Những hậu quả thường gặp của mụn trứng cá và cách điều trị

Mụn trứng cá là một bệnh lý da liễu với tình trạng viêm da mãn tính và cơ chế bệnh sinh vô cùng phức tạp. Tuy nhiên, nhiều người thường không xem mụn trứng cá là một căn bệnh cần phải điều trị, suy nghĩ này dẫn đến trì hoãn trong chữa trị và ảnh hưởng rất lớn đến kết quả trị liệu sau đó. Các hậu quả của mụn trứng cá như sẹo mụn, tăng sắc tố (thâm mụn) hay stress, tự ti thậm chí trầm cảm… cũng do trì hoãn trong điều trị mà có thể trở nên nặng nề hơn.

Trong bài viết này, Doctor Acnes sẽ trình bày các kiến thức về hậu quả có thể gặp phải của mụn trứng cá và các phương pháp điều trị hiệu quả. Mời các bạn cùng tìm hiểu!

Tăng sắc tố – tác hại thường gặp nhất của mụn trứng cá

Tăng sắc tố sau mụn hay còn gọi là thâm mụn là một tình trạng rất phổ biến xảy ra sau khi các tổn thương mụn lành. Chúng biểu hiện dưới dạng các đốm đổi màu tối hơn so với vùng da xung quanh. Các đốm này có các màu biến đổi từ màu hồng đỏ đến nâu hoặc đen. Độ đậm nhạt này còn tùy thuộc mức độ tổn thương do mụn gây ra và màu da của từng người.

Nguyên nhân của thâm mụn chính là tình trạng tăng sắc tố sau viêm (post-inflammatory hyperpigmentation – PIH) do tăng sản xuất quá mức sắc tố melanin hay do sự phân tán sắc tố không đều thứ phát sau viêm, từ đó gây ra những vết thâm sạm màu hơn da tổng thể.

Theo nghiên cứu, tăng sắc tố sau viêm có thể xuất hiện ở mọi loại da nhưng xảy ra với tỷ lệ cao hơn ở các bệnh nhân da đậm màu. Đồng thời, tình trạng thâm đen càng kéo dài hơn khi tổn thương trên da càng sâu.

Làn da châu Á như người Việt Nam thuộc nhóm da đậm màu nên PIH xảy ra khá phổ biến, chiếm khoảng 50% trường hợp sau viêm và thường nặng nề hơn so với những người có làn da sáng màu. Vì thế, tăng sắc tố sau mụn trứng cá thường khó tránh khỏi và cần chủ động điều trị sớm để giảm thiểu hậu quả của nó.

Các phương pháp trị thâm mụn

Theo các nghiên cứu, nếu không được điều trị, vết thâm trung bình có thể mất 6 tháng để mờ đi, còn vết thâm nặng có thể mất đến cả năm mới cải thiện được phần nào. Đặc biệt, nhiều trường hợp vết thâm bám sâu trong biểu bì da, trở thành nám, tàn nhang, khó điều trị. Do đó điều trị tăng sắc tố sau viêm nên được bắt đầu sớm và phù hợp.

Thuốc bôi thoa tại chỗ

Các hoạt chất có trong các chế phẩm bôi thoa tại chỗ thường được kê đơn bởi Bác sĩ Da liễu để điều trị thâm mụn bao gồm: retinol 0.5%, 1%; tretinoin 0.025%, 0.05%, 0.1%; acid azelaic; vitamin C; vitamin E; acid glycolic… Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng các thuốc thoa để tác động lên vết thâm thì cần thời gian dài để làm mờ chúng. Vậy nên khi mọi người đã chọn phương pháp này thì cần phải kiên trì và tuân thủ theo đúng hướng dẫn của Bác sĩ Da liễu.

Các công nghệ trị thâm mụn tại Phòng khám Da liễu

Phối hợp các công nghệ thẩm mỹ trị thâm mụn được xem là giải pháp làm mờ thâm mụn đạt hiệu quả siêu tốc nhất hiện nay. Các phương pháp có thể thực hiện tại các cơ sở thẩm mỹ bao gồm:

• Điện di vitamin C: vitamin C ức chế hoạt động của enzyme tyrosinase, là enzyme chính chịu trách nhiệm chuyển tyrosine thành melanin, do đó làm giảm sự hình thành melanin nên rất hiệu quả với các tình trạng sạm da và thâm sau mụn. Điện di vitamin C là phương pháp hiệu quả nhất giúp đưa vitamin C vào sâu trong da hơn hẳn các phương pháp bôi thông thường và uống. Có thể nói đây là phương pháp đạt hiệu quả cao trong việc ức chế melanin với chi phí chấp nhận được.

