10 cách điều trị thâm mụn tại nhà đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm

Những vết thâm sau mụn luôn là vấn đề khiến nhiều người mất tự tin, làm da trông kém sức sống. Tuy nhiên, việc điều trị thâm mụn hoàn toàn có thể thực hiện ngay tại nhà bằng những phương pháp khoa học và hiệu quả. Từ các sản phẩm chứa hoạt chất đặc trị cho đến các nguyên liệu tự nhiên, giúp trả lại làn da tươi sáng mà không cần chi phí cao. Hãy cùng khám phá những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong bài viết dưới đây.

Thâm mụn là gì?

Thâm mụn là kết quả của việc sắc tố melanin tiết ra quá nhiều và phân tán không đều sau tổn thương da do mụn. Dù không gây sẹo rỗ hay sẹo lồi, thâm mụn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và có thể kéo dài nhiều tháng. Mụn viêm càng nặng, thâm càng sẫm màu, đặc biệt khi tự ý nặn mụn. Thâm mụn thường gặp ở mặt, cổ, lưng với hai dạng phổ biến là thâm đỏ và thâm đen:

• Thâm đỏ (PIE – Post Inflammatory Erythema): là những nốt đỏ, hồng và tím còn sót lại sau mụn. Tình trạng này thường gặp ở những người có làn da dầu hoặc da nhạy cảm, khiến cho da mặt không đều màu, gây cảm giác sưng tấy khó chịu.
• Thâm đen (PIH – Post Inflammatory Hyperpigmentation): là những nốt màu đen nâu hình thành ở những vùng da bị tổn thương do mụn để lại. Thâm đen thường ở trên da một khoảng thời gian dài, không gây ngứa hay đau rát nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Thâm mụn có tự hết được không?

Đa số các trường hợp thì thâm mụn sẽ mờ dần theo thời gian. Tuy nhiên quá trình đó tốn rất nhiều thời gian, có thể vài tuần, vài tháng thậm chí cả năm tùy thuộc vào độ nặng của mụn và tình trạng của da, nên không phải ai cũng đủ kiên nhẫn để đợi những nốt thâm xấu xí đó phai màu.

10 cách điều trị thâm mụn tại nhà đơn giản và hiệu quả

Điều trị thâm mụn tại nhà có hai hướng chính gồm sử dụng sản phẩm chứa hoạt chất đặc trị và làm mặt nạ từ nguyên liệu tự nhiên:

Sử dụng sản phẩm chứa các hoạt chất trị thâm mụn

Sử dụng dược mỹ phẩm bôi thoa và viên uống luôn là lựa chọn hàng đầu trong điều trị thâm tại nhà. Phương pháp này thường không mất quá nhiều thời gian nhưng cần một kiến thức đủ rộng để hiểu rõ, tránh những phản ứng phụ không mong muốn. Hãy cùng tìm hiểu một vài hoạt chất có thể sử dụng dễ dàng tại nhà để điều trị thâm:

• Hydroquinone (HQ)

Đối với làn da đã quá bất lực trong việc điều trị thâm thì hydroquinone thật sự là “trùm cuối” với khả năng làm trắng và chữa thâm nám tuyệt vời. HQ là chất giúp ức chế melanin, làm sáng da và giảm thâm nhanh chóng trong vòng 3 – 4 tuần, ngắn hơn rất nhiều so với những hợp chất khác và mất vài tháng để phát huy hiệu quả tối đa.

Tuy nhiên, HQ có thể gây tác dụng phụ như mất sắc tố da hoặc nguy cơ ung thư da nếu lạm dụng, vì vậy cần sử dụng dưới sự chỉ dẫn của Bác sĩ Da liễu để tránh các tác dụng phụ không mong muốn và đạt được hiệu quả tốt nhất.

