Sẹo rỗ đáy tròn: nguyên nhân và cách điều trị

Mụn trứng cá sau khi hồi phục có thể để lại các di chứng trên làn da như những vết tăng sắc tố hay các loại sẹo, trong đó, sẹo rỗ đáy tròn là một trong những hình thái sẹo thường gặp do mụn để lại. Nhờ hình thái đặc biệt của sẹo – sự hình thành một hay nhiều dải sợi xơ co kéo đáy sẹo xuống dưới da khiến cho việc điều trị sẹo rỗ đáy tròn dễ đạt hiệu quả hơn hết nếu giải phóng được hoàn toàn các bó sợi này. Trong bài viết này, hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu sâu hơn về đặc điểm, nguyên nhân, các phương pháp điều trị cũng như cách phòng ngừa cho loại sẹo này nhé.

Sẹo rỗ đáy tròn là gì?

Sẹo rỗ đáy tròn (rolling scar) hay còn gọi là sẹo hình lượn sóng, chiếm tỉ lệ 15-25% trong số các loại sẹo rỗ gây ra do mụn trứng cá. Loại sẹo này có bờ nông và dốc, nền sẹo có màu sắc gần giống như màu da bình thường, kích thước 4-5mm – lớn nhất trong số các loại sẹo rỗ.

Loại sẹo này có đáy khá nông, hiếm khi nào chạm tới được lớp hạ bì lưới. Hình dạng bề mặt bên ngoài thường không đều đặn, gồ ghề, tạo nên hình dạng bề mặt đáy cuộn tròn hoặc nhấp nhô, giống như hình “lượn sóng”. 

Dưới đáy sẹo thường có những dải xơ gắn chặt lớp bì với lớp dưới da. Sẹo rỗ đáy tròn thường gặp ở những vùng da dày trên gương mặt như vùng trán, dưới quai hàm, hai bên vùng má.

Nguyên nhân hình thành sẹo rỗ đáy tròn

Giống như các loại sẹo mụn khác, việc hình thành sẹo rỗ đáy tròn phần lớn phụ thuộc vào quá trình lành vết thương của da sau các tổn thương nội sinh như mụn trứng cá hoặc các tổn thương ngoại sinh như chấn thương, vết thương thông qua tiến trình kích thích các nguyên bào sợi sản xuất collagen. 

Sự không đồng đều trong quá trình sản xuất collagen có thể dẫn đến các loại sẹo khác nhau. Collagen sản xuất quá mức, tích tụ dày đặc có thể gây sẹo lồi, sẹo phì đại. Ngược lại nếu thiếu hụt collagen sẽ dẫn đến các loại sẹo lõm (sẹo rỗ), trong đó có sẹo rỗ đáy tròn.

Khoảng 15-25% mụn trứng cá sẽ để lại sẹo rỗ đáy tròn sau khi hồi phục. Mặc dù tình trạng mụn trứng cá nào cũng có thể gây ra sẹo rỗ đáy tròn nhưng nhìn chung sẽ thường gặp ở những trường hợp mụn trứng cá nặng gây ra u nang hoặc các vết thương sâu trên da, mụn trứng cá đã tồn tại một thời gian dài trước điều trị, mụn tái phát sau điều trị. 

Tình trạng viêm đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của sẹo mụn. Nếu hiện tượng viêm không được kiểm soát tốt do sự chậm trễ, trì hoãn hay sai sót trong quá trình điều trị, hoặc các hành vi như nặn mụn, cạy mụn sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng; khi đó tình trạng viêm sẽ càng lan sâu vào da, càng dễ để lại sẹo mụn khi da lành. Đây là một trong những lý do vì sao cần phải điều trị mụn trứng cá càng sớm càng tốt để tránh viêm nhiễm sâu. 

Một số yếu tố nguy cơ khác dễ dẫn đến sẹo rỗ đáy tròn có thể kể đến như giới tính nam, thói quen hút thuốc lá… Hút thuốc lá làm chậm quá trình lành vết thương, do đó làm tăng nguy cơ để lại sẹo nói chung.

