và biểu hiện khác nhau. Việc nhận diện sớm và đúng loại mụn mắc phải cũng như điều trị kịp thời đúng cách với Bác sĩ Da liễu sẽ giúp trị khỏi tình trạng mụn, tránh những hậu quả nghiêm trọng lâu dài cho làn da và giữ được làn da trẻ đẹp.

banner gruop facebook

Tài liệu tham khảo

  1. Davis EC, Callender VD. ​​​​​”A review of acne in ethnic skin: pathogenesis, clinical manifestations, and management strategies“. J Clin Aesthet Dermatol. 2010;3(4):24-38
  2. Acne: Overview“. American Academy of Dermatology
  3. Facing facts about acne“. Food and Drug Administration
  4. Is nodular acne the same thing as cystic acne?“. Healthline
  5. Blackheads: Causes, Symptoms, and Treatments“. Healthline
  6. What Causes Acne Papules, and How Are They Treated?“. Healthline
  7. Acne“. NHS
Share DMCA.com Protection Status

PHẢN HỒI

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

+84