Vết thâm mụn là nỗi ám ảnh không nhỏ đối với nhiều người. Các vết thâm mụn cứ tồn tại mãi trên da làm mất đi sự tự tin và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Hiểu rõ nguyên nhân khiến vết thâm mụn không biến mất và áp dụng các phương pháp điều trị đúng cách là chìa khóa để lấy lại làn da sáng khỏe. Bài viết dưới đây sẽ phân tích lý do tại sao vết thâm mụn mãi không hết và gợi ý các cách điều trị hiệu quả nhất.
Phân biệt hai loại thâm mụn thường gặp
Thâm mụn được chia ra thành hai dạng là thâm đỏ (hồng ban sau viêm – PIE) và thâm đen (tăng sắc tố sau viêm – PIH):
- Thâm đỏ: khi da bị mụn viêm, các mạch máu nhỏ dưới da tăng sinh và giãn nở, gây ra các vết đỏ hoặc hồng. Tình trạng này thường gặp ở những người có tông màu da sáng. Thâm đỏ thường tự giảm dần trong vài tháng đến 1 năm, nhưng có thể được điều trị nhanh hơn bằng các phương pháp tại nhà hoặc tại cơ sở y tế.
- Thâm đen: xảy ra khi da sản xuất quá mức melanin hoặc phân bố melanin không đều trên da sau tình trạng viêm. Điều này là do quá trình viêm tạo ra các hóa chất trung gian kích thích hoạt động của tế bào sắc tố, dẫn đến tăng sản xuất melanin ở lớp thượng bì. Tình trạng này thường gặp và nghiêm trọng hơn ở những người có da tối màu, đặc biệt là người châu Á.
Vì sao thâm mụn mãi không hết?
Mặc dù không gây hại về sức khỏe, thâm mụn lại ảnh hưởng đến tâm lý người bị. Vậy, tại sao vết thâm mụn mãi không hết? Thực tế, hiện tượng này có thể do một số nguyên nhân sau:
- Thâm mụn kéo dài do di truyền và cơ địa da: một số người có cơ địa dễ bị thâm mụn hơn do yếu tố di truyền. Làn da của những người này có thể sản xuất nhiều melanin hơn khi bị tổn thương, dẫn đến vết thâm kéo dài và khó điều trị hơn so với người khác.
- Chăm sóc da không đúng cách: không sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp hoặc không tuân thủ quy trình chăm sóc da có thể khiến da bị nổi mụn và kéo dài thời gian thâm mụn.
- Thiếu bảo vệ da khỏi tia UV: tia UV từ ánh nắng mặt trời có thể làm tăng sắc tố da, khiến vết thâm trở nên đậm màu và lâu phai. Không sử dụng kem chống nắng hoặc không che chắn kỹ càng khi ra ngoài có thể làm tình trạng thâm mụn trầm trọng hơn.
- Sử dụng sản phẩm trị thâm không đúng cách: việc sử dụng sản phẩm trị thâm không đúng cách hoặc không đều đặn có thể làm giảm hiệu quả của các sản phẩm này. Các sản phẩm trị thâm cần thời gian và sự kiên nhẫn để phát huy tác dụng. Nếu không tuân thủ hướng dẫn sử dụng, bỏ qua liều dùng, hoặc không sử dụng đúng sản phẩm cho loại da của mình, vết thâm mụn sẽ khó mà mờ đi nhanh chóng.
- Tác động của nội tiết tố: nội tiết tố cũng ảnh hưởng đến quá trình lành mụn và thâm mụn. Sự biến đổi nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là ở tuổi dậy thì, khi mang thai, hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh, có thể làm gia tăng tình trạng mụn, từ đó gây thâm.
- Nặn mụn sai cách: không đảm bảo vệ sinh trong quá trình lấy nhân mụn hoặc lấy nhân mụn không đúng cách như nặn mụn khi mụn chưa “chín”, nặn mụn bằng tay hoặc cạy, sờ vùng da bị mụn, đặc biệt là mụn viêm, làm nốt mụn bị viêm nhiễm và tăng nguy cơ nhiễm trùng, rất dễ để lại sẹo lõm, sẹo lồi hoặc thâm.
