Tại sao dùng serum lại bị nổi mụn? Giải pháp khắc phục cho làn da mịn màng

Serum là sản phẩm chăm sóc da quen thuộc và dường như không thể thiếu trong quy trình chăm sóc da. Tuy nhiên, nhiều người gặp phải tình trạng da nổi mụn sau khi sử dụng serum, gây lo lắng và hoang mang. Vậy tại sao serum lại có thể gây mụn? Đó có phải là dấu hiệu kích ứng hay là một giai đoạn bình thường của da? Cùng tìm hiểu nguyên nhân cụ thể và giải pháp khắc phục để giúp làn da nhanh chóng trở lại trạng thái mịn màng, khỏe mạnh.

9 nguyên nhân chính gây nổi mụn khi dùng serum

Việc nổi mụn khi sử dụng serum có thể xuất phát từ các nguyên nhân sau: 

• Da chưa thích ứng với các thành phần mới: các hoạt chất mạnh trong serum như AHA, BHA hoặc retinol thường cần thời gian để da thích nghi. Khi da chưa quen, quá trình đẩy mụn ẩn lên bề mặt (purging) thường xảy ra, nhưng đây là hiện tượng tạm thời. Nếu da gặp tình trạng này, có thể đây là dấu hiệu da đang thích ứng​.
• Serum không phù hợp với loại da: sử dụng serum không tương thích với loại da có thể khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. Ví dụ, serum chứa dầu hoặc thành phần gây bít tắc lỗ chân lông không phù hợp cho da dầu và da nhạy cảm, do đó có thể gây kích ứng​.
• Phản ứng đẩy mụn (purging): purging là một phản ứng bình thường khi dùng các serum chứa thành phần hoạt tính như BHA, AHA. Điều này xảy ra do serum làm sạch sâu lỗ chân lông, đẩy nhân mụn ẩn ra ngoài. Hiện tượng này sẽ giảm dần sau vài tuần sử dụng​.
• Sử dụng serum sai cách: thoa quá nhiều serum hoặc sử dụng quá thường xuyên có thể làm da quá tải, gây bít tắc lỗ chân lông. Không tuân thủ quy trình chăm sóc da đầy đủ trước và sau khi sử dụng serum cũng có thể là nguyên nhân​.
• Dị ứng hoặc kích ứng với thành phần trong serum: một số thành phần như hương liệu hoặc chất bảo quản trong serum có thể gây phản ứng dị ứng. Nếu da bị kích ứng nghiêm trọng, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến Bác sĩ​.
• Kết hợp không đúng với các sản phẩm khác: kết hợp serum với các sản phẩm chứa hoạt chất mạnh khác như retinol, vitamin C hoặc acid có thể gây kích ứng da do da bị “quá tải”. Sử dụng các hoạt chất này đúng cách và xen kẽ là giải pháp an toàn​.
• Sản phẩm chứa thành phần gây bít tắc lỗ chân lông: serum chứa các thành phần như dầu khoáng, silicone hoặc dầu dừa có thể không phù hợp với da dầu hoặc da dễ nổi mụn. Các thành phần này dễ gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến mụn​.
• Thay đổi hormone hoặc chu kỳ kinh nguyệt: thay đổi nội tiết tố như trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc căng thẳng cũng có thể khiến da dễ bị mụn hơn. Thay đổi hormone có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến mụn bất kể loại sản phẩm nào đang sử dụng.
• Không làm sạch da đúng cách trước khi thoa serum: nếu da không được làm sạch kỹ trước khi sử dụng serum, bụi bẩn và dầu thừa sẽ bị giữ lại trong lỗ chân lông, gây bít tắc và mụn. Một quy trình làm sạch da bao gồm tẩy trang, rửa mặt và toner sẽ giúp da sạch và thông thoáng hơn trước khi thoa serum.