• Phương pháp thay da sinh học (peel da) bằng các tác nhân acid phù hợp: peel da giúp cơ thể tái tạo nên các tế bào mới thay thế cho các tế bào cũ, giúp giảm sắc tố melanin trên da, đem đến cho bạn một làn da mịn màng, trắng sáng và trẻ hóa hơn trước. Một số tác nhân peel còn có tác dụng làm trắng da thông qua cơ chế ức chế trực tiếp enzyme tyrosinase, là enzyme chính chịu trách nhiệm chuyển tyrosine thành melanin như acid lactic, acid Kojic (KA), acid azelaic. Phương pháp thay da sinh học này có thể giúp loại bỏ triệt để tình trạng thâm – sạm – nám và ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong thẩm mỹ da liễu.

• Phương pháp lăn kim: lăn kim là một kỹ thuật thẩm mỹ xâm lấn tối thiểu sử dụng nhiều kim nhỏ siêu bén và vô trùng để chọc thủng lớp biểu bì của da, tạo ra các vết thương vi điểm có kiểm soát trên da. Quá trình gây ra vết thương và lành thương này có tác dụng làm trẻ hóa làn da bằng cách kích thích sản xuất collagen nội sinh và giải phóng các yếu tố tăng trưởng. Tất cả điều này thúc đẩy tái tạo lại lớp trung bì và hạ bì của da, mang lại hiệu quả làm mờ nếp nhăn, khắc phục các khiếm khuyết của da một cách an toàn như thâm do mụn, làm sáng da, đều màu da và trẻ hóa làn da.

• Phương pháp laser CO2 fractional: quá trình làm lành vết thương gây ra bởi các cột vi nhiệt dọc microthermal zones (MTZ) sẽ kích thích sản xuất collagen tự thân, tái tạo các sợi collagen ở lớp trung bì và tăng sinh tế bào da mới. Kết quả thu được của quá trình này là giảm nếp nhăn và trẻ hóa da, thu nhỏ kích thước lỗ chân lông, đồng thời khắc phục các khiếm khuyết của da như làm mờ vết thâm do mụn, làm sáng da và đều màu da.

Xem thêm về các phương pháp điều trị thâm mụn tại: 5 Cách trị thâm do mụn để lại hiệu quả nhanh chóng

Sẹo mụn – tác hại ảnh hưởng nặng nề và khó điều trị nhất

Sẹo là tác hại nặng nề, ám ảnh và khó điều trị nhất trong những hậu quả của mụn trứng cá. Sẹo hình thành từ những tổn thương do mụn và thường xảy ra do các thói quen cào, gãi hay nặn mụn không đúng cách. Điều trị mụn chưa chắc đã dễ dàng nhưng điều trị sẹo chắc chắn là khó khăn. Có 3 loại sẹo phổ biến là sẹo lồi, sẹo rỗ và sẹo phì đại. Cụ thể trong bài này, Doctor Acnes chỉ đề cập đến sẹo rỗ vì đây là loại sẹo phổ biến và thường gặp nhất sau mụn trứng cá.

Sẹo rỗ gồm 3 hình thái là sẹo đáy vuông, sẹo đáy nhọn và sẹo đáy tròn. Hầu hết trường hợp, trên cùng một gương mặt có thể bị 2 hoặc 3 loại sẹo, đó gọi là sẹo hỗn hợp.

Các phương pháp điều trị sẹo rỗ hiệu quả chuẩn y khoa

Mức độ thành công trong điều trị sẹo rỗ phụ thuộc rất nhiều vào phương thức điều trị tương ứng với từng loại sẹo. Mặc dù có khá nhiều phương pháp điều trị sẹo rỗ nhưng phác đồ trị sẹo phải được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân tùy thuộc vào hình thái sẹo và mức độ sẹo mà họ có, y học gọi đó là cá thể hóa điều trị.

• Cross TCA: áp dụng cho sẹo đáy nhọn và sẹo đáy vuông hẹp. Cross TCA thực hiện bằng cách dùng một dụng cụ chuyên biệt để đưa TCA nồng độ đậm đặc đến vị trí đáy sẹo nhằm phá hủy biểu mô sẹo, thúc đẩy sự hình thành lớp da mới.

• Bóc tách đáy sẹo: áp dụng cho sẹo đáy tròn. Thủ thuật này thực hiện bằng cách đưa một kim vào vị trí chân đáy sẹo, cắt đứt các sợi xơ gây co kéo, giải phóng bề mặt da khỏi chân đáy sẹo. Phương pháp bóc tách đáy sẹo có thể thực hiện nhiều lần để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

• Laser CO2 fractional: được coi là lựa chọn điều trị sẹo rỗ hiệu quả nhất hiện nay. Ngoài cơ chế kích thích tăng sinh collagen thông qua quá trình lành thương, laser CO2 fractional còn kích thích sự tăng sinh nguyên bào sợi và các protein cấu trúc khác như acid hyaluronic giúp trẻ hóa làn da. Với laser CO2 fractional, có thể thấy được hiệu quả điều trị chỉ sau 1 lần thực hiện. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chứng minh rằng điều trị với laser CO2 fractional nhiều lần sẽ mang lại kết quả làm đầy sẹo rỗ tốt hơn. Một liệu trình điều trị với laser CO2 fractional có thể thực hiện từ 6-10 lần, mỗi lần cách nhau 1-2 tháng tùy theo tình trạng sẹo và đáp ứng của bệnh nhân.

