Retinol, một dạng của vitamin A, là thành phần chăm sóc da phổ biến với các công dụng như chống lão hóa và làm đều màu da. Tuy nhiên, nhiều người vẫn đặt câu hỏi liệu retinol có thực sự hiệu quả trong việc điều trị mụn. Đây là một thắc mắc phổ biến đối với những ai quan tâm đến chăm sóc da. Trong bài viết này, hãy cùng lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia để hiểu rõ hơn về vai trò của retinol trong việc điều trị mụn nhé!
Cơ chế hoạt động của retinol
Retinol là một chất tan trong dầu. Khi thoa lên da, retinol thâm nhập vào lớp sừng và một lượng nhỏ đi vào lớp hạ bì. Khi đến tế bào sừng, retinol liên kết với các thụ thể bên trong, thúc đẩy sự tăng sinh của các tế bào, cải thiện chức năng bảo vệ da, giảm mất nước, đồng thời bảo vệ collagen khỏi thoái hóa.
Retinol còn giúp ức chế hoạt động của enzyme metalloproteinase (MMP), giúp bảo vệ cấu trúc da. Retinol cũng kích thích các nguyên bào sợi tổng hợp các sợi collagen, cải thiện độ đàn hồi của da bằng cách loại bỏ các sợi elastin bị thoái hóa và thúc đẩy hình thành mạch máu mới.
Một số nghiên cứu cho thấy retinol còn làm tăng sản xuất các sợi elastin, từ đó giúp cải thiện kết cấu da, giảm nếp nhăn và làm chậm quá trình lão hóa.
Theo các nghiên cứu, khoảng 5 – 10% lượng retinol khi bôi lên da sẽ được chuyển hoá thành acid retinoic, chất mạnh hơn retinol gấp 20 lần. Quá trình này diễn ra qua hai bước oxy hóa gồm enzyme retinol dehydrogenase chuyển đổi retinol thành retinaldehyde, sau đó retinaldehyde được oxy hóa thành acid retinoic bởi enzyme retinaldehyde oxidase.
Retinol thường được sử dụng phổ biến trong sản phẩm mỹ phẩm nhờ tính ổn định và khả năng dung nạp tốt với nồng độ từ 0.0015 – 0.3%.
Retinol trị mụn được không?
Mặc dù retinol giúp thúc đẩy tái tạo tế bào và giảm tắc nghẽn lỗ chân lông – nguyên nhân chính gây mụn, retinol không phải là phương pháp điều trị mụn chính thức.
Các retinoid mạnh hơn như tretinoin và adapalene được FDA Hoa Kỳ phê duyệt là lựa chọn hàng đầu cho mụn trứng cá, nhờ khả năng làm sạch lỗ chân lông, giảm viêm và ngăn ngừa mụn. Retinol có tác dụng nhẹ hơn và thường được dùng như một giải pháp bổ trợ cho mụn nhẹ đến trung bình, đồng thời hỗ trợ chống lão hóa.
Retinol cũng giúp duy trì kết quả điều trị mụn và ngăn ngừa tái phát, nhưng không phải là lựa chọn cho mụn viêm nặng. Nếu mụn không đáp ứng với điều trị thông thường, nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Giải pháp thay thế cho retinol trong điều trị mụn
Như đã đề cập, retinol chỉ phù hợp với mụn nhẹ đến trung bình. Đối với mụn nặng, cần sử dụng các sản phẩm chứa hoạt chất chuyên biệt hơn. Những sản phẩm này thường có sẵn tại tiệm thuốc tây, tuy nhiên nếu không sử dụng đúng cách hoặc chọn sản phẩm không phù hợp, chúng có thể gây kích ứng da.
Vì vậy, tốt nhất là nên thăm khám Bác sĩ Da liễu để được tư vấn phương pháp điều trị mụn hiệu quả và an toàn nhất. Dưới đây là các hoạt chất thay thế retinol trong điều trị mụn:
- Adapalene: là retinoid thế hệ thứ ba, giúp ngăn ngừa mụn và giảm viêm. Được FDA Hoa Kỳ phê duyệt, adapalene ít gây kích ứng hơn các retinoid khác nhờ tính chọn lọc với thụ thể acid retinoic (RAR).
- Tazarotene: là một retinoid thế hệ 3, được sử dụng theo toa của Bác sĩ. Hoạt chất này giúp giảm sự phát triển của tế bào da và viêm, làm giảm tổn thương mụn và cải thiện kết cấu da. Tazarotene cũng kích thích collagen, làm mờ nếp nhăn và hỗ trợ cải thiện màu da.
- Tretinoin: là dẫn xuất của vitamin A, tretinoin giúp tái tạo tế bào da, làm sạch lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn mới. Tuy nhiên, tretinoin có tác dụng mạnh và dễ gây kích ứng, nên cần sự tư vấn của Bác sĩ.
- Acid azelaic: có tác dụng chống viêm, giúp giảm mụn đầu đen và mụn nhọt, đồng thời cải thiện sắc tố da và kết cấu da, giúp da sáng và đều màu hơn.
