Mụn trứng cá là một trong những bệnh lý về da khá phổ biến và là nguyên nhân đi khám bệnh da liễu hàng đầu. Hiện nay, mặc dù đã có rất nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá hiệu quả, từ dùng thuốc tại nhà cho đến các kỹ thuật trị mụn chuyên sâu với Bác sĩ Da liễu, vẫn còn không ít những quan niệm chưa đúng về mụn trứng cá trong cộng đồng dẫn đến việc chậm trễ hay sai lầm trong điều trị khiến tình trạng mụn kéo dài, thậm chí mụn còn bùng phát nghiêm trọng và khó kiểm soát hơn. Hãy cùng Doctor Acnes điểm qua một số sai lầm phổ biến về mụn trong bài viết sau đây.
Mụn trứng cá chỉ xảy ra ở tuổi dậy thì
Theo thống kê của các trang thông tin y khoa, mọi người vẫn nghĩ mụn trứng cá chỉ xảy ra ở lứa tuổi thanh thiếu niên và là một phần của quá trình dậy thì nhưng sự thật là vẫn có 20% nam và 35% nữ bị mụn trứng cá sau lứa tuổi 20. Trên thực tế, mụn trứng cá là bệnh lý mãn tính với cơ chế bệnh sinh phức tạp có thể xảy ra ở mọi độ tuổi chứ không riêng ở tuổi dậy thì. Các cơ chế bệnh sinh của mụn bao gồm: tuyến bã nhờn bị rối loạn hoặc tăng quá mức, sừng hóa ống dẫn tuyến bã nhờn, phản ứng viêm và sự hiện diện của vi khuẩn C. acnes.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là hãy đến thăm khám và điều trị sớm với Bác sĩ Da liễu tại các cơ sở y tế khi thường xuyên bị nổi mụn hay tình trạng mụn ngày càng nghiêm trọng hơn, bất kể đang ở độ tuổi nào.
Muốn ngừa mụn thì phải rửa mặt thật sạch
Nhiều người khi bị mụn thường có suy nghĩ rằng nguyên nhân của mụn là do bụi bẩn và vi khuẩn nên có xu hướng sử dụng các loại sữa rửa mặt có tính làm sạch sâu và dùng lực chà xát mạnh lên da khi rửa mặt hoặc rửa mặt nhiều lần trong ngày với mong muốn lấy đi hết bụi bẩn và vi khuẩn.
Tuy nhiên, điều này có thể khiến da xấu đi nhanh chóng vì sẽ làm cho lớp màng tự nhiên bảo vệ da mỏng đi và bị tổn thương, làn da trở nên sần sùi, mất nước, mau khô và lại càng tiết ra nhiều dầu hơn. Trầm trọng hơn, da có thể trở nên kích ứng, bong tróc, nổi mẩn đỏ và mụn trở nên nặng hơn.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là không nên rửa mặt quá nhiều lần trong ngày, kể cả với những ai sở hữu làn da nhờn, chỉ nên rửa mặt với sữa rửa mặt dịu nhẹ tối đa 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối. Khi rửa mặt, không nên chà xát quá mạnh để tránh làm tổn thương da.
Muốn trị mụn phải nặn mụn
Người bị mụn rất hay vô ý sờ hoặc chạm tay lên nốt mụn và tự nặn mụn tại nhà vì muốn loại bỏ nhân mụn một cách nhanh chóng. Thực tế là việc tự ý nặn mụn hay sờ cạo vùng da bị mụn sẽ gây tổn thương bề mặt da, tăng sắc tố từ đó hình thành các vết thâm mụn và kéo dài hơn thời gian cần thiết để da phục hồi sau mụn.
Bên cạnh đó, nếu nặn phải các nốt mụn viêm (mụn bọc, mụn nang) có chứa mủ còn có thể làm lây lan vi khuẩn vào các nang lông khác, tạo điều kiện cho mụn lan rộng ra các vùng da xung quanh. Ngoài ra, nặn mụn tại nhà thường bỏ qua các bước tiệt khuẩn trước và sau khi thực hiện nên tăng khả năng nhiễm trùng, biến mụn không viêm thành mụn viêm, dẫn đến nguy cơ cao hình thành sẹo mụn.
