Các câu hỏi thường gặp khi điều trị mụn (phần 1)

Là Phòng khám chuyên khoa Da liễu chuyên sâu về điều trị mụn và sẹo mụn tại Thành phố Hồ Chí Minh, hằng ngày đội ngũ nhân viên y tế của chúng tôi nhận được rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề mụn. Bài viết hôm nay Phòng khám Da liễu Doctor Acnes sẽ tập hợp các câu trả lời cho các câu hỏi thường gặp nhất, và đương nhiên đây chỉ là phần 1 thôi vì list câu hỏi chắc chắn sẽ còn được nối dài. Mời các bạn cùng đọc nhé!

Trị mụn có khỏi vĩnh viễn không?

Mụn không thể khỏi vĩnh viễn được. Tuy nhiên, mụn có thể hết và giảm tái phát nếu được điều trị đúng cách và áp dụng phương pháp chăm sóc da duy trì. Đôi khi mụn có thể xuất hiện thưa thớt và không đáng kể, nhưng chắc chắn làn da sẽ khác rất nhiều so với trước khi điều trị.

Trị mụn bao lâu có hiệu quả?

Mỗi tình trạng mụn sẽ có thời gian điều trị khác nhau. Với tình trạng mụn bọc, mụn nang nặng và nhiều, thời gian điều trị có thể kéo dài từ 3 – 4 tháng hoặc hơn. Tuy nhiên với đa số trường hợp mụn nhẹ hơn như mụn ẩn, mụn mủ, thời gian điều trị trung bình khoảng 2 tháng. Thời gian điều trị mụn chuẩn y khoa cần có đủ thời gian để giảm viêm từ từ hạn chế tối đa nguy cơ bị sẹo rỗ. Cần ít nhất một chu kỳ da 28 ngày để sạch mụn hiện tại và đẩy hết mầm mụn mới đang chuẩn bị hình thành bên dưới da và thay mới làn da.

Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong điều trị như quang động, laser thì hiệu quả sẽ nhanh hơn mà không cần phải uống thuốc. Điều trị bài bản không chỉ hết mụn mà còn giúp cải thiện làn da về lâu dài bằng cách giảm tiết bã nhờn và tắc nghẽn lỗ chân lông, đồng thời tiêu diệt vi khuẩn sinh mụn P. acnes nhờ đó giảm nguy cơ sinh mụn mới.

Nếu sử dụng kem bôi chứa corticoid hoặc thuốc rượu, da có thể hết mụn nhanh từ tuần đầu nhưng sau đó là tình trạng da nhiễm corticoid và những biến chứng khó lường như bùng phát mụn, teo da, giãn mạch máu hoặc nặng hơn là nhiễm trùng do da đã mất đi khả năng đề kháng. Tóm lại, việc điều trị mụn cần có thời gian phù hợp để làn da có thể hồi phục tự nhiên nhất và ít biến chứng nhất. Việc cần làm là lựa chọn đúng cơ sở uy tín và hết sức cảnh giác với các phương pháp điều trị nhanh vì có nhiều nguy cơ.

Trị mụn có gây mỏng da không?

Tùy vào việc đang lựa chọn phương pháp điều trị nào.

Một số phương pháp điều trị không chính thống sử dụng cồn, thuốc rượu, hay tệ hơn là sử dụng corticoid sẽ làm cho da trở nên mỏng đi, đặc biệt nếu dùng corticoid lâu ngày, da sẽ mất dần collagen và trở nên teo đi trong khi mạch máu sẽ bị giãn, làm mặt trở nên đỏ kéo dài.

Nếu điều trị mụn chuẩn y khoa, thời gian đầu có thể có cảm giác da mỏng đi do việc làm sạch tế bào chết ở bề mặt da, điều này giúp thông thoáng lỗ chân lông. Tuy nhiên song song với nó là sự tăng chu chuyển tế bào da bên dưới, tăng sinh các sợi collagen hay elastin bền vững dưới da, nên việc điều trị không làm ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da và kết cấu da. Ngược lại còn giúp da sạch mụn và mịn màng hơn.

Chính vì vậy cần tìm hiểu kỹ phương pháp điều trị để đảm bảo sự an toàn cho bản thân mình.

Mang thai trị mụn được không?

