Isotretinoin là một trong những thuốc điều trị mụn trứng cá nặng phổ biến nhất và được coi là “thần dược điều trị mụn trứng cá. Dễ dàng tìm thấy tại các bệnh viện, Phòng khám Da liễu và nhà thuốc, isotretinoin tuy hiệu quả nhưng có thể gây hại nếu không sử dụng đúng cách. Hãy cùng Doctor Acnes khám phá những lưu ý quan trọng trước khi dùng isotretinoin để điều trị mụn trứng cá.
Isotretinoin là gì?
Isotretinoin là một trong những thuốc điều trị mụn trứng cá nặng phổ biến nhất và được coi là “thần dược điều trị mụn trứng cá. Dễ dàng tìm thấy tại các bệnh viện, Phòng khám Da liễu và nhà thuốc, isotretinoin tuy hiệu quả nhưng có thể gây hại nếu không sử dụng đúng cách. Hãy cùng Doctor Acnes khám phá những lưu ý quan trọng trước khi dùng isotretinoin để điều trị mụn trứng cá.
Tác dụng của isotretinoin
Khi isotretinoin được đưa vào cơ thể qua đường uống, hoạt chất này sẽ tác động lên nhiều cơ chế sinh mụn, giúp:
- Giảm kích thước và ức chế hoạt động của tuyến bã nhờn, vượt trội so với các phương pháp khác.
- Điều tiết độ ẩm trên da, làm lỗ chân lông thông thoáng và ngăn ngừa hình thành nhân mụn mới.
- Kháng viêm trên da, kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây mụn C. acnes.
- Ức chế sừng hóa của lỗ chân lông, giảm bã nhờn, bụi bẩn và tế bào chết trên da, cắt đứt nguồn “lương thực” của vi khuẩn C. acnes, khiến chúng không thể sinh trưởng và phát triển.
Tác dụng phụ của isotretinoin
Mặc dù đa phần bệnh nhân đều cải thiện rõ rệt tình trạng mụn sau 15-20 tuần sử dụng isotretinoin, thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như:
- Khô môi, khô mắt.
- Chảy máu cam.
- Tăng nhạy cảm với ánh nắng.
- Đau nhức xương khớp.
- Đau đầu dai dẳng.
- Mất thính lực tạm thời.
- Rụng tóc.
- Tăng men gan.
- Rối loạn lipid máu.
Vì thế, cần cẩn trọng và tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu trước khi bắt đầu điều trị với isotretinoin.
Có nên uống isotretinoin trị mụn không?
Isotretinoin đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt dưới dạng viên nang uống vào tháng 5 năm 1982 để điều trị mụn nặng, dai dẳng và khó chữa. Theo thời gian, isotretinoin đã được chứng minh là một bước đột phá lớn để điều trị các trường hợp mụn viêm nghiêm trọng.
Nhiều nghiên cứu chứng minh isotretinoin mang lại hiệu quả cao trong việc trị mụn và làm chậm thời gian tái phát. Nghiên cứu của Elham Behrangi và cộng sự cho thấy 96.4% trong 146 người tham gia sử dụng isotretinoin đã khỏi mụn hoàn toàn, với tỷ lệ tái phát sau 5 năm chỉ là 7.9%.
Xem thêm các bài viết liên quan
Kinh nghiệm trị mụn bằng isotretinoin
Liều lượng và cách dùng
Để đạt hiệu quả điều trị, isotretinoin cần được sử dụng với liều lượng chính xác trong khoảng thời gian trị liệu phù hợp. Liều dùng thông thường ở người lớn và thanh niên là 0.5-1 mg/kg/ngày trong 15-20 tuần. Đối với những trường hợp mụn rất nặng hoặc mụn xuất hiện ở ngực hay lưng, liều tối đa có thể lên tới 2 mg/kg/ngày.
Nếu sử dụng đúng liều tích lũy (120-150 mg/kg), hiệu quả điều trị thường đạt sau 5-6 tháng, giảm thiểu nguy cơ tái phát mụn. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 15% bệnh nhân bị tái phát ngay cả khi tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ. Khoảng 20-30% người dùng sẽ có tình trạng bùng phát mụn trong thời gian đầu sử dụng, nhưng hiện tượng này thường được kiểm soát và hạn chế tối đa sau đó.
Phụ nữ có thai và cho con bú
Không sử dụng isotretinoin cho phụ nữ có thai, chuẩn bị mang thai và đang cho con bú.
Isotretinoin có nguy cơ rất cao gây quái thai, dù sử dụng ở bất kỳ liều nào và trong khoảng thời gian ngắn. Những dị tật có thể bao gồm não úng thủy, tật đầu nhỏ, bất thường ở tai, tim mạch và các dị dạng não.
Phụ nữ phải sử dụng các biện pháp tránh thai hiệu quả ít nhất 1 tháng trước khi bắt đầu điều trị, trong suốt thời gian điều trị và tiếp tục 1 tháng sau khi kết thúc. Nếu có thai trong thời gian dùng thuốc, cần hỏi ý kiến Bác sĩ về việc có nên tiếp tục quá trình mang thai hay không.