Gợi ý các sản phẩm chứa HQ (các sản phẩm chứa HQ thường có giá thành khá cao): một vài hãng mỹ phẩm có HQ tốt trên thị trường như Obagi, The Perfect C…

• Vitamin C

Sẽ thật sự thiếu sót khi nhắc tới trị thâm mà bỏ qua vitamin C. Rất nhiều bài nguyên cứu đã chỉ ra rằng, vitamin C là một sự lựa chọn an toàn và hiệu quả cho việc điều trị thâm mụn. Ở các dạng như acid ascorbic hay acid citric, vitamin C không chỉ giúp làm sáng da mà còn thúc đẩy sản sinh collagen, hỗ trợ làm mờ vết thâm và ngăn ngừa sự hình thành đốm nâu, tàn nhang do melanin tạo ra.

Vitamin C có thể được bổ sung qua thực phẩm, viên uống hoặc mỹ phẩm bôi thoa. Khi sử dụng serum hoặc kem dưỡng chứa vitamin C, nên dùng vào buổi sáng kết hợp với kem chống nắng. Vitamin C dễ bị oxy hóa nên cần bảo quản nơi mát, tránh ánh sáng mặt trời.

Gợi ý các sản phẩm chứa vitamin C tốt trên thị trường: The Perfect, Paula Choice, Skinceuticals, Obagi…

• Arbutin

Arbutin là một hoạt chất có cấu trúc giống hydroquinone (HQ) nhưng có thêm một nhóm glucose trong phân tử. Đây là hợp chất làm sáng da, giảm sắc tố da được sử dụng rộng rãi ở trên thế giới. Arbutin được chiết xuất từ nhiều loại thực vật khác nhau, nhưng chủ yếu là cây bearberry. Giống như cơ chế hoạt động của HQ, arbutin có tác dụng ức chế enzyme tyrosinase trong quá trình tạo ra melanin, từ đó làm giảm sự gia tăng sắc tố trên da.

Arbutin không ảnh hưởng đến quá trình biệt hóa của các tế bào sắc tố mà chỉ ức chế sự hình thành sắc tố bằng cách giảm biểu hiện tyrosinase nên có thể sử dụng thường xuyên mà không bị tác dụng phụ không mong muốn như HQ, vì vậy được tin dùng rộng rãi.

Gợi ý các sản phẩm chứa arbutin tốt trên thị trường: Obagi, SkinCeuticals…

• Niacinamide (vitamin B3)

Niacinamide là một dạng vitamin B3 được sử dụng trong hầu hết các sản phẩm dưỡng da bởi tính đa năng của nó. Niacinamide giúp giảm thâm mụn, sáng da, kiềm dầu, thông thoáng lỗ chân lông và kháng viêm. Mặc dù tác dụng làm sáng không nhanh nhưng lại an toàn cho mọi loại da, kể cả da nhạy cảm.

Gợi ý các sản phẩm chứa niacinamide tốt trên thị trường: SVR, MartiDerm…

• Retinoid

Retinoid là dẫn xuất của vitamin A, có tác dụng trị mụn, chống lão hóa, làm sáng da và hỗ trợ điều trị thâm bằng cách tăng tốc độ luân chuyển tế bào da. Tuy nhiên, retinoid khá khó sử dụng nên cần sự hướng dẫn kỹ càng của Bác sĩ với liều lượng và tần suất sử dụng phù hợp.

Gợi ý các sản phẩm chứa retinoid tốt trên thị trường: Obagi, Differin, Klenzit…

• Acid azelaic

Acid azelaic là một loại acid dicarboxylic có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và tiêu sừng, thường được dùng trong các sản phẩm trị mụn. Bên cạnh đó, acid azelaic còn ngăn chặn sản xuất melanin, giúp làm mờ các vết nám, thâm mụn.

Nhờ khả năng dọn dẹp tế bào chết, acid azelaic giúp da thông thoáng và sáng hơn. Đây là một lựa chọn an toàn, phù hợp với mọi loại da, kể cả da nhạy cảm và bà bầu, nhờ tính chất nhẹ nhàng và hiệu quả mà không gây kích ứng.

Gợi ý các sản phẩm chứa acid azelaic tốt trên thị trường: Paula’s Choice, The Ordinary, Gigi…

• Viên uống làm sáng, trắng da

Sử dụng viên uống làm sáng da là phương pháp đơn giản để trị thâm mụn tại nhà, ngoài việc bôi thoa mỹ phẩm. Viên uống thường chứa các thành phần như glutathione, leucotomos, vitamin C và L-cystine, giúp bảo vệ da khỏi tia UV, hạn chế tình trạng oxy hóa và làm mờ vết thâm.