Tuy nhiên, đối với một số loại mụn như mụn đầu trắng, mụn đầu đen thì việc lấy nhân mụn là cần thiết vì sẽ giúp giảm tải và thông thoáng lỗ chân lông, hỗ trợ quá trình điều trị mụn nhanh và hiệu quả hơn.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là không dùng tay sờ, cạo nốt mụn hay tự nặn mụn tại nhà. Nặn mụn chỉ mang lại lợi ích cho việc điều trị mụn nếu được thực hành theo đúng chuẩn y khoa. Trong trường hợp cần nặn mụn, có thể đến các Phòng khám Da liễu để được lấy nhân mụn chuẩn y khoa nhằm hạn chế đến mức tối thiểu sự nhiễm khuẩn và giảm nguy cơ hình thành sẹo thâm, sẹo rỗ.
Da mụn không cần sử dụng kem dưỡng ẩm
Dưỡng ẩm là một trong những bước chăm sóc da cơ bản cần thiết hằng ngày để cấp ẩm cho làn da. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn tồn tại quan niệm phổ biến rằng không nên sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm lên da mụn. Điều này thật sự không đúng, trên thực tế, da mụn cũng cần được dưỡng ẩm vì dưỡng ẩm giúp cân bằng lượng bã nhờn và tránh tình trạng khô da, bong vảy trong quá trình sử dụng thuốc điều trị mụn như benzoyl peroxide, retinoid, AHA, BHA…
Bên cạnh đó, dưỡng ẩm còn thúc đẩy hiệu quả của các thành phần hoạt tính đi kèm có trong thuốc thoa trị mụn. Một số thành phần dưỡng ẩm còn có vai trò kháng viêm, kháng khuẩn, làm dịu da và hỗ trợ cho quá trình điều trị mụn.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là nên lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm dịu nhẹ, không chứa dầu (oil-free), không gây bít tắc lỗ chân lông, không gây kích ứng dị ứng và tránh các sản phẩm đặc, gây nhờn rít cho da.
Da mụn không được sử dụng kem chống nắng
Nhiều người thường cho rằng da mụn thì không nên sử dụng kem chống nắng vì nó sẽ làm cho da bị nhờn và khiến tình trạng mụn trở nên nặng hơn. Trên thực tế, mọi loại da đều cần được bảo vệ khỏi tia UV, việc không sử dụng kem chống nắng có thể gây hại cho làn da về lâu dài như tăng nguy cơ ung thư da và lão hóa sớm.
Đặc biệt da mụn dễ bị tăng sắc tố khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời do sự sản sinh của melanin khiến những vết sẹo mụn trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra, đối với những người đang điều trị mụn bằng các loại thuốc có chứa retinoid thì càng nên cẩn thận khi tiếp xúc với tia cực tím, vì những loại thuốc này sẽ làm tăng sự nhạy cảm của da với ánh nắng mặt trời.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là nên sử dụng kem chống nắng và ưu tiên chọn kem chống nắng có dòng chữ “non-comedogenic” (không gây bít lỗ chân lông), tránh xa các sản phẩm có thành phần chứa hương liệu, cồn và paraben. Lưu ý rằng kem chống nắng tốt cho da mụn sẽ có kết cấu kem nhẹ và không chứa dầu.
Mụn có thể khỏi hoàn toàn sau một lần điều trị
Nhiều người thường nghĩ rằng mụn trứng cá không phải là một căn bệnh và dễ dàng tin vào những lời quảng cáo điều trị một lần hết vĩnh viễn từ các spa. Trên thực tế, mụn trứng cá là một bệnh lý da liễu, với tình trạng viêm da mãn tính và cơ chế bệnh sinh vô cùng phức tạp bao gồm bã nhờn bị rối loạn hoặc tăng quá mức, sừng hóa ống dẫn tuyến bã nhờn, phản ứng viêm với sự hiện diện của vi khuẩn C. acnes.
