Tổng hợp cách trị sẹo lõm mới hình thành dưới 3 tháng

Sẹo lõm – một hậu quả thường gặp của mụn trứng cá, nên được điều trị càng sớm càng tốt, tốt nhất là dưới 3 tháng sau khi hình thành sẹo, khi đó, các tổn thương tại điểm sẹo vẫn đang tiếp tục tăng sinh các mao mạch, cơ thể cũng đang còn tăng sinh collagen làm lành vết thương. Việc điều trị sẹo lõm giai đoạn này cũng ít phức tạp hơn so với điều trị các vết sẹo cũ, có thể đơn trị liệu với một phương pháp mà không cần phối hợp đa phương pháp trong cùng một liệu trình. Cùng Doctor Acnes tìm hiểu một số cách đơn giản, ít xâm lấn có thể áp dụng để trị sẹo lõm mới hình thành dưới 3 tháng nhé.

Sử dụng tretinoin theo chỉ định

Tretinoin là dẫn xuất của vitamin A, thuộc nhóm retinoid. Qua các thử nghiệm lâm sàng, tretinoin đã được chứng minh có tác dụng:

• Cải thiện bề mặt da và màu da, hỗ trợ điều trị sẹo mụn và thâm mụn.
• Giảm sưng viêm liên quan đến mụn.
• Ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn, ngăn ngừa lão hóa.

Khác với retinol (cùng thuộc nhóm retinoid), tretinoin đã ở sẵn dạng acid, có tác dụng gấp 20 lần so với retinol và có nhiều bằng chứng chứng minh hiệu quả cải thiện sẹo lõm hơn so với retinol nên tretinoin là lựa chọn ưu tiên trong quá trình điều trị sẹo lõm sau mụn. Tretinoin có khả năng cải thiện bề mặt sẹo lõm với cơ chế kích thích tăng sinh các sợi collagen và elastin, cải thiện tuần hoàn, tăng sinh mạch máu. Thông qua các cơ chế này, việc sử dụng tretinoin đơn trị liệu có thể cải thiện đáng kể bề mặt các vết sẹo được hình thành dưới 3 tháng, khi đáy sẹo còn đỏ và đang phục hồi. Đối với các vết sẹo lâu năm, các dải sợi collagen phân chia rõ ràng với lớp bì xung quanh, không có tổ chức trật tự như sợi collagen của da bình thường, đồng thời, dưới đáy sẹo không còn mạch máu để tăng sinh, phục hồi như giai đoạn trước. Vì vậy, với sẹo lâu năm, việc đơn trị liệu với tretinoin không đem lại hiệu quả cao và cần phải kết hợp với các phương pháp xâm lấn khác.

Sử dụng tretinoin một lần mỗi ngày vào buổi tối, dùng một lượng vừa đủ, thoa lên vùng da cần điều trị. Ngoài ra, tretinoin có thể gây một số tác dụng phụ như kích ứng da, đỏ da, bong tróc, thay đổi sắc tố da nên sử dụng tretinoin để điều trị sẹo rỗ cần được chỉ định và theo dõi bởi Bác sĩ Da liễu.

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp

Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tăng sinh collagen, tái tạo sẹo trong giai đoạn 3 tháng đầu, khi sẹo lõm đang phục hồi. Collagen có thể được bổ sung từ các acid amin qua những thực phẩm giàu protein, thực phẩm chứa vitamin A và C như:

• Nước hầm xương: nước hầm xương là nguyên liệu chế biến nhiều món ăn và chứa collagen sinh học, dễ chuyển hóa. Nước hầm xương cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng như canxi, magiê, phốt pho, collagen, glucosamine, chondroitin, acid amin… giúp ích cho quá trình sản sinh collagen.
• Gà, cá: thịt gà và cá là một nguồn bổ sung collagen cho chế độ dinh dưỡng. Ngoài ra, trong một số loại cá như cá hồi, cá thu, cá ngừ… cũng có chứa acid béo omega-3 có tác dụng tăng cường sự dẻo dai, đàn hồi cho da hiệu quả.
• Trứng: trứng cung cấp một lượng lớn protein giúp thúc đẩy sản xuất collagen và các chất dinh dưỡng khác như vitamin A, vitamin B, acid amin… giúp tăng cường chuyển hóa collagen cho cơ thể.
• Trái cây có múi, quả mọng, trái cây nhiệt đới: các loại trái cây như trái cây có múi, quả mọng và trái cây nhiệt đới rất giàu vitamin C, đóng vai trò quan trọng trong việc sản sản xuất pro-collagen, tiền chất của cơ thể để tạo ra collagen.
• Trà xanh: trà xanh có chứa EGCG là một trong những chất có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư da do tổn thương do tia cực tím, tăng vi tuần hoàn và cải thiện sức khỏe của da bằng cách tăng cường liên kết chéo collagen.

