Mụn là một tình trạng phổ biến gặp ở thanh thiếu niên trong thời kỳ dậy thì. Mụn ảnh hưởng đến ngoại hình và nếu không điều trị sớm và đúng cách còn có thể để lại di chứng sẹo rỗ gây mất thẩm mỹ khiến các em mất tự tin về bản thân. Thường ở lứa tuổi này các bạn trẻ chưa ý thức cũng như biết cách chăm sóc da mụn vì thế rất cần sự quan tâm, chăm sóc và hướng dẫn của cha mẹ. Để chăm sóc da mụn tuổi dậy thì tại nhà đúng cách, cần lưu ý các điểm gì? Hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu thông qua bài viết sau đây.
Mụn dậy thì và nguyên nhân gây mụn
Theo thống kê, gần 85% thanh thiếu niên bị ảnh hưởng bởi mụn tại một số thời điểm ở lứa tuổi dậy thì. Mụn được hình thành khi nang lông bị tắc nghẽn do hormone androgen thúc đẩy các tuyến bã nhờn trên da hoạt động nhiều hơn bình thường. Nang lông tắc nghẽn và bã nhờn dư thừa sẽ kết hợp với các tế bào da chết tạo thành mụn. Mụn sẽ phát triển nặng hơn khi có sự tham gia của vi khuẩn có tên là Propionibacterium acnes (P. acnes) tạo thành các dạng mụn viêm. Ngoài ra, một số tác nhân khác cũng có thể ảnh hưởng đến sự hình thành mụn như chế độ dinh dưỡng hoặc chế độ chăm sóc da hằng ngày không hợp lý.
Các phương pháp điều trị mụn cho thanh thiếu niên tuổi dậy thì thường đa dạng, tùy theo tình trạng mụn và mong muốn của từng người. Ở lứa tuổi này, các em do chưa đủ kiến thức để chăm sóc da cũng như thường chủ quan không điều trị nên dễ dẫn đến các hậu quả lâu dài sau mụn như sẹo mụn. Do đó, phụ huynh cần chú ý đến việc điều trị mụn cho con ở tuổi dậy thì để giúp các con kiểm soát sớm tình trạng mụn. Ngoài ra, cần quan tâm đến việc tư vấn các bạn trẻ về phương pháp chăm sóc da mụn cũng như hỗ trợ, nâng đỡ về mặt tâm lý để tránh tình trạng tự ti do mụn.
Các quan niệm cần hiểu đúng về mụn tuổi dậy thì
Mụn có thể KHÔNG tự khỏi sau khi hết tuổi dậy thì
Đa số các trường hợp mụn dậy thì sẽ biến mất tự nhiên sau vài năm, nhưng một số trường hợp mụn trứng cá có thể kéo dài đến độ tuổi trưởng thành. Có rất nhiều trường hợp ở độ tuổi tầm 30 đến 45 vẫn bị mụn trứng cá. Trong quan điểm của người Việt Nam nói riêng và người châu Á nói chung, nhiều người vẫn xem mụn trứng cá như là một phần của quá trình dậy thì ở tuổi thanh thiếu niên dẫn đến việc trì hoãn và không điều trị.
Doctor Acnes khuyên rằng khi trẻ đến tuổi dậy thì (10 – 12 tuổi), phụ huynh cần bắt đầu để ý đến các dấu hiệu mụn ở các con, đặc biệt một số trẻ có thể xuất hiện mụn từ 8 tuổi. Mụn đầu đen nhỏ hoặc sẩn đỏ thường xuất hiện trên đầu mũi, lan dần lên trán và má. Chúng ta cần phải phát hiện sớm các vị trí mụn hình thành trước khi để lan rộng. Đừng chờ đợi xem nó có giảm hay không vì mụn dậy thì thường không tự cải thiện trong thời gian ngắn nếu chưa có sự chăm sóc da mụn hợp lý.
Mụn dậy thì KHÔNG có liên quan đến gan
Như đã đề cập ở trên, các yếu tố chính gây nên sự phát triển của mụn bao gồm gia tăng bã nhờn, tắc nghẽn trong nang lông, sưng viêm do vi khuẩn. Tình trạng tăng men gan không gây ảnh hưởng đến sự hình thành mụn. Thuốc bổ gan sẽ không có vai trò gì trong việc điều trị trứng cá cả mà chỉ do thói quen truyền miệng mà thôi. Trên thực tế, trong trường hợp chúng ta cho các con sử dụng những sản phẩm thuốc bổ gan vô tội vạ, vô tình sẽ bắt gan phải làm nhiều việc hơn, gây tác dụng phụ xấu còn hơn việc không dùng thuốc bổ gan.
Những điều quan trọng nhất để điều trị mụn dậy thì tại nhà hiệu quả
Cần nắm rõ cách chăm sóc da mụn tại nhà
Tẩy tế bào da chết chỉ là một phần trong bước làm sạch da và việc này hoàn toàn chưa đủ. Để có các bước chăm sóc da tại nhà hiệu quả, việc đầu tiên cần phải đánh giá da thuộc nhóm da dầu, da khô hay da hỗn hợp.