- Viêm nhiễm kéo dài: quá trình viêm nhiễm kéo dài sau khi mụn lành cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra vết thâm. Viêm nhiễm khiến mạch máu giãn nở, tăng cường cung cấp máu đến vùng da bị tổn thương và tăng sắc tố melanin.
- Chế độ ăn uống không hợp lý: việc tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt, thức ăn nhanh và thức uống có ga có thể làm tăng sản xuất bã nhờn, gây mụn và viêm nhiễm. Dẫn đến tình trạng thâm mụn kéo dài và khó lành.
Thâm mụn có thể tự hết không?
Thâm mụn thường có khả năng tự mờ đi theo thời gian, từ vài tháng đến vài năm. Tuy nhiên, một số tổn thương mụn nặng như mụn nang, mụn nốt có thể xảy ra ở lớp da sâu, gây ra các vết sắc tố nghiêm trọng hơn, có màu xanh xám và có thể tồn tại vĩnh viễn trên da.
Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học thẩm mỹ, đã có nhiều phương pháp hiệu quả giúp loại bỏ thâm mụn, trả lại vẻ sáng mịn cho làn da.
Cách điều trị các vết thâm mụn mãi không hết
Thâm đỏ và thâm đen sẽ có những biện pháp điều trị cũng như sử dụng hoạt chất bôi ngoài da khác nhau. Điều trị đúng cách sẽ giúp thâm mụn nhanh chóng “biến mất”.
Cách điều trị thâm đỏ sau mụn
Thâm đỏ có thể cần tới hơn 6 tháng để tự biến mất và không gây nguy hiểm cho da. Tuy nhiên, để hạn chế mất thẩm mỹ, có thể áp dụng những phương pháp dưới đây để điều trị và giúp thâm đỏ biến mất nhanh hơn:
Sử dụng thuốc bôi ngoài da
- Hydrocortison tại chỗ
Hydrocortison là một loại steroid làm giảm viêm. Đôi khi nó được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác để điều trị viêm do mụn trứng cá. Tuy nhiên cần có sự hướng dẫn của Bác sĩ Da liễu để tránh nguy cơ gây tác dụng phụ nếu sử dụng không phù hợp.
- Vitamin C bôi ngoài da
Vai trò của vitamin C đối với thâm đỏ do mụn trứng cá chưa được nghiên cứu rộng rãi. Tuy nhiên, nó đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm ban đỏ do tia cực tím UVB gây ra. Vì vitamin C cũng có đặc tính làm sáng da, ức chế tăng sinh melanin nên phù hợp cho cả cho những người bị tăng sắc tố sau viêm (thâm đen) và cả những người bị hồng ban sau viêm (thâm đỏ).
- Sản phẩm chứa niacinamide
Niacinamide hay còn gọi là vitamin B3, có tác dụng giảm viêm và giúp da giữ ẩm. Niacinamide có một số lợi ích đối với thâm đỏ khi bôi tại chỗ. Ngoài ra, hoạt chất này cũng có thể giúp giảm mụn trứng cá.
- Tranexamic acid
Tranexamic acid hoạt động trên da bằng cách ức chế các cytokine tiền viêm (IL-6, TNF alpha) và ức chế tân tạo mạch máu. Từ đó giúp giảm tình trạng hồng ban sau viêm một cách nhanh chóng. Hoạt chất này đã được nghiên cứu cải thiện rõ rệt các vấn đề da liên quan sắc tố và hồng ban ở cả hai dạng thoa và tiêm trong da, giúp mang lại hiệu quả mờ thâm chỉ trong 8 – 12 tuần.
Phương pháp điều trị chuyên sâu tại Phòng khám
- Điều trị bằng laser ánh sáng
Bác sĩ Da liễu sẽ chỉ định một số loại laser như ánh sáng xung cường độ cao (IPL), laser nhuộm xung (PDL) và laser 1064nm xung dài để điều trị thâm đỏ.
Các loại laser ánh sáng này hoạt động bằng cách xác định chính xác và loại bỏ các vùng mạch máu dưới da bị tổn thương, giúp giảm viêm và giảm số lượng mao mạch dãn dưới da. Có thể mất vài lần điều trị để thấy được sự cải thiện tình trạng thâm đỏ.