Các loại viên uống thường có tác dụng rất nhanh, tuy nhiên cần lưu ý xem hoạt chất mình sử dụng có tác dụng phụ không, hàm lượng bao nhiêu là phù hợp.

Glutathione là một chất cực kỳ tốt trong điều trị thâm mụn, có thể uống với hàm lượng 1000 – 2000ppm/ngày để làm sáng da mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào khác. Sau khi điều trị thâm xong thì có thể giảm hàm lượng xuống và sử dụng như một loại viên uống hằng ngày.

Phương pháp sử dụng nguyên liệu tự nhiên

Ngoài sử dụng sản phẩm bôi thoa và uống có chi phí khá cao, có thể sử dụng nguyên liệu thiên nhiên để trị thâm tại nhà. Tuy nhiên, phần lớn các dược liệu từ thiên nhiên cần một khoảng thời gian dài hơn để thấy được hiệu quả, đòi hỏi sự kiên trì rất lớn của người sử dụng. Hãy cùng xem những sản phẩm nào có thể được sử dụng để trị thâm tại nhà:

• Nha đam (aloe vera)

Nha đam từ lâu đã được biết đến như một thành phần phổ biến trong các sản phẩm làm đẹp, đặc biệt là chăm sóc da. Gel nha đam chứa nhiều glycoprotein giúp chống viêm, làm dịu và cấp ẩm cho da, giữ da luôn mềm mịn và căng bóng.

Ngoài ra, nha đam còn có tác dụng tẩy tế bào chết nhẹ nhàng.

Một nghiên cứu của Sharique A.Ali cho thấy, aloesin hoặc aloin trong nha đam có khả năng ức chế sản sinh melanin, giúp giảm thâm mụn, làm da đều màu và sáng khỏe tự nhiên.

Cách dùng nha đam trị thâm mụn là thoa nha đam trực tiếp lên vùng da bị thâm mụn và để qua đêm, thâm mụn có thể mờ dần đi sau một khoảng thời gian.

• Trà xanh (green tea)

Trà xanh nổi tiếng với nhiều lợi ích cho sức khỏe như hỗ trợ tỉnh táo, giảm nguy cơ mắc bệnh như gan nhiễm mỡ, viêm loét dạ dày, ung thư và hỗ trợ giảm cân. Đặc biệt, trà xanh rất tốt cho da nhờ khả năng chống tia UV, chống viêm và chống lão hóa.

Hoạt chất EGCG trong trà xanh là chất chống oxy hóa mạnh, giúp ngăn chặn sự hình thành sắc tố melanin, cải thiện làn da thâm.

Cách dùng trà xanh trị thâm mụn là chườm túi trà xanh ướt lên vùng da bị thâm mỗi ngày.

• Sữa hoặc sữa chua

Sữa và sữa chua là nguyên liệu quen thuộc của mọi gia đình. Chúng đều chứa acid lactic, một thành phần thường thấy trong các liệu pháp peel da hóa học, giúp tẩy nhẹ tế bào chết và làm sáng da. Một lượng nhỏ trong những thực phẩm này cũng có thể giúp làm tăng sắc tố da.

Cách dùng sữa/sữa chua trị thâm mụn là thoa trực tiếp lên vùng da thâm hoặc ngâm bông gòn vào sữa rồi bôi lên da, giúp tăng sắc tố da một cách tự nhiên. Sau vài phút, rửa sạch da và thoa kem dưỡng ẩm. Nên thực hiện 2 lần/ngày để cải thiện thâm mụn. Lưu ý chọn sản phẩm không đường để tránh kích ứng da.