Các phương pháp điều trị sẹo rỗ đáy tròn hiệu quả

Bóc tách đáy sẹo (subcision)

Một trong những thách thức lớn khi xử lý sẹo rỗ đáy tròn (sẹo hình lượn sóng) là sự tồn tại của các dải xơ gắn chặt lớp biểu bì vào lớp dưới da bên dưới chân sẹo. Những dải xơ này làm cản trở sự tái tạo đầy lên của sẹo. Phương pháp bóc tách đáy sẹo nhằm vào đặc điểm này. Bằng cách sử dụng đầu kim, phương pháp này tách các dải xơ bám chặt đáy sẹo theo nhiều hướng, giải phóng sự kết nối sẹo với mô dưới da, tạo điều kiện cho tái tạo collagen, làm giảm những vết lõm của sẹo rỗ đáy tròn. 

Ưu điểm của bóc tách đáy sẹo là dễ áp dụng, ít tốn kém, thời gian thực hiện nhanh, ít biến chứng, dễ thấy được sự cải thiện. Một số tác dụng không mong muốn có thể ghi nhận như bầm tím, thay đổi màu da thoáng qua, sẩn xuất huyết, mụn mủ, nhiễm trùng… Bóc tách đáy sẹo được xem là có hiệu quả tốt nhất đối với sẹo rỗ đáy tròn và dường như ít hiệu quả đối với sẹo đáy nhọn, sẹo đáy vuông.

Với việc phát triển vượt bậc của các kỹ thuật làm đẹp, bóc tách đáy sẹo bằng ống Cannula, một dụng cụ mới, được phát triển để giảm tác dụng phụ so với phương pháp truyền thống. Nguyên tắc làm việc tương tự như bằng kim, nhưng với ống Cannula, có ít khả năng làm tổn thương mạch máu và thần kinh hơn. Do đó, nó ít gây ra các biến chứng như chảy máu, tụ máu, nhiễm trùng, tăng sắc tố… mang lại sự hài lòng cao hơn cho bệnh nhân.

Laser trị liệu

Laser trị liệu là một phương pháp phổ biến trong việc xử lý sẹo rỗ. Bằng cách sử dụng laser với tần số cao, Bác sĩ tạo ra nhiệt năng để kích thích da tạo ra collagen và elastin, giúp làm đầy sẹo. Hai loại laser phổ biến là laser CO2 và laser Erbium (Er:YAG). Laser CO2 sử dụng bước sóng 10.600nm để làm bay hơi các phân tử nước tạo ra nhiệt năng gây bóc tách các lớp thượng bì, bì nhú và cả bì lưới, từ đó kích thích tăng sinh collagen, kích thích sản xuất collagen. Tuy nhiên, có thể xuất hiện phản ứng phụ như đau, đỏ da, rối loạn sắc tố, và nhiễm trùng.

Cùng cơ chế đó nhưng với bước sóng ngắn hơn, khoảng 2940nm, laser Erbium tác động chủ yếu vào lớp bên ngoài của da, giảm thiểu tổn thương do nhiệt và có tỷ lệ tác dụng phụ thấp hơn so với laser CO2. Tuy nhiên, hiệu quả tái tạo bề mặt da của laser Erbium thường kém hơn so với laser CO2.

Radiofrequency microneedle (RF microneedle)

RF microneedle là một phương pháp lăn kim siêu vi điểm kết hợp với sóng điện từ có tần số cao (RF), áp dụng được cho mọi loại sẹo rỗ. Khác với phương pháp lăn kim thông thường, RF microneedle tích hợp sóng RF vào các mũi kim. Khi đâm sâu vào da, sóng RF tác động vào mô biểu bì, tạo ra nhiệt năng kích thích tăng sinh collagen, giúp cải thiện sẹo và làm da mịn màng, săn chắc hơn.

RF microneedle còn giảm nguy cơ nhiễm trùng, và thời gian chăm sóc ít hơn. Một số nghiên cứu còn cho thấy RF microneedle có thể phá hủy tuyến bã, giảm sản xuất dầu và hình thành mụn trứng cá.

