Sẹo lõm (hay còn gọi là sẹo rỗ) là một trong các biến chứng thường gặp sau mụn trứng cá. Sẹo lõm tuy không gây nguy hiểm nhưng lại gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng lớn tới tâm lý người bệnh, khiến người bệnh cảm thấy thiếu tự tin với vẻ ngoài của mình. Vì vậy, điều trị sẹo lõm luôn là vấn đề được quan tâm nhiều nhất trong lĩnh vực làm đẹp. Trong khi ngày càng nhiều người tìm tới các cơ sở thẩm mỹ để xóa sẹo lõm, một số người lại cho rằng sẹo lõm có thể tự đầy được. Vậy sẹo lõm thực sự có thể tự đầy lên không? Hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu vấn đề này nhé!

Sẹo lõm là gì? Nguyên nhân gây sẹo lõm

Sẹo lõm (sẹo rỗ) thường được nhận biết bằng các vết lõm trên bề mặt da, các vết lõm này có thể nông, miệng rộng hoặc sâu. Sẹo lõm hình thành do các thương tổn trên da. Các tổn thương sẽ kích thích quá trình sản sinh collagen để chữa lành da. Trong trường hợp cơ thể không thể tăng sinh collagen đủ để bù đắp sẽ dẫn tới sự thiếu hụt collagen dưới da. Các tổn thương dưới da còn dẫn tới sự tăng sinh quá mức các enzym collagenase – enzym có khả năng phân giải collagen. Khi nồng độ enzym collagenase cao sẽ dẫn tới giảm lượng collagen bên dưới bề mặt da, khiến cho da càng thiếu hụt collagen. Sự thiếu hụt các sợi collagen sẽ khiến da giảm sự săn chắc và độ dày bị lõm xuống và hình thành sẹo lõm.

Mụn là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra sẹo lõm, đặc biệt là mụn viêm. Tình trạng mụn viêm lâu ngày nếu không điều trị đúng cách sẽ tạo ra các tổn thương sâu bên dưới da khiến cho quá trình chữa lành da không hoàn hảo, tạo điều kiện hình thành nên sẹo lõm. Việc lấy nhân mụn sai cách cũng khiến cho sẹo lõm hình thành. Ngoài ra, thủy đậu (trong các trường hợp bội nhiễm) hay các vết thương cũng có thể để lại sẹo lõm.

Sẹo lõm ảnh hưởng tới thẩm mỹ và tình trạng sẹo lõm có thể gây ảnh hưởng mạnh mẽ tới tâm lý xã hội của người bệnh, khiến người bệnh mặc cảm về ngoại hình của mình. Mặc dù vậy, tình trạng sẹo lõm có thể không tồn tại vĩnh viễn nếu áp dụng các phương pháp điều trị sẹo phù hợp.

Sẹo lõm (sẹo rỗ) thường được nhận biết bằng các vết lõm trên bề mặt da

Sẹo lõm có tự đầy được không?

Collagen và elastin là hai chất đóng vai trò chính trong cấu trúc da và ảnh hưởng tới sự đàn hồi da. Sẹo lõm hình thành là do sự thiếu hụt các sợi collagen và elastin. Vì vậy, sẹo lõm là dạng tổn thương sâu bên trong da và tồn tại vĩnh viễn. Điều này khiến sẹo lõm không thể tự đầy lên. Tuy vậy, hiện nay đã có các phương pháp hiện đại để điều trị sẹo lõm, tùy thuộc vào tuổi sẹo, loại sẹo và tình trạng da của mỗi người.

Dựa vào tuổi sẹo, sẹo lõm được chia thành 2 loại là sẹo lõm mới xuất hiện và sẹo lõm lâu năm. Loại sẹo lõm mới xuất hiện có thể đơn trị liệu bằng thuốc và chưa cần can thiệp y khoa, nếu có can thiệp cũng chỉ là các thủ thuật xâm lấn tối thiểu. Trong khi đó, với loại sẹo lõm lâu năm, bệnh nhân nên tới các cơ sở thẩm mỹ uy tín để điều trị vì loại sẹo lõm này cần can thiệp bằng các phương pháp xâm lấn, thậm chí phẫu thuật và bắt buộc được thực hiện bởi Bác sĩ có chuyên môn.

Sẹo lõm mới xuất hiện là sẹo lõm hình thành trong vòng 3 tháng sau tổn thương, khi quá trình lành thương vẫn còn đang tiếp diễn. Sẹo lõm mới xuất hiện có thể được làm đầy lên bằng cách sử dụng nhóm thuốc retinoid bôi ngoài da như tretinoin, adapalene, tazarotene. Retinoid giúp tăng sinh tế bào và kích thích tái tạo collagen, nhưng lại gây khô da, đỏ da, khiến da nhạy cảm với ánh sáng… do đó, việc điều trị với retinoid dùng ngoài da cần được chỉ định và theo dõi bởi Bác sĩ Da liễu để giảm thiểu nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Bên cạnh đó, các sẹo lõm mới xuất hiện sẽ đáp ứng rất tốt với những phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu như lăn kim, RF microneedle, laser fractional, thay da sinh học… Lúc này, các xơ sẹo mới được hình thành còn mỏng manh, rất dễ được giải phóng và thay thế bởi các sợi đàn hồi bền vững, có lợi hơn.