- Mesotherapy
Mesotherapy là liệu pháp sử dụng kim nhỏ để vận chuyển các hoạt chất vào dưới da, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị so với bôi thoa thông thường. Trong điều trị thâm đỏ, hoạt chất thường được sử dụng là tranexamic acid với những cơ chế và nghiên cứu đã trình bày ở trên. Khoảng cách giữa hai liệu trình mesotherapy thường là 2 – 4 tuần.
- Lăn kim
Lăn kim là một kỹ thuật thẩm mỹ xâm lấn, đây là phương pháp sử dụng nhiều kim nhỏ siêu bén và vô trùng để chọc thủng lớp biểu bì của da, tạo ra các vết thương vi điểm có kiểm soát trên da.
Lăn kim không chỉ giúp cải thiện sẹo do mụn trứng cá gây ra mà còn có thể điều trị thâm đỏ. Tuy nhiên, quy trình này nên được chỉ định bởi Bác sĩ Da liễu để tránh rủi ro như kích ứng, mẩn đỏ, hoặc hình thành sẹo mới.
Cũng giống như phương pháp điều trị bằng laser, có thể cần thực hiện lăn kim nhiều lần để thấy được sự cải thiện của tình trạng thâm đỏ.
RF siêu vi điểm là phương pháp hiệu quả trong điều trị thâm đỏ nhờ vào sự kết hợp giữa lăn kim và sóng RF (radio frequency). Cơ chế chính để điều trị thâm đỏ của RF siêu vi điểm nằm ở việc sóng RF tạo ra nhiệt độ cao, tác động sâu vào các mô da. Nhiệt năng từ sóng RF làm co các mạch máu bị giãn, giúp giảm thiểu tình trạng thâm đỏ do viêm. Đồng thời, sóng RF kích thích quá trình tái tạo collagen và elastin, làm dịu các vùng da bị viêm đỏ và tăng cường độ đàn hồi cho da.
Ngoài ra, việc tạo ra các tổn thương vi điểm bằng kim siêu nhỏ giúp kích thích cơ chế tự phục hồi của da, tái tạo tế bào mới, làm mờ thâm đỏ và cải thiện kết cấu da. Phương pháp này không chỉ xử lý các vết thâm đỏ mà còn cải thiện tổng thể làn da, mang lại vẻ mịn màng và đều màu hơn.
Cách điều trị thâm đen sau mụn
Liệu trình điều trị thâm đen bao gồm nhiều phương pháp và thường kéo dài hàng tuần đến hàng tháng. Vì vậy, không nên đặt kỳ vọng về sự cải thiện nhanh tình trạng thâm đen sau mụn.
Sử dụng thuốc bôi ngoài da
- Sử dụng sản phẩm chứa chất ức chế tyrosinase
Chất ức chế tyrosinase giúp ngăn sản xuất melanin, từ đó giảm nguy cơ thâm sau mụn. Phương pháp điều trị chính là sử dụng sản phẩm làm sáng tại chỗ như hydroquinone hoặc có thể thay bằng mequinol nếu cần một chất ít gây kích ứng hơn.
- Kết hợp với retinoid
Ngoài ra thường kết hợp chất ức chế tyrosinase với retinoid tại chỗ để tăng cường hiệu quả. Bộ ba được kết hợp thường sử dụng gồm hydroquinone 4%, tretinoin 0,05% và fluocinolone acetonide 0,01%. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những hoạt chất này có thể gây kích ứng da, làm mỏng da và tăng nhạy cảm với ánh nắng. Vì những rủi ro này, các thuốc trên chỉ nên được sử dụng khi có sự kê đơn từ Bác sĩ Da liễu.
Steroid tại chỗ có thể làm giảm viêm và giảm tác dụng kích ứng da của retinoid, nhưng chỉ nên sử dụng trong tối đa 8 tuần để giảm thiểu khả năng thay đổi da do tác dụng phụ của steroid.
