Mụn trứng cá là một trong những bệnh lý về da phổ biến nhất trên thế giới, không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây nên những cảm giác khó chịu, đau nhức. Hiện có nhiều cách để trị mụn trứng cá, trong đó phương pháp phổ biến nhất là dùng thuốc trị mụn mỗi ngày tại nhà. Tuy nhiên, cũng có những băn khoăn xung quanh việc “thuốc trị mụn trứng cá có gây khô da không?”. Bài viết này, Doctor Acnes sẽ tập trung giải đáp câu hỏi trên.

Nguyên nhân gây mụn trứng cá

Mụn trứng cá là một tình trạng bệnh lý của da xảy ra khi các nang lông bị bịt kín bởi dầu và tế bào da chết. Mụn trứng cá thường phổ biến nhất ở thanh thiếu niên mặc dù bệnh lý này cũng có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai ở mọi lứa tuổi.

Hình thành mụn - Doctor Acnes — Lỗ chân lông bị bịt kín bởi dầu và tế bào da chết dẫn đến hình thành mụn trứng cá

Một số yếu tố được xem là nguyên nhân gây nên tình trạng mụn trứng cá bao gồm:

Thay đổi nội tiết tố

Androgen là hormone sinh dục có chủ yếu ở nam giới, nhưng cũng có một ít ở nữ giới nhằm kích thích việc mọc lông và tổng hợp estrogen. Hormone androgen được sản sinh nhiều vào giai đoạn dậy thì và kích thích tăng tiết bã nhờn, làm cho da bóng nhờn và nổi mụn trứng cá. Đây cũng là lý do ở tuổi dậy thì, các bạn nam thường có xu hướng bị mụn nhiều hơn các bạn nữ.

Ở tuổi trưởng thành, phụ nữ lại có xu hướng bị mụn trứng cá nhiều hơn nam giới. Nguyên nhân là do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể phụ nữ có vào những thời điểm nhất định trong cuộc đời. Những mốc thời gian này bao gồm:

Trước chu kỳ kinh nguyệt.
Trong thời gian mang thai, thường là trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
Mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang – một tình trạng gây mụn trứng cá ở người nữ trong độ tuổi trưởng thành, kèm theo tình trạng tăng cân và hình thành các nang nhỏ bên trong buồng trứng gây chậm mang thai.

Di truyền

Nếu bố hoặc mẹ bị mụn trứng cá thì con cái cũng sẽ có nguy cơ bị mụn trứng cá cao hơn những người cùng trang lứa.

Chế độ ăn uống

Một số loại thức ăn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá như đường, bơ, cà phê, sô-cô-la…

Nguyên nhân hình thành mun - Doctor Acnes — Các nguyên nhân gây mụn trứng cá thường gặp

Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Một số loại thuốc khi sử dụng dẫn đến nguy cơ hình thành mụn trứng cá chẳng hạn như thuốc kháng viêm corticoid, lithium (được sử dụng để điều trị trầm cảm và rối loạn lưỡng cực), testosterone và một số loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh động kinh.

Làm sạch da không đúng cách

Khi da không được làm sạch mỗi ngày, lỗ chân lông sẽ bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và khiến cho mụn phát triển nhanh hơn.

Căng thẳng hoặc thiếu ngủ

Cơ thể bị căng thẳng hoặc thiếu ngủ sẽ sản sinh ra một lượng lớn hormone cortisol. Sự gia tăng của hormone cortisol làm các tuyến bã nhờn sản xuất nhiều dầu hơn, khiến các lỗ chân lông bị tắc nghẽn và gây mụn.

Hút thuốc lá

Hóa chất có trong khói thuốc lá khiến cho tình trạng mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.

Thuốc trị mụn trứng cá có gây khô da không?

Đối với tình trạng mụn trứng cá nhẹ, có thể điều trị bằng các loại thuốc bôi không kê đơn chứa benzoyl peroxide, acid salicylic (BHA), acid glycolic (AHA), lưu huỳnh, acid azelaic, retinol.