Peel da

Bên cạnh sử dụng tretinoin bôi ngoài da, peel da cũng là một phương pháp trị sẹo lõm ít xâm lấn và có thể dùng đơn trị ở các vết sẹo mới. Thông qua việc bôi các tác nhân acid hữu cơ lên da, tạo ra các tổn thương bề mặt một cách có kiểm soát, peel da giúp kích thích tăng sinh collagen. Đặc biệt, đối với các vết sẹo mới hình thành dưới 3 tháng, khi vẫn còn khả năng tự hồi phục, peel da thúc đẩy quá trình lành thương để hình thành bề mặt da mới và cải thiện bề mặt sẹo. Vậy nên, peel da đơn trị cũng có thể giúp cải thiện các vết sẹo hình thành dưới 3 tháng.

Acid trichloroacetic (TCA) là tác nhân tiêu chuẩn vàng trong peel da hóa học, TCA là một acid có khả năng peel da mạnh nhất để kích thích cơ thể sinh ra tế bào da mới. TCA có tính ứng dụng cao, có thể cho tác động peel ở nhiều cấp độ, ngoài ra TCA không gây độc toàn thân do không hấp thu vào tuần hoàn chung và ổn định về mặt hóa học do đó có thời gian bảo quản khá lâu. TCA gây biến tính protein làm đông vón ketatin tạo nên lớp màng trắng khi thực hiện peel. Mức độ xâm nhập gây tổn thương mô của TCA phụ thuộc vào nồng độ TCA sử dụng. Khoảng nồng độ của TCA thường được sử dụng để điều trị sẹo lõm là từ 35-50%, ở nồng độ này, TCA xâm nhập sâu đến lớp bì nhú của da, cho tác động peel da trung bình.

Mesotherapy PRP hoặc mesotherapy các yếu tố tăng trưởng

Mesotherapy PRP

PRP (platelet-rich plasma) là phương pháp sử dụng chính cơ chế tự phục hồi của cơ thể để làm mờ và cải thiện sẹo lõm. Mesotherapy PRP sử dụng máu của chính bệnh nhân, được tách riêng phần huyết tương giàu tiểu cầu và sau đó tiêm trở lại vào vùng cần điều trị. Đối với các vết sẹo mới hình thành dưới 3 tháng, huyết tương giàu tiểu cầu chứa nhiều yếu tố tăng trưởng hỗ trợ thúc đẩy quá trình lành vết thương đang diễn ra, từ đó, vết sẹo có thể phục hồi và tái tạo mô. Các vết sẹo từ 1 năm trở lên có thể cần phối hợp điều trị với những phương pháp khác nhưng với các vết sẹo mới, tiêm PRP kích thích sản sinh collagen trong quá trình lành thương có khả năng cải thiện đáng kể bề mặt sẹo mà không cần phải phối hợp với các phương pháp khác.

Mesotherapy các yếu tố tăng trưởng

Tiêm vi điểm các sản phẩm chứa yếu tố tăng trưởng và các hoạt chất như hyaluronic acid, nucleotic, amino acid… vào các tổn thương trên da cũng được xem là phương pháp hiệu quả giúp làm đầy các vết sẹo lõm mới dưới 3 tháng. Các yếu tố tăng trưởng chứa trong các sản phẩm này được chiết xuất từ thực vật hoặc động vật và được đóng gói ở dạng vô khuẩn nên rất an toàn khi sử dụng cho các biện pháp xâm lấn như mesotherapy. Đây là một trong những phương pháp điều trị sẹo lõm thúc đẩy tăng sinh tế bào, đồng thời kích thích tăng sinh collagen làm đầy bề mặt sẹo lõm.

Hiện nay, trên thị trường có đa dạng các sản phẩm yếu tố tăng trưởng với nhiều hãng sản xuất và xuất xứ khác nhau. Nếu vô tình sử dụng những sản phẩm trôi nổi không rõ nguồn gốc có thể sẽ không mang lại hiệu quả gì hoặc có thể gây nhiễm trùng cho người sử dụng. Vì vậy cần lựa chọn cơ sở điều trị uy tín, sử dụng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng để thực hiện liệu pháp mesotherapy.

Xâm lấn bằng lăn kim, phi kim, laser

Lăn kim, phi kim

Lăn kim và phi kim là các phương pháp sử dụng các đầu kim siêu nhỏ để tạo ra nhiều vết thương cực nhỏ có thể kiểm soát được trên da. Những vi chấn thương này phá vỡ các mô sẹo xơ cứng, kích hoạt phản ứng viêm của cơ thể giúp nhanh lành vết thương và thúc đẩy tăng sinh collagen để sửa chữa những vùng da bị sẹo lõm. Phương pháp này hiệu quả với các trường hợp sẹo mới hình thành dưới 3 tháng, sẹo ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, phương pháp này lại không đạt hiệu quả cao đối với các loại sẹo lõm sâu và lâu năm.

Để đạt hiệu quả tối ưu, thông thường một bệnh nhân cần thực hiện quy trình lăn kim nhiều lần. Tùy vào tình trạng da của mỗi người, khoảng cách tối thiểu giữa 2 lần lăn kim phụ thuộc vào chỉ định và kế hoạch điều trị của Bác sĩ Da liễu.

