Quang động trị liệu trong điều trị mụn trứng cá

Trong điều trị mụn, các liệu pháp ánh sáng như ánh sáng sinh học (ánh sáng xanh, ánh sáng đỏ) hay xung ánh sáng cực mạnh – IPL (intense pulsed light) đã được sử dụng rộng rãi trong thời gian vừa qua. Gần đây, quang động trị liệu – PDT (phytodynamic therapy) cũng được đề cập và chọn lựa bởi Bác sĩ Da liễu như là một phương pháp điều trị hiệu quả cho trường hợp mụn từ trung bình đến nặng. Quang động trị liệu là gì? Khác biệt thế nào so với ánh sáng sinh học và xung ánh sáng cực mạnh – IPL? Hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu về quang động trị liệu trong bài viết dưới đây.

Quang động trị liệu là gì?

Quang động trị liệu là phương pháp điều trị không xâm lấn sử dụng các chất nhạy cảm ánh sáng để tăng cường hoạt tính trên da của các liệu pháp ánh sáng như ánh sáng sinh học, xung ánh sáng cực mạnh – IPL hay laser.

Nói cách khác, quang động trị liệu bao gồm liệu pháp ánh sáng phối hợp thêm với chất nhạy cảm ánh sáng nhằm mang lại hiệu quả điều trị cực mạnh cho các vấn đề về da như mụn, nhiễm trùng da, tổn thương da do ánh nắng mặt trời và cả trong ung thư da. Trong điều trị mụn, quang động trị liệu được sử dụng lần đầu tiên bởi Hongcharu và cộng sự vào năm 2000 tại Hoa Kỳ. Cho đến nay, quang động trị liệu ngày càng được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới vì tính hiệu quả và an toàn của nó.

Cơ chế tác động của quang động trị liệu?

Quang động trị liệu là sự phối hợp tác động của chất nhạy cảm ánh sáng và nguồn ánh sáng sử dụng.

Chất nhạy cảm ánh sáng: đây là chất có hoạt tính xâm nhập tốt vào tuyến bã nhờn tại nang lông, khi được chiếu sáng sẽ hấp thu ánh sáng và sinh ra oxy hoạt tính giúp diệt vi khuẩn gây mụn P. acnes đồng thời gây tổn thương chọn lọc tuyến bã nhờn từ đó điều tiết hoạt động của các tuyến này, mang lại hiệu quả ngăn chặn hình thành mụn trứng cá lâu dài.

Các chất nhạy cảm ánh sáng sử dụng phổ biến trên lâm sàng bao gồm: 5 ALA, MAL, ICG, Indole 2 acetic acid.

Nguồn ánh sáng: đây là thành phần không thể thiếu trong quang động trị liệu. Trong điều trị mụn trứng cá, các nguồn ánh sáng thường được sử dụng là ánh sáng sinh học, xung ánh sáng cực mạnh – IPL, PDL, KTP.

Quang động trị liệu sử dụng trong trường hợp nào?

Trong ngành thẩm mỹ da liễu, quang động trị liệu được ứng dụng trong những trường hợp sau.

• Mụn trứng cá trung bình đến nặng.
• Mụn trứng cá không đáp ứng với thuốc uống và thuốc bôi.
• Bệnh vẩy nến.
• Mụn rộp do virus.

Các ứng dụng khác trên lâm sàng của quang động trị liệu bao gồm: điều trị thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, xơ vữa động mạch và một số ứng dụng trong điều trị ung thư ác tính.

Hiệu quả của quang động trị liệu trong điều trị mụn trứng cá?

Đã có nhiều nghiên cứu đơn lẻ cũng như các đánh giá trên số lượng lớn nghiên cứu chứng minh hiệu quả của quang động trị liệu trong điều trị mụn.