Được. Trước đây, các phác đồ điều trị nội khoa có dùng thuốc đa phần không sử dụng được cho mẹ bầu nhưng hiện nay, đã có nhiều phương pháp điều trị mụn an toàn cho mẹ bầu được hỗ trợ bởi những tiến bộ khoa học và công nghệ mà không cần uống thuốc. Do đó, việc điều trị đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với trước đây.

Tuy nhiên, các mẹ bầu cũng chú ý không nên tự ý trị mụn tại nhà hay các cơ sở thẩm mỹ viện, spa không uy tín, mà nên thăm khám và điều trị với Bác sĩ Da liễu nhằm hạn chế tối đa các ảnh hưởng xấu đến mẹ và thai nhi.

Trị mụn có cần thiết nặn mụn không?

Tuy nặn mụn được xem là phương pháp hỗ trợ giúp điều trị nhanh chóng hơn, nhưng không phải loại mụn nào cũng có thể nặn. Chúng ta chỉ nên nặn những mụn không viêm như mụn đầu đen, mụn đầu trắng. Các loại mụn viêm cần được điều trị cho đến khi hết tình trạng viêm thì mới nên lấy nhân mụn. Bởi vì việc tác động vào vùng da đang viêm rất có nguy cơ để lại biến chứng như bội nhiễm, sẹo rỗ.

Việc nặn mụn trông có vẻ đơn giản, tuy nhiên cần đến các cơ sở uy tín để được lấy mụn đúng cách, hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc gây nên tình trạng viêm, có nguy cơ để lại sẹo rỗ. Các kỹ thuật viên được đào tạo sẽ biết cách phân biệt loại mụn nào nên và không nên nặn.

Bị mụn nên dùng kem chống nắng không?

Việc sử dụng kem chống nắng không ảnh hưởng nhiều đến việc điều trị mụn, ngược lại kem chống nắng có thể hữu ích để bảo vệ da khi sử dụng các hoạt chất trị mụn có khả năng làm da tăng nhạy cảm khi tiếp xúc với tia UV như tretinoin, isotretinoin, AHA, BHA, benzoyl peroxide… Nếu lo lắng kem chống nắng có thể làm bít tắc lỗ chân lông thì trên thị trường hiện nay đã có rất nhiều loại kem chống nắng dành riêng cho làn da bị mụn. Bệnh nhân nên đến thăm khám và tư vấn bởi Bác sĩ Da liễu để lựa chọn đúng loại kem chống nắng phù hợp với tình trạng da của mình. Bên cạnh đó, cũng cần phải tăng cường chống nắng bằng các biện pháp vật lý như mặc áo dài tay, mũ rộng vành và đeo khẩu trang khi đi ra ngoài đường.

Bị mụn nên bôi hay uống thuốc?

Tùy theo tình trạng mụn, thời gian điều trị kỳ vọng và chi phí mà Bác sĩ sẽ tư vấn liệu trình phù hợp. Uống thuốc có thể mang lại hiệu quả nhanh và rẻ tiền, tuy nhiên đi kèm theo là nguy cơ tác dụng phụ. Bôi thuốc có thể rẻ tiền nhưng thời gian điều trị có thể kéo dài hơn.

Ngoài hai phương pháp uống và bôi thuốc, còn rất nhiều phương pháp điều trị công nghệ cao khác giúp mang lại hiệu quả trị mụn nhanh chóng và an toàn. Quan trọng là cho dù chọn phương pháp nào vẫn cần tư vấn của Bác sĩ Da liễu để được điều trị phù hợp với tình trạng mụn của bản thân.

Bị mụn nên tẩy tế bào chết không?

Việc tẩy tế bào chết có thể mang lại lợi ích cho làn da mụn. Tuy nhiên, tẩy tế bào chết cũng có ”this” có ”that” và quan trọng hơn là cần xác định chính xác tình trạng da của mình để biết có được tẩy tế bào chết hay không.

Trong trường hợp tẩy tế bào chết là cần thiết, việc lựa chọn hoạt chất, nồng độ và tần suất tẩy cũng rất quan trọng. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để có thể lựa chọn đúng phương pháp dành cho mình.

Phương pháp lăn kim có giúp điều trị mụn không?