Tuy nhiên, nếu tình trạng mụn trứng cá ở mức độ trung bình và nặng thì cần sử dụng các loại thuốc trị mụn kê đơn bởi Bác sĩ. Đối với mức độ mụn trung bình (có tổn thương viêm, có mủ), các loại thuốc có thể sử dụng bao gồm: retinoid (tretinoin, adapalene), thuốc kháng sinh dùng ngoài, thuốc kháng sinh đường uống. Mụn viêm mức độ nặng (có mụn bọc nặng, cục, nang), cần sử dụng thuốc thuộc nhóm retinoid dạng uống như isotretinoin.

Trong trường hợp mụn trứng cá do nội tiết tố, có 2 nhóm thuốc thường được Bác sĩ cân nhắc bao gồm viên uống tránh thai phối hợp và thuốc kháng androgen đường uống.

Nguyên lý hoạt động của các loại thuốc trị mụn trứng cá là giúp giảm tiết dầu thừa, hạn chế tăng bã nhờn là nguyên nhân gây mụn; kiểm soát quá trình hình thành lớp sừng trên da; tiêu diệt, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập và sinh sôi trong lỗ chân lông; kháng viêm. Ngoài ra, một số loại thuốc trị mụn còn có tác dụng cân bằng hormone, ngăn ngừa mụn xuất hiện.

Bên cạnh những lợi ích mà thuốc điều trị mụn trứng cá mang lại, các thuốc này cũng gây nên một số tác dụng phụ trên da đáng lưu ý, bao gồm:

Da bị mất nước, trở nên khô và dễ bong tróc.
Sần sùi, kích ứng, ngứa và đỏ da.
Da trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng, dễ bị thâm sạm.

Đối với làn da không sử dụng bất kỳ thuốc điều trị mụn nào, da vẫn có thể bị khô khi không bổ sung nước thường xuyên và đầy đủ cho cơ thể hoặc không cung cấp đủ ẩm cho da. Khi sử dụng thuốc trị mụn, tình trạng khô da còn dễ dàng xảy ra hơn và ở mức độ nghiệm trọng hơn bởi các thuốc trị mụn hầu hết đều có đặc tính làm giảm tiết bã nhờn và loại bỏ tế bào chết.

Thời gian đầu mới sử dụng thuốc trị mụn, người bệnh cần quan tâm đến việc uống đủ nước và cấp ẩm thường xuyên cho da, đơn giản nhất là dùng serum hoặc kem dưỡng ẩm. Tình trạng khô da sẽ được cải thiện hơn khi cơ thể dần quen với thuốc. Tuy vậy, vẫn cần theo dõi tình trạng da thường xuyên để sớm phát hiện những bất thường trên da như dị ứng, nổi mẩn ngứa hoặc da bị bong tróc quá nhiều. Khi phát hiện những biểu hiện không bình thường này, cần phải ngưng sử dụng thuốc điều trị mụn và thông báo cho Bác sĩ để sớm được xử trí kịp thời.

>>> Xem thêm: Các loại thuốc bôi trị mụn thông dụng và cách sử dụng

Lời khuyên từ chuyên gia khi sử dụng thuốc trị mụn trứng cá

Sử dụng thuốc trị mụn theo đúng hướng dẫn của Bác sĩ

Khi sử dụng thuốc trị mụn bôi ngoài da, cần lưu ý lượng kem thoa trên da. Lượng kem trị mụn bôi ngoài da quá ít có thể làm giảm hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân lại bôi lớp kem quá dày làm ngăn cản quá trình hấp thu, từ đó cũng làm cho tác dụng của các hoạt chất trong thuốc trị mụn bị ảnh hưởng.