Lăn kim RF 

RF siêu vi điểm sử dụng thiết bị có nhiều mũi kim giống phương pháp lăn kim nhưng điểm khác biệt là các mũi kim sẽ được tích hợp sóng RF.

Sóng điện từ RF sẽ cung cấp năng lượng đi sâu vào dưới da (đến 4mm), từ đó cải thiện các cấu trúc mô da, se nhỏ miệng sẹo và kích thích tăng sinh collagen ở tầng sâu của da, làm da săn chắc và trẻ hóa da.

Ngoài ra, RF siêu vi điểm đã được chứng minh có tác dụng chống viêm và tái tạo da, nhờ đó, phương pháp này có thể giải quyết hồng ban sau mụn (hình thành do tình trạng viêm dai dẳng và phá hủy chất nền da). Vậy nên, liệu pháp RF siêu vi điểm đặc biệt thích hợp đối với các vết sẹo hình thành dưới 3 tháng.

Tuy nhiên, phương pháp này có chi phí điều trị khá cao do tốn chi phí cho vật tư tiêu hao là đầu kim RF, nên lựa chọn điều trị với RF siêu vi điểm sẽ tùy thuộc vào tài chính và mong muốn điều trị của khách hàng và đánh giá của Bác sĩ Da liễu sau khi thăm khám.

Laser fractional CO2

Laser fractional CO2 là loại laser bóc tách bao gồm 2 chế độ là chế độ vi điểm và chế độ bóc bay tổ chức.

• Chế độ vi điểm sẽ tạo ra các tổn thương nhỏ, kích thích phản ứng viêm nhằm tăng sinh collagen và elastin, thúc đẩy quá trình lành thương, làm đầy sẹo, nhất là ở các vết sẹo hình thành dưới 3 tháng, còn trong giai đoạn tự hồi phục.
• Chế độ bóc bay tổ chức sẽ giúp tạo hình và mài viền sẹo một cách tối ưu.

Một chức năng khác của laser fractional CO2 là tạo ra các đường dẫn li ti trên bề mặt da để đưa các dưỡng chất kích thích tăng sinh collagen ví dụ như PRP, các yếu tố tăng trưởng xuống dưới đáy sẹo và phát huy hiệu quả tối đa.

Bảng giá dịch vụ điều trị sẹo rỗ tại Phòng khám Doctor Acnes

Tóm lại, dưới 3 tháng là khoảng thời gian vàng để điều trị sẹo lõm, thường có hiệu quả điều trị cao và có thể sử dụng các phương pháp điều trị nhẹ nhàng, ít xâm lấn, thậm chí không cần phối hợp nhiều phương pháp trong một lần điều trị. Có nhiều phương pháp điều trị sẹo lõm dưới 3 tháng như thay đổi chế độ dinh dưỡng, bôi tretinoin, mesotherapy hay xâm lấn với lăn kim, phi kim, lăn kim RF và laser. Hãy đến Phòng khám Doctor Acnes để được Bác sĩ Da liễu thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị sẹo lõm phù hợp nhất trong giai đoạn vàng này nhé!

Tài liệu tham khảo 

1. Tan J, Tanghetti E, Baldwin H, Stein Gold L, Lain E. “The Role of Topical Retinoids in Prevention and Treatment of Atrophic Acne Scarring: Understanding the Importance of Early Effective Treatment“. J Drugs Dermatol. 2019 Mar 1;18(3):255-260. PMID: 30909329
2. “13 Foods That Help Your Body Produce Collagen“. Healthline
3. Handog EB, Datuin MS, Singzon IA. “Chemical peels for acne and acne scars in asians: evidence based review“. J Cutan Aesthet Surg. 2012 Oct;5(4):239-46. doi: 10.4103/0974-2077.104911. PMID: 23378705; PMCID: PMC3560163
4. Schoenberg E, O’Connor M, Wang JV, Yang S, Saedi N. “Microneedling and PRP for acne scars: A new tool in our arsenal”. J Cosmet Dermatol. 2020 Jan;19(1):112-114. doi: 10.1111/jocd.12988. Epub 2019 May 9. PMID: 31070298
5. Mammucari M, Maggiori E, Russo D, Giorgio C, Ronconi G, Ferrara PE, Canzona F, Antonaci L, Violo B, Vellucci R, Mediati DR, Migliore A, Massafra U, Bifarini B, Gori F, di Carlo M, Brauneis S, Paolucci T, Rocchi P, Cuguttu A, Di Marzo R, Bomprezzi A, Santini S, Giardini M, Catizzone AR, Troili F, Dorato D, Gallo A, Guglielmo C, Natoli S. “Mesotherapy: From Historical Notes to Scientific Evidence and Future Prospects“. ScientificWorldJournal. 2020 May 1;2020:3542848. doi: 10.1155/2020/3542848. PMID: 32577099; PMCID: PMC7305548