Sẹo rỗ đáy vuông: cách điều trị và chăm sóc da sau điều trị

Mụn trứng cá sau khi hồi phục thường để lại di chứng trên da như vết tăng sắc tố hay sẹo rỗ, trong đó sẹo rỗ đáy vuông là loại phổ biến chỉ sau sẹo rỗ đáy nhọn. Sẹo rỗ đáy vuông có độ sâu dao động, từ nông đến sâu, nên việc lựa chọn phương pháp điều trị cũng phải tùy chỉnh cho từng trường hợp. Trong bài viết này, Doctor Acnes sẽ cùng bạn tìm hiểu về đặc điểm, nguyên nhân, các phương pháp điều trị và cách phòng ngừa sẹo rỗ đáy vuông.

Sẹo rỗ đáy vuông là gì?

Sẹo rỗ đáy vuông (boxcar scar) hay còn gọi là sẹo rỗ đáy hộp chiếm tỉ lệ 20-30% trong số các loại sẹo rỗ gây ra do mụn trứng cá, thường hình thành ở những vùng da tương đối dày như vùng má dưới, cằm.

Loại sẹo này là những vết lõm hình bầu dục hoặc hình chữ nhật với bờ sẹo sắc nét, vách sẹo thẳng đứng, không thuôn như sẹo rỗ đáy tròn. Sẹo rỗ đáy vuông có bề mặt rộng hơn so với sẹo rỗ đáy nhọn và không có hình chữ V thuôn nhọn, thay vào đó, chúng có thể được hình dung dưới dạng hình chữ “U” với phần đế rộng, đường kính vào khoảng 1.5-4mm.

Độ sâu của sẹo rỗ đáy vuông rất thay đổi, có thể nông (< 0.5mm), kéo dài tới lớp hạ bì nhú hoặc sâu (> 0.5mm), thậm chí có thể xuyên qua lớp hạ bì lưới.

Nguyên nhân gây ra sẹo rỗ đáy vuông

Sẹo rỗ đáy vuông hình thành chủ yếu từ quá trình lành vết thương sau các tổn thương do mụn trứng cá hoặc chấn thương. Quá trình này kích thích nguyên bào sợi sản xuất collagen. Nếu sản xuất collagen không đều, có thể dẫn đến các loại sẹo khác nhau (quá nhiều collagen gây sẹo lồi, còn thiếu collagen gây sẹo rỗ).

Khoảng 20-30% sẹo rỗ sau mụn trứng cá là sẹo rỗ đáy vuông, đặc biệt sẹo rỗ đáy vuông thường xuất hiện trong trường hợp mụn nặng, tồn tại lâu hoặc tái phát. Tình trạng viêm đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của sẹo mụn. Cạy hay nặn mụn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, khiến tình trạng viêm sẽ càng lan sâu vào da, càng dễ để lại sẹo mụn khi da lành. Nếu tình trạng viêm không được kiểm soát tốt, việc nặn mụn, cạy mụn hay tổn thương da do virus (như thủy đậu) cũng góp phần gây sẹo.

Các yếu tố nguy cơ khác dễ dẫn đến sẹo rỗ đáy vuông bao gồm giới tính nam và thói quen hút thuốc lá, làm chậm quá trình lành vết thương và tăng nguy cơ để lại sẹo.

Các phương pháp điều trị sẹo rỗ đáy vuông

Laser xâm lấn (ablative laser)

Laser trị liệu là một phương pháp phổ biến để xử lý sẹo rỗ. Laser với tần số cao tạo ra nhiệt năng để kích thích da sản xuất collagen và elastin, giúp làm đầy sẹo rỗ. Có hai loại laser xâm lấn phổ biến trong điều trị sẹo rỗ bao gồm:

• Laser fractional CO2: sử dụng bước sóng 10.600nm, laser fractional CO2 tạo nhiệt năng để bóc tách các lớp da và kích thích sản xuất collagen. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây đau, đỏ da, rối loạn sắc tố và nhiễm trùng.
• Laser Erbium (Er:YAG): với bước sóng 2940nm, laser Er:YAG tác động chủ yếu vào lớp bên ngoài của da, giảm thiểu tổn thương do nhiệt và ít tác dụng phụ hơn laser fractional CO2. Tuy nhiên, hiệu quả tái tạo bề mặt da của laser Er:YAG kém hơn so với laser fractional CO2.