Khi các vết sẹo lõm tồn tại từ 1 năm trở lên, da không thể tự tổng hợp thêm collagen và elastin khiến da mất đi sự săn chắc và đàn hồi, cộng thêm việc các dải xơ hình thành nhiều làm cho vấn đề điều trị trở nên khó khăn hơn. Để điều trị các loại sẹo lõm lâu năm, phải sử dụng phối hợp nhiều phương pháp xâm lấn như bóc tách đáy sẹo, laser, lăn kim… trong cùng một liệu trình hoặc thậm chí phẫu thuật đối với các sẹo lớn, sẹo sâu. Nhìn chung, các phương pháp này sẽ tạo các tổn thương nhằm kích thích sản xuất collagen tự thân dưới da và thúc đẩy quá trình làm đầy sẹo.

phương pháp điều trị sẹo rỗ — Một số phương pháp giúp điều trị sẹo lõm (sẹo rỗ) tại Doctor Acnes

Cách phòng ngừa sẹo lõm

Để hạn chế khả năng hình thành sẹo lõm, tuân thủ phác đồ điều trị mụn mà Bác sĩ Da liễu đưa ra chính là biện pháp phòng ngừa tốt nhất. Ngoài ra, để điều trị mụn một cách hiệu quả cũng như hạn chế sự xuất hiện sẹo lõm, người bệnh nên:

Điều trị mụn sớm: điều trị sớm giúp tình trạng mụn không diễn biến nặng nề gây tổn thương các mô và hình thành sẹo lõm, nhất là trong trường hợp có mụn nang, mụn bọc. Tốt nhất người bệnh nên gặp Bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và điều trị đúng ngay từ đầu.
Lấy nhân mụn đúng cách: chỉ lấy những nhân mụn đã khô cồi, không nặn khi mụn còn viêm, sưng đỏ vì có thể gây tổn thương da và thậm chí khiến tình trạng mụn trở nên nặng hơn. Thêm vào đó, để hạn chế nhiễm trùng, dụng cụ lấy mụn phải vô trùng tuyệt đối và nên được thực hiện bởi những kỹ thuật viên có hiểu biết và tay nghề.
Dùng kem trị mụn có xuất xứ rõ ràng, không dùng kem trị mụn không rõ nguồn gốc: các loại kem trị mụn trôi nổi trên thị trường thường chứa corticoid, đây là nguyên nhân khiến da yếu hơn và tạo điều kiện cho mụn bùng phát, nếu tình trạng này không kiểm soát được sẽ dễ để lại sẹo.
Vệ sinh tốt vùng da mụn: vệ sinh vùng da mụn tốt để tránh tình trạng bội nhiễm và tình trạng viêm bùng phát. Trong quá trình điều trị mụn, người bệnh không nên tự ý nặn và sờ tay lên các nốt mụn, thường xuyên giặt chăn ga, vỏ gối, khẩu trang…
Có chế độ sinh hoạt lành mạnh: duy trì chế độ ăn uống khoa học, bổ sung nhiều rau xanh, các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như cà rốt, súp lơ, các loại hạt, ngũ cốc và đặc biệt là vitamin C từ cam, chanh, dưa hấu để kích thích sản sinh collagen nội sinh. Cũng cần uống nhiều nước đồng thời hạn chế thức khuya hay căng thẳng làm da khô, xỉn màu và dễ nổi mụn hơn. Hạn chế đồ ăn ngọt, nhiều chất béo…

Ca lâm sàng điều trị sẹo rỗ thành công tại Doctor Acnes — Ca lâm sàng điều trị sẹo lõm (sẹo rỗ) thành công tại Doctor Acnes

Tình trạng da mụn, đặc biệt là mụn viêm nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn tới các thương tổn sâu dưới da. Các tổn thương này có thể gây thiếu hụt collagen và từ đó khiến cho sẹo lõm được hình thành. Sẹo lõm là dạng tổn thương da vĩnh viễn, vì vậy sẹo lõm không thể tự đầy được. Để hạn chế tình trạng sẹo lõm, người bệnh nên điều trị mụn sớm nhất có thể và tuân thủ điều trị của Bác sĩ, kết hợp lối sinh hoạt lành mạnh. Với những người có sẹo lõm lâu năm, nên tìm những cơ sở uy tín để được tư vấn và điều trị bởi các Bác sĩ Da liễu và đội ngũ y tế có chuyên môn cao.