Retinoid tại chỗ bao gồm tretinoin, adapalene, tazarotene, retinol… có hiệu quả trong việc điều trị mụn ẩn cũng như thâm đen và có thể được sử dụng lâu dài.
- Acid azelaic
Acid azelaic có thể điều trị cả mụn trứng cá, thâm đen và thâm đỏ.
Cụ thể, sau khi trải qua đợt mụn bùng phát và gây viêm da, một số vùng da có thể gặp tình trạng tăng sắc tố. Azelaic acid có khả năng ức chế enzyme tyrosinase, enzyme chịu trách nhiệm sản xuất melanin, giúp làm mờ các vết thâm đen và ngăn ngừa chúng trở nên đậm màu hơn.
Phương pháp điều trị chuyên sâu tại Phòng khám
- Peel da hóa học
Peel da hóa học là phương pháp loại bỏ các tế bào biểu bì có chứa melanin dư thừa.
Các tác nhân peel da bề mặt và trung bình thường được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị mụn trứng cá bao gồm acid salicylic, acid α-hydroxyl (acid glycolic, acid lactic) và acid trichloroacetic.
Khi Bác sĩ Da liễu quyết định áp dụng phương pháp peel da điều trị thâm mụn cho bệnh nhân, việc cá nhân hóa liệu pháp là điều cần thiết để đảm bảo hiệu quả và an toàn cao nhất. Việc này bao gồm lựa chọn loại peel, cũng như nồng độ, thời gian và số lần thực hiện.
- Điều trị bằng laser
Điều trị thâm mụn bằng laser là một phương pháp hiệu quả để giảm thâm đen sau mụn. Có ba công nghệ laser thường được sử dụng là laser Q-switched ruby, laser Q-Switched Nd:YAG, laser picosecond Nd:YAG.
Năng lượng của tia laser sẽ giúp phá vỡ các hạt sắc tố, tạo thành những phân tử sắc tố nhỏ li ti và bị thực bào tiêu hoá rồi bài tiết ra ngoài cơ thể, từ đó giúp các vết thâm mờ hơn, da sáng và mịn màng hơn.
Ưu điểm của phương pháp này là không gây tổn thương cho da và thời gian nghỉ dưỡng ngắn. Đây là lựa chọn được nhiều Bác sĩ và bệnh nhân ưa chuộng.
- Mesotherapy
Phương pháp này không chỉ hiệu quả cho thâm đỏ mà còn có tác dụng đối với thâm đen. So với việc bôi kem dưỡng trắng hoặc trị thâm, tiêm meso vượt qua lớp sừng và giảm thiểu sự phân hủy hóa học trên bề mặt da, mang lại hiệu quả cao hơn.
Các hoạt chất giúp sáng da, trị thâm đen thường được sử dụng gồm vitamin C, glutathione và acid tranexamic.
Ngoài ra, còn có phương pháp tiêm meso PRP, sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu tự thân, giúp kích thích tái tạo da, sản sinh collagen, từ đó giảm thâm mụn. Tiêm meso không chỉ trị thâm mụn mà còn cải thiện làn da tổng thể một cách hiệu quả.
Xem thêm các bài viết liên quan
Lưu ý để không kéo dài tình trạng thâm mụn
Để ngăn chặn và hạn chế thâm sau mụn, hãy tuân thủ những nguyên tắc sau:
- Điều trị thâm kết hợp với trị mụn: để ngăn ngừa thâm mụn, việc quan trọng nhất là kiểm soát và điều trị mụn ngay từ đầu. Nhiều người chỉ chú trọng trị thâm mà quên rằng da vẫn còn mụn, dẫn đến vòng luẩn quẩn giữa mụn và thâm. Chìa khóa để tránh thâm là ngăn ngừa mụn bằng cách sử dụng sản phẩm kiểm soát được cả hai vấn đề. Một làn da không mụn sẽ giúp da luôn mịn màng và đều màu.
- Điều trị sớm và kết hợp nhiều phương pháp: vết thâm còn mới sẽ dễ dàng được điều trị hơn, giúp rút ngắn thời gian và ngăn ngừa thâm trở nên khó chữa. Việc kết hợp các phương pháp như lăn kim, laser, peel da, tiêm meso… sẽ tác động toàn diện, từ giảm viêm, làm sáng da đến tái tạo collagen, giúp tối ưu hóa kết quả điều trị.
