Nguyên nhân gây viêm nang lông, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Viêm nang lông hay còn gọi là viêm lỗ chân lông, là bệnh lý ngoài da phổ biến ở cả nam và nữ. Mặc dù không gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng viêm nang lông lại ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, gây tâm lý kém tự tin ở người bệnh. Hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu về bệnh lý này trong bài viết dưới đây.

Viêm nang lông là gì?

Viêm nang lông là một vấn đề da phổ biến, thường liên quan đến nhiễm trùng nang lông do các tác nhân như vi khuẩn, virus, nấm… tạo thành mụn mủ, sẩn hồng ban. Bệnh có thể phân bố ở bất kỳ vùng da có lông nào trên cơ thể như mặt, da đầu, ngực, lưng, tay, chân… Vùng da bị viêm nang lông có thể gây cảm giác ngứa ngáy, đau nhức, khó chịu.

Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng viêm nang lông gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng cuộc sống người bệnh. Ngoài ra nếu không điều trị kịp thời, viêm nang lông có thể lan rộng, gây rụng lông, rụng tóc hoặc để lại sẹo vĩnh viễn.

Nguyên nhân gây viêm nang lông

Viêm nang lông thường gặp nhất là do vi khuẩn với tình trạng nhiễm trùng có thể xảy ra ở phần nông hoặc sâu của nang lông. Tuy nhiên, viêm nang lông còn có thể do các tác nhân khác như nấm, virus hoặc thậm chí là viêm nang lông không do tác nhân nhiễm trùng. Các trường hợp không nhiễm trùng thường do lông mọc ngược, hoặc do một số loại thuốc như lithium, cyclosporin…

Viêm nang lông do vi khuẩn

• Là dạng viêm nang lông phổ biến nhất.
• Thường do vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) gây ra. Cần lưu ý rằng cả dạng nhạy cảm với kháng sinh Methicillin và dạng kháng Methicilin của vi khuẩn này đều có thể gây viêm nang lông.

Viêm nang lông do vi khuẩn gram âm

• Do vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa (trực khuẩn mủ xanh) gây ra, thường xảy ra sau khi tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm.
• Các vi khuẩn khác có thể gây ra loại viêm nang lông này bao gồm Klebsiella và Enterobacter. Viêm nang lông do những vi khuẩn này thường phát sinh sau khi sử dụng kháng sinh đường uống trong thời gian dài.

Viêm nang lông do vi nấm

• Do các loài nấm Malassezia như Malessezia furfur gây ra.
• Thường gặp ở tuổi vị thành niên, do tăng hoạt động của các tuyến bã nhờn. Trên lâm sàng, cần nghĩ đến viêm nang lông do vi nấm ở những bệnh nhân được chẩn đoán là mụn trứng cá, nhưng không đáp ứng hoặc tình trạng nghiêm trọng hơn sau khi điều trị bằng kháng sinh.

Viêm nang lông do virus

• Thường gặp nhất là do virus herpes gây ra, cũng có thể do Molluscum contagiosum nhưng trường hợp này hiếm gặp hơn.
• Viêm nang lông do virus herpes biểu hiện giống như viêm nang lông do vi khuẩn, nhưng biểu hiện sẩn, mảng hồng ban chiếm ưu thế hơn là mụn mủ. Một điểm đặc trưng khác giúp phân biệt với viêm nang lông do vi khuẩn là các tổn thương thường xuất hiện thành từng nhóm, từng cụm.

Viêm nang lông do ký sinh trùng Demodex

• Do nhiễm Demodex folliculorum, gây bong vảy xung quanh nang lông, có biểu hiện giống như vảy phấn nang lông hoặc viêm da tiết bã hoặc sẩn – mụn mủ đỏ nang lông giống như trứng cá đỏ trên nền đỏ da ở mặt.

Các yếu tố nguy cơ của viêm nang lông

Bất kỳ ai cũng có thể bị viêm nang lông. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Thường xuyên sử dụng các trang phục, dụng cụ giữ nhiệt và hơi nước như găng tay, ủng…
• Ngâm mình nhiều trong nước, hồ bơi không được vệ sinh tốt.
• Tổn thương các nang lông do cạo râu, tẩy lông.
• Mặc quần áo chật, đổ mồ hôi nhiều.
• Sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như corticoid, prednisolon, uống kháng sinh kéo dài.
• Mắc bệnh đái tháo đường, HIV/AIDS hoặc một số tình trạng gây suy giảm miễn dịch..