Chăm sóc da tại nhà bao gồm 3 bước cơ bản: làm sạch (cleansing), dưỡng ẩm (moisturizing) và ngăn ngừa mụn. Rửa sạch da bằng các loại sữa rửa mặt phù hợp với từng loại da giúp loại bỏ dầu thừa hoặc bụi bẩn trên da, từ đó ngăn hình thành mụn. Nên rửa mặt 2 lần một ngày, sau đó, cấp ẩm da bằng các loại kem hoặc serum dưỡng ẩm có công thức dành riêng cho da mụn. Việc dưỡng ẩm là điều cần thiết để giảm sự tiết dầu của da.
Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa AHA, BHA giúp cho việc loại bỏ bã nhờn dư thừa và tế bào chết hiệu quả hơn. Hãy sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ và không chứa cồn. Hạn chế các hành động sử dụng tay để nặn mụn, cạy mụn cũng như chà xát da mạnh để tránh làm da trở nên mỏng và kích ứng hơn. Bên cạnh đó, có thể kết hợp thêm các loại thuốc bôi, dược mỹ phẩm dựa theo tình trạng mụn.
Tuy vậy, việc chăm sóc da vào độ tuổi này chưa được quan tâm vì trẻ chưa có ý thức và hình thành thói quen. Các bậc phụ huynh nên đồng hành cùng con để nhắc nhở chăm sóc da thường xuyên cũng như tư vấn Bác sĩ Da liễu để có liệu trình chăm sóc da tại nhà phù hợp nhất.
Thăm khám Bác sĩ Da liễu để được hướng dẫn sử dụng các loại thuốc đặc trị tại nhà
Bên cạnh việc chăm sóc da cơ bản, có thể sử dụng thuốc bôi – uống tại nhà với sự hướng dẫn của Bác sĩ. Việc sử dụng thuốc cần phải được đánh giá dựa vào phân loại mụn, mức độ nghiêm trọng của mụn cũng như số lượng tổn thương mụn. Việc tự ý phối hợp có thể gây tình trạng bùng phát, tác dụng phụ hoặc không hiệu quả gây tốn kém.
Theo hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ, adapalene tại chỗ, tretinoin và benzoyl peroxide có thể được sử dụng một cách an toàn trong điều trị mụn dậy thì ở trẻ em. Gel benzoyl peroxide 2,5% /adapalene 1% được chấp thuận cho trẻ ≥ 9 tuổi, gel tretinoin 0,05% có thể dùng cho trẻ ≥ 10 tuổi. Gel dapsone 5% tại chỗ có dữ liệu về hiệu quả và độ an toàn cho trẻ 12 tuổi.
Ngoài ra, Bác sĩ có thể chỉ định thuốc uống trong một số trường hợp như kháng sinh hoặc isotretinoin. Bạn cần sử dụng đúng thời gian và liều lượng theo toa Bác sĩ và tái khám định kỳ để theo dõi kết quả điều trị.
Khi nào nên điều trị mụn tại Phòng khám?
Việc điều trị mụn tại nhà có thể mang lại hiệu quả điều trị khá hạn chế. Vậy những trường hợp nào nên đến Phòng khám để điều trị?
- Tình trạng mụn ở mức độ nghiêm trọng: lúc này mụn đã có các dạng mụn nang, mụn bọc sưng mủ rất khó điều trị dứt điểm và dễ hình thành sẹo rỗ.
- Tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn hoặc không cải thiện sau khi điều trị tại nhà một thời gian: điều này chứng tỏ việc điều trị tại nhà không phù hợp hoặc không hiệu quả.
- Cần điều trị hết mụn nhanh hoặc không muốn sử dụng thuốc uống thì đến Phòng khám sẽ là lựa chọn ưu tiên hàng đầu để có thể áp dụng các phương pháp điều trị công nghệ cao như laser, peel da hóa học, các liệu pháp ánh sáng và nhiều phương pháp khác.
Tóm lại, mụn tuổi dậy thì là một vấn đề cần được quan tâm và chăm sóc cho trẻ. Các bậc phụ huynh nên theo dõi các dấu hiệu mụn từ sớm để giúp phát hiện và kiểm soát càng sớm càng tốt. Dù là điều trị mụn dậy thì tại nhà, lời khuyên dành cho bạn là cần phải tư vấn Bác sĩ Da liễu để có một chu trình chăm sóc cho các con an toàn, hiệu quả và hạn chế hình thành sẹo rỗ.
Tài liệu tham khảo
- “ACNE CLINICAL GUIDELINE”. Aad.org
- “13 tips for managing teen acne”. Mayoclinichealthsystem.org
- “Treatment tips for teen acne”. Medicalnewstoday.com
- “10 Acne Treatments for Teens”. Healthline.com
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
