Mỡ trăn trị mụn – Hiệu quả thực sự hay chỉ là lời đồn?

Mụn là vấn đề da liễu phổ biến mà nhiều người phải đối mặt, ở lứa tuổi thanh thiếu niên và ở người trưởng thành. Trong số các biện pháp dân gian, mỡ trăn đã được nhiều người tin dùng và truyền tai nhau như một phương pháp trị mụn hiệu quả. Cùng Doctor Acnes tìm hiểu về mỡ trăn trị mụn và thành phần này có giúp cải thiện tình trạng mụn hay không nhé!

Mỡ trăn là gì?

Mỡ trăn là sản phẩm từ trăn, loài bò sát lớn thường được nuôi để lấy thịt, xương, mật, da và mỡ. Theo y học cổ truyền, mỗi bộ phận của trăn sẽ có các dược tính khác nhau như thịt trăn giúp tăng sức đề kháng, bồi bổ cơ thể; mật trăn có tác dụng giảm đau, khử ứ trệ; xương trăn có tác dụng mạnh gân cốt, giảm đau nhức xương. Riêng mỡ trăn được ứng dụng nhiều trong chăm sóc da và làm đẹp theo các kinh nghiệm dân gian.

Thành phần chính của mỡ trăn là các acid béo không bão hòa gồm acid oleic (72,462%), acid palmitic (26,243%), acid linolenic (0,835%) và acid myristic (0,459%). Với nồng độ cao của acid oleic, mỡ trăn được tin rằng có thể mang lại hiệu quả ngừa nhiễm trùng, kháng viêm và làm lành vết thương.

Mỡ trăn từ lâu đã được dân gian tin dùng trong việc trị mụn và làm lành da. Nhiều người cho rằng mỡ trăn có khả năng giảm viêm, làm dịu các vùng da bị kích ứng, kháng khuẩn, ngăn ngừa vi khuẩn gây mụn và làm lành các vết thương nhỏ, giúp giảm sẹo. Với những niềm tin này, việc sử dụng mỡ trăn để điều trị mụn vẫn còn khá phổ biến theo các kinh nghiệm dân gian hiện nay.

Tại sao mỡ trăn không trị được mụn?

Để hiểu vì sao mỡ trăn không thể trị mụn hiệu quả, trước tiên cần nắm rõ cơ chế gây ra mụn trứng cá. Mụn trứng cá phát triển dựa trên bốn yếu tố chính sau:

• Rối loạn sừng hóa nang lông: khi tế bào da chết không được loại bỏ hiệu quả, chúng tích tụ và gây tắc nghẽn, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Sự gia tăng sản xuất bã nhờn: androgen, một loại hormone thường tăng cao ở tuổi dậy thì, kích thích tuyến bã nhờn sản xuất nhiều dầu hơn. Bã nhờn dư thừa kết hợp với tế bào da chết sẽ tạo thành hỗn hợp gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Vi khuẩn C. acnes: vi khuẩn này phát triển mạnh trong môi trường ít oxy của lỗ chân lông bị tắc nghẽn, gây viêm nhiễm và tổn thương cấu trúc da. Enzyme do vi khuẩn này tạo ra làm tình trạng mụn nặng thêm.
• Quá trình viêm: khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng với C. acnes và các yếu tố khác trong lỗ chân lông bị tắc nghẽn sẽ dẫn đến viêm nhiễm. Tình trạng viêm có thể gây ra từ những mẩn đỏ nhỏ đến các nốt mụn lớn, để lại sẹo và thay đổi sắc tố da.

Chưa có bằng chứng khoa học cho việc dùng mỡ trăn điều trị mụn

Để trị mụn hiệu quả, các sản phẩm trị mụn cần tác động đến bốn cơ chế chính gây ra mụn nói trên. Hiện tại, các nghiên cứu về tác dụng của mỡ trăn trong điều trị mụn còn hạn chế và chưa đủ để khẳng định khả năng này.

Vì vậy, dựa vào mỡ trăn để trị mụn không phải là phương pháp điều trị được chứng minh và khuyến cáo bởi các chuyên gia da liễu. Nếu gặp vấn đề về mụn, nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để nhận được phương pháp điều trị khoa học và hiệu quả.

Rủi ro khi sử dụng mỡ trăn trị mụn

Dù mỡ trăn có thể mang lại một số lợi ích nhất định cho làn da, việc sử dụng nó để trị mụn có thể đi kèm với một số rủi ro như:

• Dị ứng: không phải ai cũng phù hợp với mỡ trăn. Việc sử dụng mỡ trăn có thể gây ra phản ứng dị ứng, đặc biệt là ở những người có làn da nhạy cảm.
• Làm tắc nghẽn lỗ chân lông: bản chất của mỡ trăn là một chất béo đặc. Khi bôi lên da, mỡ trăn khó thấm và có thể làm bí da, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và làm tình trạng mụn trở nên nặng hơn.
• Nguy cơ nhiễm trùng: hiện nay, nhiều sản phẩm mỡ trăn vẫn được sản xuất thủ công, chưa theo quy trình sản xuất dược mỹ phẩm tiêu chuẩn. Do đó, sẽ tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng nếu các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, vệ sinh.