- Làm sạch da đúng cách: rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa cồn hoặc chất tẩy mạnh. Rửa mặt sau khi đổ mồ hôi hoặc trang điểm để loại bỏ bụi bẩn và bã nhờn. Nên tẩy tế bào chết 1 – 2 lần mỗi tuần để da thông thoáng và dễ hấp thu dưỡng chất.
- Dưỡng ẩm: sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da để giữ da luôn đủ ẩm, ngăn ngừa tình trạng khô và kích ứng. Một làn da đủ ẩm sẽ trở nên khỏe mạnh, tăng cường hàng rào bảo vệ da, hạn chế sự hình thành melanin, từ đó giúp phòng ngừa thâm mụn.
- Chống nắng: thoa kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tia UV, ngăn ngừa sạm nám và thâm mụn. Chọn kem chống nắng phổ rộng có SPF 30 trở lên.
- Tránh tự ý nặn mụn: không nên tự ý nặn mụn hoặc dùng tay cạy gỡ, chạm vào vùng da bị mụn, đặc biệt là những vùng có nhiều mụn viêm. Hãy đến các cơ sở điều trị da liễu uy tín để được lấy nhân mụn theo phương pháp y khoa an toàn.
Bảng giá dịch vụ điều trị thâm mụn tại Phòng khám Doctor Acnes
| Phương pháp | Giá | Giá HSSV |
| ⭐IPL Cellec V phục hồi và trẻ hóa da | 600.000 | 550.000 |
| ⭐Laser PDL xung dài (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.400.000 | 1.300.000 |
| ⭐Laser Q-Switch 532/1064nm sáng da, mờ thâm, trẻ hoá da (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.500.000 | 1.400.000 |
| ⭐Mesotherapy trắng sáng da (2ml, thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.300.000 | 1.200.000 |
| ⭐Mesotherapy trắng sáng da với Tranacix (2ml, thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.400.000 | 1.300.000 |
| ⭐Mesotherapy căng bóng trắng sáng da (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 3.100.000 | 3.000.000 |
| ⭐Mesotherapy huyết tương giàu tiểu cầu PRP (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.900.000 | 1.800.000 |
| ⭐Mesotherapy PRP T-LAB kit (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 3.500.000 | 3.400.000 |
| ⭐Phi kim m.pen [pro] (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 1.300.000 | 1.200.000 |
| ⭐RF microneedle Sylfirm X trẻ hóa da, thu nhỏ lỗ chân lông (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu) | 2.500.000 | 2.400.000 |
| ⭐Peel sáng da với AZELAN (azelaic 20%, BHA 20%) chuẩn CE | 800.000 | 700.000 |
| ⭐Yellow Peel chuẩn CE (resorcinol, TCA, lactic acid, salicylic acid, retinol) | 1.500.000 | 1.400.000 |
| ⭐Peel trị thâm mụn trẻ hóa sáng da TCA | 800.000 | 700.000 |
Vết thâm mụn dai dẳng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiểu rõ các nguyên nhân gây thâm và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp sẽ giúp nhanh chóng lấy lại làn da mịn màng, tươi sáng. Nếu các vết thâm mụn không thuyên giảm, hãy liên hệ ngay Doctor Acnes để được tư vấn và điều trị kịp thời bởi các Bác sĩ Da liễu nhé.
Tài liệu tham khảo
- Elizabeth Lawrence; Khalid M. Al Aboud. “Postinflammatory Hyperpigmentation”. Ncbi.nlm.nih.gov
- Nicole Wu. “What is Post Inflammatory Hyperpigmentation?”. Webmd.com
- Bridget P. K., Taulun A., Andrew FA. “Postinflammatory Hyperpigmentation: Epidemiology, Clinical Presentation, Pathogenesis and Treatment”. Am J Clin Dermatol. 2018 Aug;19(4):489-503
- Corey Whelan. “How to Treat Post-Inflammatory Erythema”. Healthline.com
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