• Trong đánh giá của Uma Keyal được đăng tải vào năm 2016 bao gồm 36 nghiên cứu trên những người bị mụn ở mặt, lưng và các vị trí khác trên cơ thể; kết quả cho thấy quang động trị liệu là điều trị hiệu quả cho cả tình trạng mụn không viêm và mụn viêm từ trung bình đến nặng đồng thời an toàn và phù hợp cho mọi loại da.
• Theo một đánh giá khác của Monica Boen và cộng sự được đăng tải vào năm 2017 bao gồm 69 nghiên cứu lâm sàng, 4 báo cáo ca và 2 nghiên cứu hồi cứu với nguồn ánh sáng sử dụng phổ biến là ánh sáng đỏ và xung ánh sáng cực mạnh – IPL; kết quả cho thấy cả tổn thương mụn viêm và không viêm đều đáp ứng với quang động trị liệu, trong đó mụn viêm giảm rõ rệt hơn. Quang động trị liệu với ánh sáng đỏ và xung ánh sáng cực mạnh – IPL cho kết quả tương đương với mức giảm trung bình khoảng 70% các tổn thương mụn viêm. Về độ an toàn, quang động trị liệu có độ an toàn cao, đặc biệt là với làn da người châu Á.

Quang động trị liệu trong điều trị mụn cần thực hiện bao nhiêu lần?

Trong điều trị mụn trứng cá, số lần thực hiện quang động trị liệu tùy thuộc vào các yếu tố sau: tình trạng mụn, chất nhạy cảm ánh sáng, nguồn ánh sáng sử dụng và quan trọng nhất là đáp ứng của từng bệnh nhân.

Theo thống kê từ các nghiên cứu đã được thực hiện, cần trung bình 2-5 lần quang động trị liệu, mỗi lần cách nhau từ 2-4 tuần để có được kết quả giảm mụn tối ưu.

Quang động trị liệu có an toàn không?

Mặc dù được xem là một phương pháp điều trị an toàn và không xâm lấn, nhưng quang động vẫn có tác dụng phụ là tăng sự nhạy cảm ánh sáng của mô da. Việc điều trị còn có thể gây đỏ da nghiêm trọng, cảm giác đau từ vừa đến nặng và cảm giác nóng rát ở một số người.

Do đó, việc thăm khám trực tiếp với Bác sĩ Da liễu để được lựa chọn chất nhạy cảm ánh sáng và nguồn ánh sáng phù hợp với tình trạng da là cực kỳ quan trọng khi thực hiện liệu pháp này.

Chăm sóc da sau quang động trị liệu như thế nào?

Sau khi thực hiện quang động trị liệu, da có thể nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Bạn cần tránh nắng và chống nắng kỹ trong vòng 48 giờ sau điều trị để tránh nguy cơ tăng sắc tố da. Bên cạnh đó, cũng cần tránh các chế phẩm chăm sóc da có chứa dầu sau quang động trị liệu.

Chính vì vậy, việc tư vấn với Bác sĩ Da liễu về các dược mỹ phẩm chăm sóc da sử dụng trong thời gian này là hết sức cần thiết.

Bảng giá dịch vụ quang động trị liệu tại Phòng khám Doctor Acnes

Tóm lại, quang động trị liệu là phương pháp điều trị hiệu quả – an toàn cho những trường hợp mụn trung bình đến nặng và đặc biệt phù hợp với làn da người châu Á. So với thuốc bôi và thuốc uống cần sử dụng mỗi ngày gây ảnh hưởng đến độ tuân thủ của bệnh nhân, quang động trị liệu là một lựa chọn thích hợp cho những người bị mụn nhưng không muốn uống hay bôi thuốc hàng ngày.

Cần nhấn mạnh rằng quang động trị liệu cần được chỉ định bởi Bác sĩ Da liễu vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ da tăng nhạy cảm ánh sáng sau điều trị nên bạn cần đến các Phòng khám Da liễu uy tín như Phòng khám Doctor Acnes để được Bác sĩ thăm khám và quyết định liệu pháp điều trị phù hợp với tình trạng da và mong muốn điều trị của mình.

Tài liệu tham khảo

1. Boen M, Brownell J, Patel P, Tsoukas MM. “The Role of Photodynamic Therapy in Acne: An Evidence-Based Review”. Am J Clin Dermatol. 2017 Jun;18(3):311-321
2. Keyal U, Bhatta AK, Wang XL. “Photodynamic therapy for the treatment of different severity of acne: A systematic review”. Photodiagnosis Photodyn Ther. 2016 Jun;14:191-9
3. Medical News Today. “Is photodynamic therapy good for acne?”

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 5 / 5. Lượt đánh giá 1