Lăn kim có thể có hiệu quả trị mụn không viêm như mụn đầu trắng, mụn đầu đen. Việc sử dụng lăn kim hoặc laser sẽ giúp bong cồi mụn đồng thời kích thích đẩy nhanh chu trình da mới hay gọi nôm na là thay da. Lớp da mới sẽ sạch mụn và mịn màng hơn. Lăn kim còn giúp thu nhỏ lỗ chân lông, giảm tiết bã nhờn nên sẽ hiệu quả trong việc ngăn ngừa mụn tái phát. Các trường hợp mụn có tình trạng viêm không nên lăn kim vì việc tác động vào ổ viêm sẽ làm nặng hơn tình trạng viêm gây biến chứng không đáng có.

Trị mụn bằng laser được không?

Có hai loại laser có thể điều trị mụn là laser bóc tách và không bóc tách. Nếu như phương pháp laser không bóc tách như Nd:YAG 1064 hoặc PDL xung dài hiệu quả cho mụn viêm thì laser bóc tách như fractional CO2 phù hợp với các loại mụn không viêm như mụn đầu đen, mụn đầu trắng. Hơn nữa, fractional CO2 còn giúp thu nhỏ lỗ chân lông, giảm tiết bã nhờn và trẻ hóa da. Nếu có nhu cầu điều trị bằng laser hãy đến Phòng khám để được tư vấn bởi Bác sĩ Da liễu.

Phương pháp trị mụn tốt nhất hiện nay là gì?

Không có phương pháp tốt nhất, chỉ có phương pháp phù hợp nhất. Mỗi loại da sẽ có tình trạng mụn khác nhau nên sẽ áp dụng các phương pháp điều trị mụn khác nhau hay còn gọi là điều trị mụn cá thể hóa. Do đó, hãy dành thời gian đến gặp Bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được chỉ định đúng phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Bị mụn có trang điểm được không?

Không nên trang điểm khi bị mụn. Khi bị mụn, các chị em thường có xu hướng trang điểm phấn nền dày hơn để che đi những nốt mụn. Nhưng cách làm này hoàn toàn không tốt vì sẽ làm cho lỗ chân lông bị bịt kín, dẫn đến tình trạng mụn phát triển và trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên nếu như bắt buộc phải trang điểm, nên lựa chọn các mỹ phẩm không chứa thành phần bít tắc lỗ chân lông và tẩy trang sạch sau khi trang điểm.

Trị mụn nên kiêng gì?

Trong những năm gần đây, dinh dưỡng được chứng minh là một trong các nguyên nhân có thể gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng mụn. Các nhóm thực phẩm đã có bằng chứng gây ra mụn có thể kể đến như sữa động vật và các chế phẩm từ sữa, đạm whey, thực phẩm có chỉ số đường cao, thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào… Bên cạnh đó, thức uống có cồn như bia, rượu hay chocolate cũng là nhóm thực phẩm được xem có tác động lên mụn mặc dù chưa đủ dữ kiện lâm sàng chứng minh. Ngoài các yếu tố về dinh dưỡng, tình trạng ăn uống mất kiểm soát, stress cũng có tác động xấu và dẫn đến sự hình thành mụn.

Trị mụn nên ăn uống như thế nào?

Bên cạnh duy trì lối sống lành mạnh như tập thể dục, tránh thức khuya, căng thẳng, stress… thì chế độ ăn uống khoa học cũng góp phần cải thiện tình trạng mụn.

Hãy thực hiện chế độ ăn chứa nhiều vitamin, chất xơ và có chỉ số GI (glycemic index – chỉ số đường) thấp. Thức ăn giàu acid béo omega-3 như các loại hạt macca, óc chó, cá, trứng. Thức ăn giàu kẽm như lúa mì, rau spinach, bí ngô và các thực phẩm giàu vitamin A có trong các loại rau có màu xanh đậm, dưa đỏ, ớt chuông…

Nên trị mụn ở đâu?

Nên điều trị tại các cơ sở uy tín như Bệnh viện Da liễu, Phòng khám Da liễu được quản lý bởi cơ quan chủ quản là Sở Y tế. Việc điều trị mụn thường không đơn giản mà chứa nhiều nguy cơ nếu sử dụng các phương pháp điều trị không chính thống như tình trạng da nhiễm corticoid, biến chứng sẹo, nhiễm trùng hoặc teo da. Ngoài việc điều trị đúng và hết mụn, điều trị chuẩn y khoa sẽ đảm bảo an toàn, tiết kiệm chi phí và thời gian hơn.

Đi spa trị mụn được không?