Cách nhận biết mụn do đẩy mụn hay kích ứng khi sử dụng serum

Khi sử dụng serum hoặc các sản phẩm chứa thành phần mạnh như AHA, BHA, retinol, da có thể xuất hiện mụn. Tuy nhiên, để biết mụn do đẩy mụn (purging) hay do kích ứng (breakout), cần chú ý đến các dấu hiệu sau:

Mụn do đẩy mụn (purging)

Purging là quá trình đẩy mụn ẩn ra ngoài khi các thành phần hoạt chất trong serum thúc đẩy tốc độ tái tạo da. Điều này xảy ra khi da loại bỏ bã nhờn, tế bào chết và tạp chất bị tắc nghẽn sâu trong lỗ chân lông.

• Vị trí mụn: mụn do purging thường xuất hiện tại những vùng da trước đó đã có mụn hoặc dầu thừa tích tụ. Ví dụ: cằm, mũi, trán, những khu vực có lỗ chân lông lớn hoặc da dầu.
• Loại mụn: purging thường là mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn ẩn nhỏ. Đây là những loại mụn tồn tại do sự tắc nghẽn trong lỗ chân lông.
• Thời gian kéo dài: mụn do purging thường kéo dài khoảng 4 – 6 tuần, sau thời gian này da bắt đầu cải thiện. Nếu mụn không giảm sau thời gian này, có thể cần xem xét lại sản phẩm.

Mụn do kích ứng (breakout)

Breakout xảy ra khi da phản ứng tiêu cực với sản phẩm mới, đặc biệt khi có sự dị ứng hoặc không tương thích với thành phần trong serum.

• Vị trí mụn: mụn do kích ứng có thể xuất hiện ở những vùng da trước đây chưa từng có mụn hoặc bất kỳ vị trí nào trên khuôn mặt.
• Loại mụn: breakout thường xuất hiện dưới dạng mụn đỏ, sưng viêm, mụn mủ hoặc có cảm giác đau rát. Đây là dấu hiệu da bị kích ứng và không phù hợp với sản phẩm.
• Thời gian kéo dài: mụn do kích ứng không giảm sau vài tuần mà thường trở nên tồi tệ hơn nếu tiếp tục sử dụng sản phẩm gây kích ứng. Nếu tình trạng này xảy ra, nên ngừng sản phẩm ngay và chuyển sang loại serum nhẹ hơn hoặc không gây kích ứng.

Bảng tóm tắt cách phân biệt các dấu hiệu giữa purging và breakout:

Cách xử lý mụn do purging và breakout

Sau khi xác định nguyên nhân gây mụn, tiếp theo là tìm cách xử lý cho từng trường hợp:

• Xử lý mụn do purging

Nếu mụn do quá trình purging, có thể tiếp tục sử dụng serum nhưng nên giảm tần suất sử dụng để da có thời gian thích nghi. Hãy duy trì chế độ chăm sóc da đầy đủ, bao gồm dưỡng ẩm và chống nắng kỹ càng để bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời và giúp da phục hồi. 

Đừng quá lo lắng, purging là một quá trình tạm thời và thường kéo dài từ 4 – 6 tuần, sau đó da sẽ dần trở nên mịn màng hơn.

• Xử lý mụn do breakout

Nếu mụn xuất hiện do kích ứng với thành phần trong serum, hãy ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức. Sau đó, chọn các sản phẩm dưỡng da dịu nhẹ, không chứa hương liệu, cồn hoặc các thành phần gây kích ứng. 

Đồng thời, ưu tiên các sản phẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da như kem dưỡng chứa thành phần ceramide, B5 (panthenol) hoặc hyaluronic acid để giúp làm dịu da và ngăn ngừa viêm nhiễm. Nếu tình trạng mụn không cải thiện, nên tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu để điều chỉnh sản phẩm phù hợp hơn.

Cách phòng tránh nổi mụn khi dùng serum

Khi sử dụng serum gây ngứa hoặc nổi mụn, nguyên nhân có thể đến từ việc chọn serum không phù hợp với loại da hoặc quy trình chăm sóc da chưa đúng cách. Dưới đây là một số phương pháp gợi ý để khắc phục:

• Chọn serum phù hợp với loại da

Việc chọn serum phù hợp với loại da rất quan trọng để tránh gây mụn. Đối với da dầu, nên chọn serum không chứa dầu (oil-free) hoặc tránh các thành phần gây bít tắc lỗ chân lông như dầu khoáng. 

