Theo quan niệm dân gian, mụn nhọt có nguyên nhân do nóng gan, vì vậy nhiều người thường sử dụng thuốc giải độc gan hoặc thuốc bổ gan để điều trị mụn. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân đến Doctor Acnes chia sẻ về việc đã uống thuốc giải độc gan nhưng vẫn không có hiệu quả trong việc điều trị mụn.
Trong bài viết dưới đây, BSCKI. Cao Nữ Hoàng Oanh sẽ trả lời cho câu hỏi liệu uống thuốc giải độc gan để điều trị mụn có thật sự hiệu quả?
Cơ chế hoạt động của thuốc giải độc gan
Trong bài viết này, BSCKI. Cao Nữ Hoàng Oanh chỉ đề cập đến các loại thuốc chính thống được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên thị trường, không áp dụng cho các loại thực phẩm chức năng đang được quảng cáo trên mạng.
Thuốc giải độc gan có 3 cơ chế hoạt động:
- Cơ chế đầu tiên là bảo vệ tế bào gan khỏi các chất độc hại như bia và rượu.
- Cơ chế thứ hai là trong các thuốc giải độc gan có chứa enzyme tương tự như enzyme tự nhiên của gan, giúp hỗ trợ cho việc đào thải các chất có hại ra khỏi cơ thể.
- Cơ chế thứ ba là những loại thuốc có chứa hoạt chất có khả năng trung hòa các hóa chất độc hại và đào thải chúng ra khỏi cơ thể.
Cơ chế bệnh sinh của mụn trứng cá
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá thường do bốn yếu tố chính, bao gồm sự tăng tiết bã nhờn, sự sừng hóa nang lông, sự tăng sinh vi khuẩn trên bề mặt da và quá trình viêm.
Sự tăng tiết bã nhờn
Về mặt sinh lý, tuyến bã nhờn tiết ra một chất dầu gọi là bã nhờn có tác dụng bôi trơn tóc và da. Tuy nhiên, khi tuyến bã nhờn hoạt động mạnh có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông và sinh ra mụn. Đặc biệt ở độ tuổi dậy thì, sự gia tăng của một loại hormone nội tiết có tên gọi là androgen sẽ khiến bã nhờn được sản xuất nhiều hơn mức cần thiết. Ngoài ra, khi da không được dưỡng ẩm đầy đủ, tuyến bã nhờn sẽ phải tiết nhiều bã nhờn hơn để cân bằng độ ẩm cho da.
Sự hoạt động quá mức của androgen có thể ảnh hưởng bởi giai đoạn dậy thì, rối loạn nội tiết tố, sự căng thẳng hoặc do thuốc ngừa thai. Bên cạnh đó, chế độ ăn giàu tinh bột, nhiều đường, nhiều chất béo và lối sinh hoạt không lành mạnh cũng là nguyên nhân gây tăng sản xuất bã nhờn.
Sự sừng hóa nang lông
Khi nang lông, đặc biệt là cổ nang lông tuyến bã bị sừng hóa sẽ làm cho ống bài tiết tuyến bã bị bít lại, khiến cho chất bã bị ứ đọng trong lòng tuyến bã. Qua thời gian, chất bã này sẽ thành “nguyên liệu” gây hình thành mụn.
Các nguyên nhân khác gây nên hiện tượng sừng hóa nang lông có thể kể đến như làm sạch da không hợp lý và không tẩy da chết định kỳ. Ngoài ra, bụi bẩn và các tác nhân ô nhiễm từ môi trường cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng sừng hóa nang lông.
Sự tăng sinh vi khuẩn
Trong nang lông và một số nang tuyến bã của da có sự xuất hiện của vi khuẩn và vi nấm. Trong số đó, P. acnes là vi khuẩn có vai trò quan trọng trong việc hình thành mụn trứng cá. Môi trường bã nhờn và nhân mụn bịt kín là những điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn P. acnes hoặc một số nấm men phát triển và hình thành mụn.
Quá trình viêm
Quá trình viêm bắt đầu khi vi khuẩn P. acnes được phát hiện bởi hệ thống miễn dịch vì P. acnes là vi khuẩn có khả năng gây viêm cao, có thể kích hoạt các phản ứng miễn dịch tế bào với sự tham gia của các yếu tố như tế bào lympho, bạch cầu trung tính và đại thực bào. Những yếu tố này có thể gây tổn thương nang, gây vỡ và làm rò rỉ vi khuẩn, acid béo và lipid vào lớp hạ bì xung quanh làm phát sinh các tổn thương viêm chứa đầy mủ (mụn mủ, nốt sần, u nang và sẩn).
Vậy uống thuốc giải độc gan có hết mụn không?
Trong các nguyên nhân gây mụn nêu trên, không có nguyên nhân nào liên quan đến vấn đề gan nóng hay gan bị độc tố. Nói theo cách khác, cơ chế hoạt động của các loại thuốc giải độc gan hoàn toàn không tác động lên cơ chế sinh mụn.
Trên thực tế, thuốc giải độc gan hay thuốc bổ gan đều không có trong phác đồ điều trị mụn của các tổ chức Da liễu trên thế giới.
Khi cơ thể đang gặp các vấn đề về mụn, chúng ta nên đến Bác sĩ Da liễu để xem xét và đánh giá tình trạng bệnh một cách khoa học, từ đó đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa phù hợp với từng đối tượng.
Xem thêm các bài viết liên quan
Cần làm gì khi da bị mụn?
Đối với làn da đang gặp vấn đề về mụn, người bị mụn cần chú ý thực hiện đầy đủ các bước làm sạch, dưỡng ẩm và sử dụng các loại mỹ phẩm đặc trị phù hợp để giảm dầu nhờn và ngăn ngừa tình trạng mụn tái phát. Tuy nhiên, mỗi loại mụn sẽ có cách điều trị khác nhau nên việc thăm khám và điều trị với Bác sĩ chuyên khoa Da liễu là thực sự cần thiết để hạn chế tình trạng mụn bùng phát, ngăn ngừa hình thành thâm và sẹo sau mụn.
Hiện nay vẫn còn rất nhiều tranh cãi xung quanh việc uống thuốc giải độc gan hoặc thuốc bổ gan để điều trị mụn. Trong khi chờ đợi đáp án chính xác từ những nghiên cứu khoa học chuyên sâu hơn, lựa chọn các phương pháp an toàn để điều trị mụn là một việc vô cùng cần thiết.
Đặc biệt, khi tình trạng mụn không giảm hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, người bị mụn nên gặp Bác sĩ Da liễu để được tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.