Mặc dù có thể thực hiện các dịch vụ cơ bản như lấy nhân mụn, peel da nhưng spa không được Sở Y tế cấp phép chức năng khám và điều trị các bệnh về da bao gồm mụn. Việc cấp phép này chỉ dành cho Bác sĩ chuyên khoa Da liễu có chứng chỉ hành nghề và được đào tạo liên tục. Do đó, cần lưu ý rằng để trị mụn thành công cần đòi hỏi rất nhiều yếu tố và điều quan trọng nhất là chọn lựa đúng cơ sở uy tín để điều trị an toàn – hiệu quả cho gương mặt của mình.

Có thể trị mụn tại nhà được không?

Tùy theo tình trạng mụn, chúng ta có thể điều trị mụn tại nhà nếu có khả năng đánh giá tình trạng mụn của mình cũng như nắm rõ cách chăm sóc da mụn. Tuy nhiên, việc điều trị mụn tại nhà tồn tại nhiều nguy cơ tác dụng phụ, biến chứng hoặc hiệu quả điều trị khá hạn chế, đặc biệt đối với tình trạng mụn nặng, rất nặng.

Do đó, để điều trị hết mụn nhanh chóng và hiệu quả, hãy đến các Bệnh viện Da liễu hoặc các Phòng khám Da liễu để được Bác sĩ chuyên khoa trực tiếp tư vấn và lên phác đồ điều trị.

Mụn có tự hết không?

Mụn có thể tự hết nhưng có khả năng sẽ tái phát nhiều lần, quan trọng nhất là sau khi mụn qua đi thì hậu quả do mụn để lại như thâm và sẹo rỗ rất khó khắc phục. Ngoài ra, mụn càng nặng càng khó điều trị, khiến bản thân tốn thêm nhiều thời gian, công sức và tiền bạc hơn.

Mụn với viêm nang lông có giống nhau không?

Mụn viêm và viêm nang lông có hình thái biểu hiện tương tự nhau như nốt đỏ, sưng, đau, có mủ. Tuy nhiên, mụn trứng cá gồm cả mụn viêm và không viêm, do vi khuẩn C.acnes gây bệnh và thường ở những vị trí tiết bã nhờn nhiều. Còn viêm nang lông có thể do các loại vi khuẩn, vi nấm… khác nhau và gặp bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Và việc điều trị theo đó cũng khác nhau.

Vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ hai bệnh lý này, cần đến các cơ sở y tế uy tín để được Bác sĩ Da liễu trực tiếp thăm khám và chẩn đoán chính xác, từ đó có hướng điều trị thích hợp, hiệu quả và tối ưu nhất.

Peel da trị mụn có làm mỏng da không?

Tùy theo hoạt chất, nồng độ và thời gian peel mà mức độ xâm lấn có thể khác nhau. Tuy nhiên nếu đúng chỉ định và quy trình thì sau khi peel, da sẽ hồi phục lại, không gây nên tình trạng mỏng da kéo dài hay teo da. Đây là phương pháp làm đẹp khá đơn giản, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc có thể tự peel da mà không có chỉ định của Bác sĩ chuyên khoa vì có nhiều nguy cơ tạo sẹo, phỏng do không kiểm soát được quá trình peel.

Uống thuốc mát gan có khỏi mụn không?

Thuốc mát gan, giải độc (theo cách gọi của dân gian) là những loại thuốc có nguồn gốc từ thực vật, đông y được mọi người truyền miệng sử dụng và không được kiểm chứng về tác dụng dưới góc độ khoa học. Các phác đồ điều trị mụn chính thống hiện tại cũng không có vai trò của thuốc mát gan hay giải độc. Vì vậy muốn trị hết mụn nên tuân thủ theo phác đồ của Bác sĩ Da liễu.

Đó là những thắc mắc liên quan về mụn mà Phòng khám Doctor Acnes nhận được nhiều nhất trong những ngày qua. Hy vọng những giải đáp trên có thể giúp quý bệnh nhân hiểu rõ hơn các vấn đề của bản thân, để có thể tự tin hơn trong khi điều trị mụn.  

Hãy nhớ rằng, việc điều trị mụn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và một trong các yếu tố quan trọng nhất là kiên trì điều trị theo các phác đồ trị mụn cá thể hóa. Để điều trị mụn an toàn và hiệu quả, người bệnh nên đến các Bệnh viện và Phòng khám Da liễu để được Bác sĩ tư vấn, thăm khám và đưa ra phác đồ phù hợp nhất với bản thân.