Đối với các thuốc trị mụn đường uống, nhiều người cũng có xu hướng tự ý thay đổi liều lượng thuốc để mong rằng hiệu quả được nhanh hơn. Đây là một quan điểm hoàn toàn sai lầm và nguy hiểm, đặc biệt là đối với các thuốc trị mụn đường uống. Việc uống thuốc quá liều quy định sẽ không làm cho hiệu quả thuốc được tăng cao và nhanh hơn, mà có thể gây nên những tác dụng không mong muốn nguy hiểm cho người dùng như gây viêm kết mạc, viêm đại tràng, giảm bạch cầu…

Thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị — Thăm khám Bác sĩ Da liễu để được hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị mụn đúng cách

Lựa chọn thuốc chất lượng

Lựa chọn thuốc điều trị mụn chất lượng quyết định hiệu quả của cả lộ trình giảm mụn. Các thuốc điều trị mụn tốt nhất nên được các Bác sĩ Da liễu tư vấn hoặc chỉ định trước khi sử dụng để phù hợp với tình trạng da của từng người. Nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín, các Phòng khám Da liễu tin cậy để có thể mua cho mình các loại thuốc trị mụn đảm bảo chất lượng. Việc sử dụng các thuốc điều trị mụn không rõ thành phần và nguồn gốc không những không mang lại hiệu quả, mà còn có thể gây bùng phát mụn nghiêm trọng hay làm tổn thương da khó hồi phục.

Nên bắt đầu với các sản phẩm trị mụn có nồng độ thấp

Điều này có thể giúp giảm thiểu mẩn đỏ, khô da và các vấn đề về da khác. Tăng nồng độ và tần suất sử dụng của thuốc bôi trị mụn từ từ trong vài tuần có thể giúp da thích nghi dần với việc điều trị.

Sử dụng kem dưỡng ẩm

Việc dùng kem dưỡng ẩm sẽ giúp giảm thiểu tình trạng khô da và bong tróc da do tác dụng phụ của thuốc trị mụn gây ra. Khuyến cáo sử dụng các loại kem dưỡng ẩm có chữ “non comedogenic” trên nhãn, tức là ít gây bít lỗ chân lông trên da, giảm thiểu nguy cơ hình thành mụn.

Làm sạch da mặt đúng cách

Làm sạch quá mức sẽ khiến da bị khô vì mất đi lớp màng hydrolipid tự nhiên bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài, làm tình trạng khô da trở nên trầm trọng hơn. Tốt nhất nên làm sạch da 2 lần/ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, lành tính để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và sợi bã nhờn.

Tránh để làn da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng

Da sẽ trở nên mỏng và nhạy cảm hơn khi điều trị mụn bằng thuốc, bởi thế cần phải có cách bảo vệ da thật kĩ, đặc biệt là cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Khi ra ngoài nên bôi kem chống nắng và che chắn cẩn thận.

Kiên nhẫn trong việc điều trị

Điều trị mụn bằng các thuốc trị mụn cần có thời gian và sự kiên nhẫn. Có thể mất 2 hoặc 3 tháng để thấy kết quả của việc bôi thuốc hằng ngày.

Không dùng thuốc cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú

Hầu hết các thuốc trị mụn đều chống chỉ định với phụ nữ có thai hoặc cho con bú. Đặc biệt, isotretinoin và tetracyclin có thể gây hại cho thai nhi. Isotretinoin có liên quan đến dị tật thai nhi bẩm sinh và tetracycline có thể làm đổi màu răng của bé. Khi đang mang thai, cần thảo luận với Bác sĩ nếu muốn trị mụn bằng thuốc. Benzoyl peroxide nồng dưới 5%, acid glycolic, acid azelaic được xem là các thuốc trị mụn an toàn cho phụ nữ có thai.

quang động trị liệu — Ca lâm sàng điều trị mụn thành công tại Doctor Acnes

Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của tình trạng mụn mà có nhiều loại thuốc trị mụn trứng cá khác nhau. Thuốc trị mụn giúp hỗ trợ thúc đẩy quá trình điều trị mụn nhanh chóng, tuy nhiên nó lại gây nên một số tác dụng phụ không mong muốn, phổ biến và thường gặp nhất là khô và bong tróc da. Tình trạng khô da này sẽ được cải thiện khi cơ thể quen với thuốc và sử dụng kết hợp với kem dưỡng ẩm. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thuốc trị mụn đang sử dụng, vui lòng liên hệ đội ngũ tư vấn tại Doctor Acnes để được giải đáp thắc mắc nhanh nhất.