Bên cạnh đó, cơ chế bệnh sinh của mụn lại chịu ảnh hưởng đáng kể từ nhiều yếu tố khác nhau như nồng độ hormone, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt hằng ngày… Do đó, quan điểm mụn có thể khỏi hoàn toàn sau một lần điều trị là không đúng vì mụn có thể dễ dàng tái phát nếu như chúng ta không duy trì một lối sống lành mạnh, một quy trình chăm sóc da đúng cách.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là hãy đến các Phòng khám Da liễu hoặc Bệnh viện Da liễu để thăm khám và điều trị với Bác sĩ Da liễu khi bị mụn. Ngoài ra, trong quá trình điều trị chúng ta cần phải kiên trì thực hiện đúng các chỉ định, lời khuyên chăm sóc da tại nhà của Bác sĩ.
Không đến gặp Bác sĩ Da liễu để điều trị mụn
Môt số người khi bị mụn trứng cá thường tự ý mua thuốc hoặc các sản phẩm chăm sóc da để sử dụng tại nhà mà không đến các Phòng khám hay Bệnh viện Da liễu để thăm khám và điều trị. Một vài tình trạng mụn sẽ giảm đi sau một thời gian hoặc có thể khỏi sau khi sử dụng thuốc bôi không kê đơn. Tuy nhiên, mụn ngược lại có thể trở nên nặng hơn nếu điều trị sai cách hoặc sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, đồng thời gây nguy cơ hình thành thâm và sẹo rỗ sau mụn.
Thông qua thăm khám trực tiếp, Bác sĩ Da liễu có thể đánh giá chính xác hơn tình trạng mụn và tìm hiểu về tiền sử bệnh lý, lối sống và chế độ ăn uống hằng ngày. Từ đó, Bác sĩ sẽ đưa ra liệu trình điều trị mụn phù hợp và toàn diện, đem lại hiệu quả nhanh chóng và an toàn hơn.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là hãy bắt đầu điều trị mụn với Bác sĩ chuyên khoa Da liễu sớm nhất có thể để hạn chế những ảnh hưởng không mong muốn cho làn da.
Bôi thoa càng thuốc trị mụn càng nhiều thì càng nhanh hết mụn
Hiện nay, nhiều người bị mụn đã biết tìm đến các Bệnh viện hoặc Phòng khám chuyên khoa Da liễu để thăm khám và điều trị, tuy nhiên khi về nhà lại không thực hiện theo đúng lời dặn của Bác sĩ vì tâm lý nôn nóng, muốn nhanh chóng nhìn thấy được hiệu quả.
Sự nóng lòng này khiến nhiều người bôi các sản phẩm điều trị mụn với liều lượng nhiều hơn so với chỉ định của Bác sĩ. Nên nhớ rằng liều lượng đóng vai trò quan trọng đối với hiệu quả của các thuốc trị mụn, việc tăng số lần sử dụng so với chỉ định của Bác sĩ không đồng nghĩa với việc các nốt mụn sẽ biến mất nhanh hơn, ngược lại nó còn có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng, da bị kích ứng và khó điều trị sau đó.
Lời khuyên từ Doctor Acnes là sử dụng thuốc chính xác theo chỉ định của Bác sĩ là cách tốt nhất để loại bỏ mụn trứng cá mà không gây hại đến làn da. Đặc biệt, nên kiên trì với phương pháp điều trị đã được chỉ định bởi Bác sĩ Da liễu.
Mụn trứng cá có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, bản thân người bị mụn luôn cảm thấy mặc cảm, tự ti và mất tự tin trong giao tiếp, từ đó dễ dàng mắc phải tâm lý nóng vội trong quá trình điều trị mụn. Hy vọng bài viết sẽ giúp mọi người có cách nhìn nhận chính xác hơn về bệnh lý mụn trứng cá, từ đó có cách chăm sóc da và điều trị mụn an toàn hiệu quả.
Tài liệu tham khảo
- “Adult Acne: Why You Get It, How to Fight It”. Webmd
- Goodman, G. “Cleansing and moisturizing in acne patients”. American Journal of Clinical Dermatology. 2009;10 Suppl 1:1-6
- Khunger N., Kumar C. “A clinico-epidemiological study of adult acne: is it different from adolescent acne?” Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2012 May-Jun,78(3):335-41
- Hayashi N., Akamatsu H., Iwatsuki K., Shimada-Omori R. “Japanese Dermatological Association Guidelines: Guidelines for the treatment of acne vulgaris 2017”. J Dermatol. 2018 Aug;45(8):898-935