Mesotherapy trị sẹo

Các phương pháp điều trị như đã đề cập đều có thể phối hợp kèm với mesotherapy ngay chân đáy sẹo hay toàn bộ khuôn mặt, như là một biện pháp hỗ trợ để tối ưu hiệu quả điều trị sẹo nói chung và sẹo rỗ đáy tròn nói riêng, giúp kích thích quá trình tái tạo da, tái cấu trúc và cải thiện tình trạng da. Dưới đây là một số hoạt chất thường được dùng để tiêm meso trong điều trị sẹo rỗ đáy tròn:

• Huyết tương giàu tiểu cầu (platelet rich plasma – PRP): một sản phẩm có nguồn gốc từ máu tự thân, được ly trích từ máu của chính bệnh nhân. PRP mang lại nhiều lợi ích trong việc điều trị sẹo rỗ đáy tròn thông qua việc thúc đẩy sự lắng đọng collagen, từ đó giúp tăng mật độ collagen và sợi đàn hồi elastin tại vị trí sẹo. Vì đây là chế phẩm được ly trích từ máu bệnh nhân nên PRP giúp giảm nguy cơ kích ứng, dị ứng. Ngoài ra, PRP còn mang lại một số lợi ích khác như làm mờ nếp nhăn, cải thiện độ đàn hồi, duy trì độ ẩm da…

• Các yếu tố tăng trưởng (growth factor): các yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc ngoại sinh, được chiết xuất từ động vật hoặc thực vật hoặc từ công nghệ tế bào gốc có tác dụng làm đẩy nhanh việc phân chia tế bào và thúc đẩy tăng sinh collagen, elastin tốt hơn. Nguồn growth factor rất đa dạng và phổ biến trên thị trường dưới dạng chế phẩm được đóng lọ sẵn, rất tiện lợi khi sử dụng, phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là các đối tượng không thể thực hiện phương pháp mesotherapy PRP.

• Dịch tiết từ tế bào gốc (exosome): exosome là túi ngoại bào nhỏ nhất có nguồn gốc từ tế bào nội sinh trong cơ thể, được tiết ra bởi hầu hết các tế bào, mô và dịch cơ thể. Lõi exosome chứa các vi phân tử sinh học rất tốt cho các tế bào trong việc phục hồi thương tổn như các yếu tố tăng trưởng EGF, acid amin, peptide, lipid, ADN, ARN, miRNA (micro RNA)… Trong da liễu và thẩm mỹ, nhờ vào kích thước rất nhỏ (chỉ khoảng 30-150nm), exosome có khả năng đi qua lớp biểu bì da dễ dàng và thấm sâu đến các lớp dưới da, giúp cung cấp các thành phần, dưỡng chất cho nhiều tầng nhiều lớp khác nhau của da, từ đó giúp tăng cường sự trẻ hoá làn da, mang lại hiệu quả cao trong điều trị sẹo rỗ đáy tròn. 

Những lưu ý sau khi điều trị sẹo rỗ đáy tròn

Để tối ưu hóa việc điều trị sẹo rỗ đáy tròn, ngoài việc nên chọn điều trị tại các cơ sở da liễu uy tín và được cấp phép, rất cần sự phối hợp của khách hàng trong việc chăm sóc da sau điều trị sẹo, đặc biệt là ngay sau khi thực hiện các liệu trình. Dưới đây là một số lưu ý chăm sóc da sau khi điều trị sẹo rỗ:

• Làm sạch da và rửa mặt đúng cách: sau khi điều trị cần tránh tiếp xúc da mặt với nước trong vòng 24 giờ đầu và rửa mặt bằng nước muối sinh lý hoặc nước lọc đóng chai, nước đun sôi để nguội trong ít nhất 2 ngày sau đó để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn các vùng da tổn thương.
• Xịt khoáng: được khuyến cáo nên sử dụng sau điều trị sẹo vì có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu da, bổ sung được dưỡng chất, giúp rửa sạch bụi bẩn trên da và giúp quá trình lành sẹo nhanh hơn.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: sau khi thực hiện liệu trình trị sẹo rỗ, hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng nên da rất dễ mất nước. Việc sử dụng kem dưỡng ẩm là rất cần thiết, giúp cung cấp độ ẩm cho da, giảm đỏ da, điều hòa quá trình lành vết thương của da. Cần lựa chọn các loại kem phù hợp với làn da nhạy cảm, do đó nên tham khảo ý kiến của các Bác sĩ Da liễu trong việc lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm.
• Bôi thuốc hỗ trợ làm lành vết thương: các nghiên cứu cho thấy việc bổ sung phức hợp hyaluronan với kẽm, điển hình là gel bôi Curiosin sau liệu trình trị sẹo sẽ giúp việc phục hồi trở nên nhanh hơn. Ngoài ra, hàm lượng kẽm cao còn giúp bảo vệ mô và tế bào khỏi tình trạng viêm, nhiễm trùng.
• Tránh nắng và sử dụng kem chống nắng: sau trị liệu, làn da rất mỏng và yếu, nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ sẽ làm da dễ bắt nắng, cháy da, sạm da, ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Nên tránh nắng tuyệt đối trong vòng 2 ngày đầu vì giai đoạn này chưa thể sử dụng kem chống nắng. Nếu phải ra ngoài đường, cần sử dụng thêm các biện pháp che chắn phù hợp như đội nón rộng vành, đeo khẩu trang dày, tối màu và che hết các vùng mặt. Có thể sử dụng kem chống nắng kể từ ngày thứ 3, nên chọn các loại kem phổ rộng có SPF 30 trở lên và cần làm sạch lớp kem chống nắng bằng nước tẩy trang, sữa rửa mặt dịu nhẹ vào cuối ngày.
• Sử dụng các loại kem trị sẹo: đặc biệt đối với sẹo rỗ đáy tròn, phương pháp bóc tách đáy sẹo có thể gây tổn thương đến lớp trung bì nông. Để ngăn ngừa việc hình thành sẹo, nhất là ở các đối tượng có cơ địa sẹo lồi, nên bổ sung các loại kem bôi trị sẹo để ngăn ngừa sự tăng sinh quá mức gây sẹo phì đại.

Phòng ngừa hình thành sẹo rỗ đáy tròn

Phần lớn nguyên nhân gây ra sẹo rỗ nói chung và sẹo rỗ đáy tròn nói riêng là từ các tổn thương gây ra do mụn trứng cá. Cách tốt nhất để phòng ngừa sẹo mụn chính là điều trị sớm và dự phòng các đợt bùng phát mụn trứng cá trong tương lai. Khi bị mụn trứng cá nặng, cần được tư vấn và chọn lựa cách điều trị phù hợp dưới hướng dẫn của các Bác sĩ Da liễu. Một số phương pháp có thể giúp ngăn ngừa sự bùng phát mụn trứng cá trong tương lai cũng như sẹo rỗ đáy tròn như:

• Tránh không sờ, cào gãi, cạy vào vùng da mụn, vùng da tổn thương bằng tay.
• Làm sạch da nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh, tránh dùng các loại xà phòng hoặc các chất tẩy rửa có tính kích thích, bào mòn da mạnh.
• Nắm rõ tính chất làn da của bản thân, từ đó lựa chọn được các loại mỹ phẩm non-comedogenic hay oil-free nhằm giữ da thông thoáng, sạch sẽ, tránh bít tắc lỗ chân lông gây mụn.
• Thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống bao gồm tập thể dục, giảm cân, tránh thức khuya, giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài, đảm bảo chế độ đủ chất dinh dưỡng, không ăn đồ cay nóng, chiên rán, dầu mỡ, đồ ngọt, không dùng các chất kích thích.

Xem thêm các bài viết liên quan

Điều trị sẹo rỗ đáy tròn uy tín tại Doctor Acnes

Bạn đang gặp vấn đề về sẹo rỗ đáy tròn gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như tâm lý của bản thân? Hãy đến ngay Phòng khám Da liễu Doctor Acnes – một địa chỉ uy tín điều trị các bệnh lý về da tại TP. HCM. 