Để giảm tác dụng phụ do nhiệt của laser xâm lấn nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị, liệu pháp quang nhiệt phân đoạn (fractional photothermolysis) ra đời. Laser phân đoạn tạo ra các vết thương nhiệt cực nhỏ trong da ở một độ sâu cụ thể, giúp kích thích sản xuất collagen mới mà không làm tổn thương quá nhiều lớp biểu bì.

Với laser fractional CO2 phân đoạn, các cột ánh sáng laser hẹp được chiếu vào da để tạo ra vùng nhiệt nhỏ. Laser fractional CO2 phân đoạn có hiệu quả tương tự như liệu pháp laser fractional CO2 truyền thống, nhưng giúp phục hồi nhanh hơn và ít tác dụng phụ hơn so với laser fractional CO2 truyền thống. Việc phục hồi sau điều trị bằng laser fractional CO2 phân đoạn thường chỉ mất 5-10 ngày, tùy vào cường độ điều trị.

Radiofrequency microneedle (RF microneedle)

RF microneedle là một phương pháp lăn kim siêu vi điểm kết hợp với sóng điện từ có tần số cao (RF), áp dụng được cho mọi loại sẹo rỗ. Khác với phương pháp lăn kim thông thường, RF microneedle tích hợp sóng RF vào các mũi kim. Khi đâm sâu vào da, sóng RF tác động vào mô biểu bì, tạo ra nhiệt năng kích thích tăng sinh collagen, giúp cải thiện sẹo và làm da mịn màng, săn chắc hơn.

RF microneedle còn giảm nguy cơ nhiễm trùng và thời gian chăm sóc sau điều trị. Một số nghiên cứu còn cho thấy RF microneedle có thể phá hủy tuyến bã, giảm sản xuất dầu và mụn trứng cá.

Bấm nâng sẹo (punch elevation)

Bấm nâng sẹo là phương pháp hiệu quả cho sẹo rỗ đáy vuông cả nông và sâu. Kỹ thuật này sử dụng một công cụ sinh thiết để đục lỗ xuống lớp mỡ dưới da, sau đó nâng mô cao hơn một chút so với bề mặt da và cố định bằng chỉ khâu.

Khi lành, mô sẽ rút lại để cải thiện độ sâu của sẹo, làm da đều màu hơn. Nghiên cứu cho thấy kết hợp bấm nâng sẹo với laser fractional CO2 cho kết quả tốt hơn so với chỉ dùng laser fractional CO2.

Bóc tách đáy sẹo (subcision)

Phương pháp bóc tách đáy sẹo sử dụng đầu kim để tách các dải xơ bám chặt đáy sẹo, giải phóng kết nối sẹo với mô dưới da, kích thích tái tạo collagen và làm giảm các vết lõm. Ưu điểm của phương pháp này là dễ thực hiện, ít tốn kém, nhanh chóng, ít biến chứng và hiệu quả rõ rệt.

Một số tác dụng phụ có thể bao gồm bầm tím, thay đổi màu da, sẩn xuất huyết, mụn mủ và nhiễm trùng. Phương pháp này hiệu quả với sẹo rỗ đáy vuông nông, nhưng kém hiệu quả với sẹo rỗ đáy vuông sâu.

Cross TCA (tái tạo sẹo bằng hóa chất)

Phương pháp tái tạo sẹo bằng hóa chất, sử dụng trichloroacetic acid (TCA), giúp điều trị các sẹo rỗ đáy vuông sâu. Nồng độ TCA càng cao, độ sâu tác động càng lớn, phù hợp cho sẹo nhỏ và sâu. TCA tự trung hòa và không bị hấp thu vào hệ tuần hoàn, nên an toàn khi sử dụng nồng độ cao.

Bác sĩ Da liễu sẽ kéo căng da và chấm TCA lên sẹo, gây cảm giác nóng rát nhẹ nhưng tạo phản ứng viêm nhỏ, kích thích sản sinh collagen và elastin, làm giảm độ sâu của sẹo.