Một số lưu ý để điều trị thâm mụn hiệu quả và nhanh chóng hơn

Khi đã có trong tay đầy đủ các mỹ phẩm hay dược liệu cần có để trị thâm, cần chú ý một số điều như sau để việc điều trị đạt được hiệu quả tốt nhất:

• Trị mụn trước, trị thâm sau

Nhiều người thường mải mê tìm cách trị thâm mà quên rằng da vẫn đang bị mụn, dẫn đến vòng luẩn quẩn “mụn mọc rồi thâm” và tình trạng này lặp đi lặp lại. Điều quan trọng cần nhớ là thâm chỉ xuất hiện do mụn để lại, vì vậy cần ưu tiên điều trị mụn trước.

Khi làn da đã sạch mụn và khỏe mạnh, lúc đó quá trình điều trị thâm mới đạt hiệu quả cao nhất. Một làn da khỏe còn giúp hấp thụ dưỡng chất tốt hơn, từ đó đẩy nhanh quá trình phục hồi và giảm thâm nhanh chóng hơn.

• Che chắn và bảo vệ da

Ánh nắng mặt trời có thể làm vết thâm sẫm màu hơn và kéo dài thời gian vết thâm mờ đi. Ngoài ra, mặt trời còn là tác nhân gây ra các dạng sắc tố khác như đốm đồi mồi, nám da.

Do đó, luôn sử dụng kem chống nắng với SPF 30 trở lên và che chắn kỹ càng bằng mũ, khẩu trang, áo khoác khi ra ngoài để bảo vệ da tối đa.

• Dưỡng ẩm đúng cách

Nhiều người nghĩ rằng dưỡng ẩm không liên quan đến trị thâm, thậm chí sợ dưỡng ẩm vì lo ngại gây bít tắc da. Thực tế, nếu da không đủ ẩm, tuyến bã nhờn sẽ hoạt động mạnh hơn, dễ gây mụn,mà mụn lại là nguyên nhân dẫn đến thâm.

Để trị thâm hiệu quả, nên sử dụng các kem dưỡng ẩm, serum chứa thành phần như B5, ceramide hoặc rau má. Những thành phần này giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, thúc đẩy quá trình phục hồi và làm mờ thâm nhanh chóng hơn.

• Không cạy, nặn mụn

Nhiều người có thói quen xấu là dùng tay cạy nặn khi mụn mới xuất hiện. Tuy nhiên, bàn tay chứa rất nhiều vi khuẩn, việc nặn mụn không chỉ làm tăng nguy cơ viêm nhiễm mà còn gây tổn thương mô da, để lại vết bầm và thâm. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây thâm mụn. Để bảo vệ làn da và ngăn ngừa thâm, hãy từ bỏ thói quen cạy, nặn mụn.

Hy vọng những kiến thức về cách điều trị thâm mụn tại nhà từ Doctor Acnes đã mang đến thông tin hữu ích. Điều quan trọng nhất là luôn kiên trì trong quá trình này để đạt được làn da mong muốn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với Phòng khám Da liễu Doctor Acnes để được các Bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị trực tiếp. Chúc bạn thành công trên hành trình tìm lại làn da mịn màng, tươi sáng!

Tài liệu tham khảo

1. Erica C Davis, Valerie D Callender. “Postinflammatory hyperpigmentation – A Review of the Epidemiology, Clinical Features, and Treatment Options in Skin of Color“. J Clin Aesthet Dermatol. 2010 Jul;3(7):20-31
2. Angela Palmer. “Postinflammatory hyperpigmentation and Acne“. Verywellhealth
3. Sharique A A., Jyoti M G., Ram K C. “On the novel action of melanolysis by a leaf extract of Aloe vera and its active ingredient aloin, potent skin depigmenting agents“. Planta Med. 2012 May;78(8):767-71
4. Stephen Hsu. “Green tea and the skin“. J Am Acad Dermatol. 2005 Jun;52(6):1049-59
5. “What to do about pigmentation“. MedicalNewsToday
6. Rashmi S., Pooja A. “Cosmeceuticals for Hyperpigmentation: What is Available?“. J Cutan Aesthet Surg. 2013 Jan;6(1):4-11
7. Flordeliz Abad-C., Steven Kim Weng C. “Frequency and Characteristics of Acne-Related Post-Inflammatory Hyperpigmentation“. J Dermatol. 2016 Jul;43(7):826-8