Các phương pháp điều trị mụn khoa học hiệu quả hơn

Điều trị mụn trứng cá đòi hỏi một phương pháp tiếp cận đa chiều, kết hợp các biện pháp y tế và chăm sóc da. Dưới đây là một số phương pháp điều trị mụn khoa học hiện nay:

• Sử dụng thuốc bôi ngoài da: các sản phẩm chứa benzoyl peroxide, acid salicylic, retinoid (như tretinoin, adapalene) thường được sử dụng để điều trị mụn. Benzoyl peroxide có khả năng tiêu diệt vi khuẩn C. acnes, trong khi acid salicylic giúp loại bỏ tế bào da chết và thông thoáng lỗ chân lông. Retinoid giúp điều chỉnh quá trình sừng hóa và giảm viêm.
• Thuốc uống: đối với mụn nặng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi, các Bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống như kháng sinh (doxycycline, minocycline…), thuốc kháng androgen (như spironolactone) hoặc isotretinoin. Kháng sinh giúp giảm viêm và tiêu diệt vi khuẩn, trong khi thuốc kháng androgen giảm sản xuất bã nhờn. Isotretinoin giúp giảm tắc nghẽn nang lông, giảm sản xuất bã nhờn, giảm viêm và tác động thay đổi hệ khuẩn da.
• Liệu pháp ánh sáng và laser: các liệu pháp này có thể tiêu diệt vi khuẩn C. acnes, giảm bài tiết bã nhờn và giảm viêm. Liệu pháp ánh sáng xanh, đỏ, ánh sáng xung mạnh IPL và liệu pháp laser như laser Nd:YAG 1064nm xung dài, laser PDL xung dài có bước sóng 585 – 595nm, laser bước sóng 1726nm là các phương pháp đại diện các công nghệ hiện đại không xâm lấn trong điều trị mụn.
• Peel da hóa học: peel da với acid glycolic, acid salicylic hoặc acid trichloroacetic có thể giúp loại bỏ lớp da chết trên bề mặt, thúc đẩy quá trình tái tạo da, gom cồi mụn và giảm tắc nghẽn lỗ chân lông.

Việc kết hợp các phương pháp này dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ Da liễu sẽ giúp đạt được kết quả tốt nhất trong việc điều trị mụn trứng cá.

Các cách chăm sóc da mụn khoa học

Để chăm sóc da mụn hiệu quả, việc tuân theo các biện pháp chăm sóc da khoa học và thăm khám Bác sĩ Da liễu là rất quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý:

• Rửa mặt đúng cách: sử dụng sản phẩm rửa mặt dịu nhẹ, không chứa cồn, và không làm khô da. Rửa mặt hai lần mỗi ngày để loại bỏ dầu thừa và bụi bẩn.
• Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp: các sản phẩm chứa benzoyl peroxide, acid salicylic hoặc retinoid có thể giúp giảm mụn và ngăn ngừa mụn mới. Lưu ý rằng việc sử dụng các sản phẩm điều trị cần phải được tư vấn và hướng dẫn bởi Bác sĩ Da liễu.
• Tránh chạm tay lên mặt: vi khuẩn từ tay có thể gây nhiễm trùng và làm tình trạng mụn nặng hơn. Hạn chế chạm tay lên mặt và tránh nặn mụn.
• Bảo vệ da khỏi tác động của môi trường: sử dụng kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, giúp ngăn ngừa tình trạng viêm da và sẹo thâm sau mụn.
• Thăm khám Bác sĩ Da liễu: nếu gặp phải tình trạng mụn nặng hoặc không thể kiểm soát bằng các biện pháp chăm sóc da tại nhà, hãy thăm khám với Bác sĩ Da liễu. Bác sĩ Da liễu có thể đánh giá tình trạng da, kê đơn thuốc, thực hiện các thủ thuật da liễu phù hợp.

Dù mỡ trăn có một số lợi ích trong việc chăm sóc da, chưa có bằng chứng khoa học xác thực rằng mỡ trăn có thể trị mụn hiệu quả. Việc sử dụng mỡ trăn có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông và làm tình trạng mụn nặng hơn. Để chăm sóc da mụn an toàn và hiệu quả, hãy tuân theo các biện pháp khoa học và tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu. Nếu da bạn đang có vấn đề về mụn, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Doctor Acnes nhé!

Tài liệu tham khảo

1. “Evaluation of physicochemical and biological properties of python fat (Python bivittatus)”. Korean Journal of Food Preservation 30(5):758-769
2. “Propionibacterium acnes GehA lipase, an enzyme involved in acne development, can be successfully inhibited by defined natural substances”. Sciencedirect
3. Kraft J, Freiman A. “Management of acne“. CMAJ. 2011 Apr 19;183(7):E430-5. doi: 10.1503/cmaj.090374. Epub 2011 Feb 28. PMID: 21398228; PMCID: PMC3080563

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 5 / 5. Lượt đánh giá 1