Mesotherapy trị sẹo

Các phương pháp điều trị sẹo rỗ đáy vuông có thể kết hợp với mesotherapy để tối ưu hiệu quả. Một số hoạt chất thường được dùng trong mesotherapy bao gồm:

• Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): là chế phẩm được ly trích từ máu bệnh nhân nên PRP giúp giảm nguy cơ kích ứng, giúp thúc đẩy collagen và elastin, làm mờ nếp nhăn, cải thiện độ đàn hồi và độ ẩm của da.
• Các yếu tố tăng trưởng (growth factor): nguồn gốc ngoại sinh, được chiết xuất từ động vật, thực vật hoặc từ công nghệ tế bào gốc, giúp phân chia tế bào và tăng sinh collagen, elastin. Nguồn growth factor rất đa dạng và phổ biến trên thị trường dưới dạng chế phẩm được đóng lọ sẵn, rất tiện lợi khi sử dụng, phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là các đối tượng không thể thực hiện phương pháp mesotherapy PRP.
• Dịch tiết từ tế bào gốc (exosome): lõi exosome chứa các vi phân tử sinh học rất tốt cho các tế bào trong việc phục hồi thương tổn như các yếu tố tăng trưởng EGF, acid amin, peptide, lipid, ADN, ARN, miRNA (micro RNA)… Túi ngoại bào, nhờ vào kích thước rất nhỏ (chỉ khoảng 30-150nm), giúp phục hồi tổn thương và trẻ hóa da nhờ khả năng thấm sâu qua lớp biểu bì và cung cấp dưỡng chất cho nhiều tầng da, mang lại hiệu quả cao trong điều trị sẹo rỗ đáy vuông.

Chăm sóc da sau điều trị

Để tối ưu hóa điều trị sẹo rỗ đáy vuông, ngoài việc nên chọn điều trị tại các cơ sở da liễu uy tín và được cấp phép, rất cần sự phối hợp của khách hàng trong việc chăm sóc da sau điều trị sẹo, đặc biệt là ngay sau khi thực hiện các liệu trình. Dưới đây là một số lưu ý chăm sóc da sau khi điều trị sẹo rỗ:

• Làm sạch da và rửa mặt đúng cách: tránh tiếp xúc với nước trong 24 giờ đầu, sau đó rửa mặt bằng nước muối sinh lý hoặc nước đun sôi để nguội trong 2 ngày tiếp theo để hạn chế nhiễm khuẩn.
• Xịt khoáng: sử dụng xịt khoáng giúp dưỡng ẩm, làm dịu da và hỗ trợ lành sẹo.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: sau khi thực hiện liệu trình trị sẹo rỗ, hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng nên da rất dễ mất nước. Việc sử dụng kem dưỡng ẩm là rất cần thiết, giúp cung cấp độ ẩm cho da, giảm đỏ da, điều hòa quá trình lành vết thương của da. Nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để chọn sản phẩm phù hợp.
• Bôi thuốc hỗ trợ làm lành vết thương: các nghiên cứu cho thấy việc bổ sung phức hợp hyaluronan với kẽm, điển hình là gel bôi Curiosin sau liệu trình trị sẹo sẽ giúp việc phục hồi trở nên nhanh hơn. Ngoài ra, hàm lượng kẽm cao còn giúp bảo vệ mô và tế bào khỏi tình trạng viêm, nhiễm trùng.
• Tránh nắng và sử dụng kem chống nắng: tránh nắng tuyệt đối trong 3 ngày đầu. Từ ngày thứ 4, dùng kem chống nắng có chỉ số SPF cao và làm sạch kem chống nắng vào cuối ngày bằng nước tẩy trang và sữa rửa mặt dịu nhẹ. Che chắn da cẩn thận khi ra ngoài bằng nón rộng vành và khẩu trang dày, tối màu.