Isotretinoin còn có tính ưa lipid nên dễ bài tiết vào sữa mẹ vì vậy cũng không sử dụng hoạt chất này khi đang cho con bú, do có nguy cơ gây tác dụng phụ cho trẻ.
Theo dõi điều trị (bao gồm xét nghiệm và tác dụng phụ)
Isotretinoin được chuyển hóa chủ yếu ở gan và bài tiết qua mật, gây tăng men gan tạm thời và có thể hồi phục. Đôi khi có trường hợp bị viêm gan. Trước khi bắt đầu điều trị, Bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm cần thiết như:
- Kiểm tra chức năng gan.
- Đo mức triglyceride và cholesterol.
- Thử thai qua nước tiểu (đối với phụ nữ).
Sau khi kết thúc liệu trình, nồng độ isotretinoin vẫn còn tồn đọng trong cơ thể. Nếu gặp phải dấu hiệu bất thường, cần thực hiện xét nghiệm lại để kiểm tra tình trạng sức khỏe.
Tham khảo ý kiến Bác sĩ trước khi sử dụng
Isotretinoin mang lại hiệu quả cao trong điều trị mụn trứng cá, nhưng đi kèm với nhiều tác dụng phụ và rủi ro sức khỏe. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát và xác định liệu pháp điều trị phù hợp nhất.
Quá trình kê đơn isotretinoin cần sự giám sát của Bác sĩ do các tác dụng phụ liên quan đến gan, thận và tim mạch. Bác sĩ sẽ hỏi về tình trạng tâm lý của bệnh nhân vì isotretinoin có thể gây ra trầm cảm và ý nghĩ tự sát.
Ngoài ra, Bác sĩ cần biết về các loại thuốc và thực phẩm chức năng mà bệnh nhân đang sử dụng, đặc biệt là vitamin A, để tránh tình trạng dư thừa. Mỗi cơ thể phản ứng khác nhau với isotretinoin, và Bác sĩ sẽ theo dõi và điều chỉnh liều lượng để đảm bảo an toàn.
Một số lưu ý khác khi bắt đầu sử dụng isotretinoin để điều trị mụn
- Chỉ sử dụng isotretinoin theo chỉ định của Bác sĩ Da liễu có kinh nghiệm điều trị và hiểu rõ về những nguy cơ mà thuốc có thể mang lại.
- Sau 1 tháng ngừng sử dụng isotretinoin bệnh nhân mới có thể mang thai.
- Thuốc không phù hợp để điều trị mụn trứng cá ở trẻ em dưới 12 tuổi.
- Không hiến máu khi đang điều trị với isotretinoin.
- Khi có vấn đề về thị lực hoặc cảm thấy khó chịu khi đeo kính áp tròng phải báo ngay cho Bác sĩ điều trị.
- Thận trọng đánh giá giữa lợi ích và nguy cơ có thể xảy ra khi sử dụng isotretinoin và chỉ dùng hoạt chất này cho những trường hợp mụn nặng, không đáp ứng kháng sinh điều trị.
- Khi sử dụng isotretinoin để điều trị mụn, da sẽ bị tăng nhạy cảm ánh sáng, vì vậy cần tăng cường chống nắng, che chắn khi ra ngoài.
- Tránh bôi kết hợp các loại kem trị mụn khác khi không có chỉ định của Bác sĩ vì điều này có thể làm tăng tình trạng khô da, đỏ da, nóng rát.
- Bổ sung đủ 2 lít nước mỗi ngày để da không bị khô, thiếu nước.
- Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm hoặc sản phẩm chiết xuất vitamin A để tránh nguy cơ quá liều.
Mặc dù isotretinoin mang lại hiệu quả tích cực trong điều trị mụn, việc sử dụng không nên xem nhẹ và cần được thảo luận kỹ lưỡng với Bác sĩ. Nếu có ý định sử dụng isotretinoin, hãy tìm đến các trung tâm da liễu uy tín để được tư vấn và chỉ định từ các Bác sĩ Da liễu. Điều này đảm bảo rằng bạn sẽ nhận được liệu trình điều trị an toàn và hiệu quả nhất.
Phòng khám Da liễu Doctor Acnes là địa chỉ đáng tin cậy tại TP. HCM, chuyên điều trị các vấn đề về mụn và sẹo mụn. Đội ngũ Bác sĩ tại đây sẽ tư vấn và cung cấp phương pháp điều trị phù hợp, an toàn cho mỗi cá nhân. Liên hệ với chúng tôi qua hotline 07 0838 0878 để đặt lịch khám ngay hôm nay!
Tài liệu tham khảo
- Changqiang Li, Jianmei Chen, Wo Wang, Ming Ai, Qi Zhang, Li Kuang. “Use of isotretinoin and risk of depression in patients with acne: a systematic review and meta-analysis“. NIH
- Duygun Altıntaş Aykan, Yusuf Ergün. “Isotretinoin: Still the cause of anxiety for teratogenicity“. NIH
- D Lehucher-Ceyrac 1, P de La Salmonière, C Chastang, P Morel. “Predictive factors for failure of isotretinoin treatment in acne patients: results from a cohort of 237 patients“. NIH
- Yu-Chen Huang, Ying-Chih Cheng. “Isotretinoin treatment for acne and risk of depression: A systematic review and meta-analysis“. NIH
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