- Benzoyl peroxide: là một hoạt chất diệt khuẩn mạnh, benzoyl peroxide tiêu diệt vi khuẩn C. acnes gây mụn và giảm bã nhờn, giúp điều trị mụn đầu đen hiệu quả mà không lo vi khuẩn kháng thuốc.
- Acid salicylic (BHA): BHA giúp tẩy tế bào chết, làm thông thoáng lỗ chân lông và giảm viêm, hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá và cải thiện kết cấu da, đồng thời chống lão hóa, mang lại làn da mịn màng và săn chắc hơn.
Retinol có tác dụng phụ không?
Các tác dụng phụ khi sử dụng retinol thường chỉ mang tính tạm thời, bao gồm:
- Da khô, kích ứng.
- Cảm giác ngứa hoặc rát.
- Da đỏ, bong tróc hoặc đóng vảy.
- Nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời.
Những hiện tượng này thường giảm dần khi da thích nghi với quá trình điều trị. Đôi khi, retinol có thể làm da trông tệ hơn trước khi cải thiện, đây gọi là hiện tượng “đẩy mụn” (skin purging). Khi này, quá trình tái tạo tế bào da được thúc đẩy, làm dầu thừa và bụi bẩn trong lỗ chân lông trồi lên bề mặt da, gây ra mụn mới.
May mắn thay, không phải ai cũng trải qua hiện tượng này. Nếu có, tình trạng đẩy mụn thường giảm sau 2 – 4 tuần, đây là dấu hiệu cho thấy da đang chuẩn bị cải thiện rõ rệt.
Xem thêm các bài viết liên quan
Lời khuyên cho người bị mụn khi muốn sử dụng retinol
Retinol là một thành phần “đa năng” trong chăm sóc da, phù hợp với mụn nhẹ đến trung bình và khi người dùng muốn kết hợp trị mụn và chống lão hóa. Dưới đây là một số lời khuyên khi sử dụng retinol cho da mụn:
- Kiểm tra phản ứng da: trước khi thoa lên mặt, thử thoa một lượng nhỏ retinol lên vùng da cổ tay trong 3 – 7 ngày để theo dõi phản ứng. Nếu không có tác dụng phụ, có thể bắt đầu sử dụng trên toàn bộ khuôn mặt.
- Bắt đầu từ liều thấp: không sử dụng sản phẩm có nồng độ retinol cao ngay từ đầu. Hãy chọn sản phẩm nồng độ thấp và tăng dần khi da đã quen.
- Sử dụng đúng tần suất: retinol chỉ nên dùng tối đa một lần mỗi ngày. Nếu cần, có thể giảm tần suất xuống còn cách ngày hoặc 2 lần/tuần.
- Sử dụng vào ban đêm và bảo vệ da khỏi ánh nắng: retinol nên được sử dụng vào buổi tối, vì nó có thể làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng. Vì vậy, hãy luôn dùng kem chống nắng ban ngày và thoa lại khi cần thiết để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV.
- Không kết hợp với benzoyl peroxide hoặc vitamin C: tránh sử dụng retinol cùng lúc với benzoyl peroxide hoặc vitamin C, vì chúng có thể làm giảm hiệu quả và tăng nguy cơ kích ứng. Để tối ưu hóa hiệu quả, nên sử dụng các thành phần này vào các thời điểm khác nhau trong ngày, ví dụ vitamin C vào buổi sáng và retinol vào buổi tối.
- Tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu: trước khi bắt đầu sử dụng retinol, hãy trao đổi với Bác sĩ Da liễu để nhận lời khuyên phù hợp với tình trạng da và nhu cầu điều trị.
Retinol là một thành phần chăm sóc da hiệu quả được các chuyên gia da liễu khuyên dùng. Tuy nhiên, khi nhắc đến điều trị mụn, retinol không phải là lựa chọn hàng đầu, đặc biệt với các trường hợp mụn nặng hoặc mụn viêm. Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, hãy đến Doctor Acnes để được Bác sĩ chuyên khoa đánh giá và thiết kế liệu trình điều trị cá nhân hóa, mang lại kết quả điều trị mụn chuẩn y khoa.
Tài liệu tham khảo
- Zasada M, Budzisz E. “Retinoids: active molecules influencing skin structure formation in cosmetic and dermatological treatments“. Postepy Dermatol Alergol. 2019 Aug;36(4):392-397. doi: 10.5114/ada.2019.87443
-
Mukherjee S, Date A, et al. “Retinoids in the treatment of skin aging: an overview of clinical efficacy and safety“. Clin Interv Aging. 2006;1(4):327-48. doi: 10.2147/ciia.2006.1.4.327
-
Gregoriou S, Kritsotaki E, Katoulis A, Rigopoulos D. “Use of tazarotene foam for the treatment of acne vulgaris“. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2014 May 27;7:165-70. doi: 10.2147/CCID.S37327
- “Retinol“. Cleveland Clinic
- Quan, Taihao. “Human skin aging and the anti-aging properties of retinol“. Biomolecules. 13.11 (2023): 1614
- “What is retinol and how can a person use it?“. MedicalNewsToday
- “Thinking of Starting Retinol? Here Are 5 Things Dermatologists Want You To Know“. Health
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