• Lăn kim: tương tự như laser CO2 fractional, lăn kim tạo nên các tổn thương nhỏ hình cột nằm kề bên những vùng da không bị tổn thương. Các tổn thương này có độ xâm lấn đến lớp trung bì nông hoặc sâu tùy vào độ dài kim được lựa chọn. Quá trình lành thương tự nhiên của cơ thể tiếp nối sau đó sẽ kích thích sự tân tạo collagen giúp làm đầy dần vết sẹo.

• Lăn kim RF siêu vi điểm: RF siêu vi điểm là phương pháp lăn kim siêu vi điểm tích hợp sóng RF. Sóng điện từ RF sẽ cung cấp năng lượng đi sâu vào dưới da (đến 20 mm), từ đó cải thiện các cấu trúc mô da, se nhỏ miệng sẹo và kích thích tăng sinh collagen, làm da săn chắc. Công nghệ này sử dụng thiết bị có nhiều mũi kim giống phương pháp lăn kim nhưng điểm khác biệt là các mũi kim sẽ được tích hợp sóng RF. Do đó, khi đâm sâu vào da, sóng RF này sẽ đến được mô đích (thường là lớp cơ dưới da) để phát huy tác dụng.

Stress, tâm lý bị ảnh hưởng dẫn đến nguy cơ trầm cảm

Bên cạnh sẹo và thâm mụn, không thể bỏ qua ảnh hưởng không nhỏ của mụn trứng cá đến tâm lý. Khi vẻ đẹp ngoại hình ngày càng trở nên quan trọng, sẹo mụn cùng các vết thâm trên da hiện hữu như một rào cản trong công việc và các mối quan hệ xã hội.

Người bị mụn hay vừa hết mụn vẫn sẽ cảm thấy chán nản, căng thẳng, mất tự tin trong giao tiếp và công việc của họ. Stress, tâm lý chán nản, tự ti với bản thân kéo dài có thể khiến người bị mụn rơi vào trầm cảm hoặc mắc hội chứng rối loạn lo âu.

Thực tế theo các nghiên cứu trên thế giới, người bị mụn trứng cá dẫn đến trầm cảm chiếm một tỷ lệ không hề nhỏ. Cần lưu ý rằng tỷ lệ này cao hơn ở nhóm đối tượng là phụ nữ. Điều này có thể hiểu được bởi phái đẹp vốn quan tâm đến ngoại hình hơn cánh đàn ông.

Chúng ta không thể chọn sinh ra là đẹp hay xấu, bị mụn hay không bị mụn, tuy nhiên nếu mắc phải mụn trứng cá, không nên tự ti, căng thẳng quá mức. Với sự tiến bộ của y học ngày nay, việc điều trị mụn có thể đạt được hiệu quả nhanh chóng và lâu dài nếu được điều trị đúng cách tại các cơ sở y tế thực hành theo đúng hướng dẫn y khoa. Trong suốt quá trình điều trị, sự thoải mái về mặt tinh thần còn đóng góp rất nhiều vào hiệu quả điều trị nên không có lý do gì để cứ mãi căng thẳng vì mụn đúng không nào!

Bảng giá dịch vụ điều trị thâm mụn và sẹo mụn tại Phòng khám Doctor Acnes

Tóm lại, có thể nói mụn trứng cá là một căn bệnh phổ biến nhưng đã và đang gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng và nặng nề. Vì lẽ đó, những ai đang bị mụn trứng cá nên quan tâm ngay đến sức khỏe làn da và điều trị kịp thời! Hy vọng bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về hậu quả của mụn trứng cá cũng như các phương pháp điều trị những hậu quả này. Doctor Acnes luôn luôn hỗ trợ khi các bạn cần đến chúng tôi!

Tài liệu tham khảo

1. Gabriella F., M C Annunziata, V D’Arco, G. Lodi, Mauriello M. C. “Acne scars: pathogenesis, classification and treatment”. Dermatol Res Pract.  2010; 2010:893080
2. Servando E., Pavel V C., Tomas-Aragones C. “Quality-of-Life Research in Acne Vulgaris: Current Status and Future Directions”. Am J Clin Dermatol. 2019 Aug; 20(4):527-538
3. Caroline S., Mohammad J., Simona C. “Psychodermatology of acne: Psychological aspects and effects of acne vulgaris”. J Cosmet Dermatol. 2021 Apr;20(4):1080-1083
4. Brigitte D., Edileia B., Marco R., Harald G. “Female type of adult acne: Physiological and psychological considerations and management”. J Dtsch Dermatol Ges. 2018 Oct;16(10):1185-1194
5. Danielle V., Robert R., Rick L., Soham C. “Acne vulgaris and risk of depression and anxiety: A meta-analytic review”. J Am Acad Dermatol. 2020 Aug;83(2):532-541

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0