Phòng ngừa hình thành sẹo rỗ đáy vuông

Nguyên nhân chính gây ra sẹo rỗ là tổn thương từ mụn trứng cá. Để phòng ngừa sẹo, cần điều trị mụn sớm và dự phòng các đợt bùng phát. Khi bị mụn nặng, hãy tư vấn Bác sĩ Da liễu để chọn phương pháp điều trị phù hợp. Một số cách giúp ngăn ngừa mụn và sẹo rỗ đáy vuông gồm:

• Tránh sờ, cào gãi, cạy vào vùng da mụn bằng tay.
• Làm sạch da nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh, tránh dùng các loại xà phòng hoặc các chất tẩy rửa có tính kích thích, bào mòn da mạnh.
• Sử dụng mỹ phẩm non-comedogenic, oil-free, nhằm giữ da thông thoáng, sạch sẽ, tránh bít tắc lỗ chân lông gây mụn.
• Duy trì chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh như tập thể dục, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, ăn đủ dinh dưỡng, hạn chế đồ cay nóng, dầu mỡ, đồ ngọt và chất kích thích.

Xem thêm các bài viết liên quan

Sẹo rỗ đáy tròn: nguyên nhân và cách điều trị

19
Th6

Phân loại sẹo rỗ và cách điều trị sẹo chuẩn y khoa

30
Th8

Sẹo rỗ đáy nhọn là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

12
Th6

Điều trị sẹo rỗ đáy vuông ở đâu tốt

Doctor Acnes là lựa chọn hàng đầu cho điều trị sẹo rỗ đáy vuông. Với đội ngũ Bác sĩ Da liễu giàu kinh nghiệm và trang thiết bị chuẩn y khoa, Phòng khám đảm bảo mang lại kết quả tốt nhất cho làn da của bạn. Các phương pháp điều trị tiên tiến như laser fractional CO2, RF microneedle, cross TCA và mesotherapy đều được áp dụng hiệu quả tại Doctor Acnes.

Phòng khám còn cung cấp quy trình chăm sóc và theo dõi chặt chẽ sau điều trị, giúp da bạn phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ tái phát sẹo. Tham khảo bảng giá trị sẹo rỗ tại đây.

Bảng giá dịch vụ điều trị sẹo rỗ tại Phòng khám Doctor Acnes

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sẹo rỗ đáy vuông và các phương pháp điều trị hiệu quả. Khi gặp vấn đề về mụn trứng cá và sẹo rỗ, hãy tìm đến Bác sĩ Da liễu sớm nhất để được tư vấn và lựa chọn liệu trình phù hợp.

Đừng để sẹo làm giảm sự tự tin của bạn. Hãy đến Doctor Acnes để được chăm sóc bởi đội ngũ chuyên gia và trang thiết bị hiện đại. Liên hệ ngay với chúng tôi để đặt lịch hẹn và bắt đầu hành trình lấy lại làn da mịn màng!

Tài liệu tham khảo

1. Gozali MV, Zhou B. Effective treatments of atrophic acne scars. J Clin Aesthet Dermatol. 2015;8(5):33-40.
2. Fabbrocini G, Annunziata MC, D’Arco V, et al. Acne scars: pathogenesis, classification and treatment. Dermatol Res Pract. 2010;2010:893080. doi:10.1155/2010/893080
3. Connolly, D., Vu, H. L., Mariwalla, K., & Saedi, N. (2017). Acne Scarring-Pathogenesis, Evaluation, and Treatment Options. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 10(9), 12–23.
4. Omi, T., & Numano, K. (2014). The Role of the CO2 Laser and Fractional CO2 Laser in Dermatology. Laser therapy, 23(1), 49–60.
5. Verma N, Yumeen S, Raggio BS. Ablative Laser Resurfacing. [Updated 2023 Apr 23]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557474/
6. Faghihi, G., Nouraei, S., Asilian, A., Keyvan, S., Abtahi-Naeini, B., Rakhshanpour, M., Nilforoushzadeh, M. A., & Hosseini, S. M. (2015). Efficacy of Punch Elevation Combined with Fractional Carbon Dioxide Laser Resurfacing in Facial Atrophic Acne Scarring: A Randomized Split-face Clinical Study. Indian journal of dermatology, 60(5), 473–478. https://doi.org/10.4103/0019-5154.159616

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0