Tại Doctor Acnes, bạn sẽ được trực tiếp thăm khám và điều trị bởi các Bác sĩ Da liễu có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị sẹo mụn, được tiếp cận với các phác đồ điều trị chuyên sâu, cá thể hóa cho từng khách hàng, các công nghệ điều trị sẹo mụn hiện đại nhất thế giới hiện nay, thuốc, mỹ phẩm đạt chuẩn y khoa. 

Quy trình thăm khám với Bác sĩ Da liễu như sau:

• Bác sĩ sẽ thăm khám để hiểu rõ về tình trạng sẹo, lịch sử điều trị và mong muốn điều trị của bạn.
• Bác sĩ sẽ lập kế hoạch điều trị phù hợp và trực tiếp thực hiện các phương pháp này. 
• Được theo dõi sau mỗi liệu trình để đảm bảo hiệu quả tối ưu, các Bác sĩ sẽ điều chỉnh kế hoạch điều trị nếu cần thiết.

Bảng giá dịch vụ điều trị sẹo rỗ tại Phòng khám Doctor Acnes

✅ Phương pháp	✅ Giá	✅ Giá HSSV
⭐Laser fractional eCO2 Lutronic chuẩn FDA (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.500.000	1.400.000
⭐RF microneedle Sylfirm X chuẩn FDA trị sẹo (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.500.000-1.900.000	1.400.000-1.800.000
⭐Bóc tách đáy sẹo nặng (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.500.000	1.400.000
⭐Bóc tách đáy sẹo trung bình (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.200.000	1.100.000
⭐Bóc tách đáy sẹo nhẹ (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.000.000	900.000
⭐Huyết tương giàu tiểu cầu PRP	900.000	800.000
⭐Mesotherapy huyết tương giàu tiểu cầu PRP trị sẹo (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.500.000	1.400.000
⭐Mesotherapy Growth Factors trị sẹo (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.600.000	1.500.000
⭐Mesotherapy Exo Booster trị sẹo (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	1.900.000	1.800.000
⭐Mesotherapy trị sẹo Stem Cell-Exosome BOMBIT (thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu)	3.000.000	2.900.000

Sẹo rỗ đáy tròn có những đặc điểm hình thái rất đặc trưng như hình dạng “lượn sóng”, kích thước lớn, đặc biệt là sự hình thành các dải xơ gắn chặt lớp bì và lớp dưới da, do đó cần các phương pháp đặc trị cho loại sẹo rỗ này. Mục tiêu của điều trị sẹo rỗ đáy tròn là giúp giảm mức độ lõm của sẹo, làm đáy sẹo trông đầy lên và cải thiện tổng thể làn da của người bệnh. Đây là một quá trình lâu dài, cần sự đánh giá, tham vấn kỹ càng của các Bác sĩ Da liễu để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và sự hợp tác, kiên trì, tuân thủ điều trị của bệnh nhân để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Hi vọng qua bài viết này, Doctor Acnes đã mang đến cho bạn những kiến thức cơ bản về sẹo rỗ đáy tròn cũng như các phương pháp điều trị và phòng ngừa. Khi gặp các vấn đề về mụn trứng cá cũng như sẹo rỗ, hãy đến gặp các Bác sĩ Da liễu càng sớm càng tốt, để có thể điều trị hiệu quả mụn trứng cá, ngăn ngừa hình thành sẹo rỗ hoặc để lựa chọn được liệu trình, phác đồ điều trị sẹo rỗ phù hợp với từng tình trạng da cũng như kinh tế của bản thân nhé!

Tài liệu tham khảo

1. “How to help rolling scars heal“. MedicalNewsToday
2. “5 types of acne scars and how to treat them”. Healthline
3. Gozali MV, Zhou B. “Effective treatments of atrophic acne scars“. J Clin Aesthet Dermatol. 2015 May;8(5):33-40. PMID: 26029333; PMCID: PMC4445894