Điều trị viêm nang lông

Các trường hợp viêm nang lông nhẹ có thể tự khỏi. Tuy nhiên, đa phần các trường hợp cần điều trị với Bác sĩ Da liễu nhằm hạn chế sự tiến triển bệnh và giảm nguy cơ tái phát.

Điều trị viêm nang lông bao gồm điều trị tại chỗ và cả điều trị đường uống (điều trị toàn thân):

• Điều trị tại chỗ: các thuốc bôi chống nhiễm trùng như betadin, cồn iode, các loại kem hoặc mỡ kháng sinh như mupirocin, fucidin…
• Điều trị toàn thân: trường hợp viêm nặng và tái phát có thể dùng thuốc đường toàn thân.

Tùy vào tác nhân gây bệnh, Bác sĩ Da liễu sẽ lựa chọn điều trị toàn thân hay điều trị tại chỗ là chủ đạo hay cần phối hợp cả hai. Dưới đây là một số phác đồ thường được sử dụng cho từng tác nhân cụ thể:

• Viêm nang lông do tụ cầu vàng Staphylococcus aureus: dùng kháng sinh đường toàn thân khi bệnh nặng. Các kháng sinh sử dụng bao gồm nhóm β-lactamin, amoxicillin, nhóm cephalosporin, cyclin, co-trimoxazol, ciprofloxacin và metronidazol.

• Viêm nang lông do vi khuẩn Gram âm: cần phải ngừng kháng sinh đang sử dụng, rửa benzoyl peroxide và sử dụng ampixillin hoặc co-trimoxazol. Trong một số trường hợp cần sử dụng isotretinoin.
• Viêm nang lông do nấm: bôi thuốc chống nấm phối hợp với thuốc chống nấm đường uống như là itraconazole, terbinafine, fluconazole.
• Viêm nang lông do virus herpes: có thể bôi kem acyclovir kết hợp uống acyclovir, hoặc valacyclovir.
• Viêm nang lông do demodex: bôi kem permethrin hoặc kem metronidazol phối hợp với uống metronidazol.

Biến chứng

Nếu không điều trị kịp thời, viêm nang lông có thể gây những biến chứng nặng nề như:

• Nhiễm trùng tái phát hoặc lan rộng.
• Sẹo vĩnh viễn.
• Tăng sắc tố hoặc giảm sắc tố tại vị trí tổn thương.
• Phá hủy nang tóc gây rụng tóc vĩnh viễn.

Phòng ngừa viêm nang lông

• Rửa sạch da thường xuyên, không dùng chung khăn tắm, khăn mặt.
• Giặt quần áo thường xuyên.
• Tránh ma sát nhiều trên da, giảm ma sát da gây ra do bao lô, nón bảo hiểm và quần áo chật.
• Nếu đeo găng tay thường xuyên, sau mỗi lần sử dụng, hãy lật găng tay từ trong ra ngoài, rửa sạch bằng xà phòng và nước sạch rồi lau khô.
• Cạo râu cẩn thận, tránh làm xước gây tổn thương nang lông.
• Điều trị các tình trạng thuận lợi gây viêm nang lông ví dụ như đổ mồ hôi nhiều.

Tóm lại, viêm nang lông là bệnh lý da phổ biến gây khó chịu và ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ làn da. Viêm nang lông cần được điều trị sớm nhằm hạn chế nhiễm trùng lan rộng và những hậu quả lâu dài như sẹo hay rụng tóc vĩnh viễn. Điều trị viêm nang lông cần dựa trên tác nhân gây bệnh với sự kết hợp của thuốc bôi thoa, thuốc đường uống và cả thay đổi lối sống nhằm tránh nhiễm trùng tái phát. Nếu còn bất kì thắc mắc nào về viêm nang lông, hãy liên hệ ngay với Doctor Acnes để được tư vấn cụ thể hơn nhé!

Tài liệu tham khảo

1. Jesus Luelmo-Aguilar, Mireia Sabat Santandreu. “Folliculitis: recognition and management”. American Journal of Clinical Dermatology, vol. 5, no. 5, Sept.-Oct. 2004, pp. 301
2. Richard D. Winters; Mark Mitchell. “Folliculitis”. 2022
3. Sewon Kang. “Fitzpatrick’s Dermatology 9th”. Accessmedicine.mhmedical.com