Đối với da nhạy cảm, cần tránh các loại serum chứa hương liệu hoặc cồn. Lựa chọn serum có thành phần như niacinamide hoặc salicylic acid sẽ giúp kiểm soát dầu thừa và ngăn ngừa mụn hiệu quả.

• Sử dụng serum với tần suất phù hợp

Không nên thoa serum quá thường xuyên, đặc biệt là các sản phẩm chứa AHA, BHA hoặc retinol. Bắt đầu từ 2 – 3 lần mỗi tuần để da có thời gian thích nghi, sau đó có thể tăng dần tần suất khi da đã quen. 

Nếu da đang trong giai đoạn purging, kiên nhẫn duy trì tần suất hợp lý và tránh bôi quá nhiều sản phẩm cùng lúc.

• Thực hiện quy trình chăm sóc da đúng cách

Trước khi sử dụng serum, cần làm sạch da kỹ càng. Nếu da không được làm sạch kỹ, bụi bẩn và dầu thừa dễ tích tụ trong lỗ chân lông, gây ra mụn. Hãy đảm bảo da đã được tẩy trang, rửa mặt sạch và sử dụng toner trước khi thoa serum. 

Bên cạnh đó, dưỡng ẩm và chống nắng đầy đủ sẽ giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và giữ cho da không bị khô do các hoạt chất mạnh.

• Thử nghiệm sản phẩm trước khi dùng trên toàn mặt

Trước khi sử dụng serum lên toàn khuôn mặt, hãy thử nghiệm sản phẩm trên một vùng da nhỏ, chẳng hạn như vùng quai hàm, trong vài ngày, để theo dõi phản ứng. Nếu không có dấu hiệu kích ứng hoặc nổi mụn, có thể bắt đầu sử dụng serum trên diện rộng.

• Tránh kết hợp quá nhiều sản phẩm cùng lúc

Sử dụng quá nhiều sản phẩm chăm sóc da, đặc biệt là các sản phẩm chứa acid, có thể làm da bị quá tải và dẫn đến kích ứng. Hãy thêm sản phẩm dần dần và làm theo chỉ dẫn của Bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để đảm bảo an toàn cho da.

• Ngừng sử dụng nếu có dấu hiệu kích ứng

Nếu sau khi sử dụng serum, da bị kích ứng nghiêm trọng như đỏ, ngứa hoặc nổi mụn viêm, cần ngừng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến Bác sĩ để điều chỉnh quy trình chăm sóc da.

Cách chọn serum đúng cách để tránh nổi mụn

Để chọn và sử dụng serum đúng cách nhằm ngăn ngừa tình trạng nổi mụn, điều quan trọng là phải xác định chính xác loại da và tình trạng da hiện tại. Dưới đây là những gợi ý giúp lựa chọn serum phù hợp, mang lại hiệu quả chăm sóc da tối ưu mà vẫn tránh được nguy cơ gây mụn:

• Đối với da khô: ưu tiên chọn các serum chứa thành phần dưỡng ẩm mạnh như hyaluronic acid, glycerin và ceramide. Ngoài ra, vitamin E cũng là một lựa chọn tốt vì không chỉ phù hợp cho da khô mà còn bảo vệ da khỏi tác động của môi trường, chống oxy hóa và ngăn ngừa lão hóa.
• Đối với da dầu: cần chọn serum giúp kiểm soát dầu mà không làm tăng bóng nhờn cho da. Những thành phần như salicylic acid, niacinamide và kẽm sẽ giúp giảm tiết bã nhờn, thu nhỏ lỗ chân lông và cải thiện kết cấu da.
• Đối với da hỗn hợp: serum dành cho da hỗn hợp thường hướng đến sự cân bằng độ ẩm, đồng thời giải quyết các vấn đề trên da như vết nhăn hay da kém mịn màng. Nên chọn serum chứa hyaluronic acid và các chất chống oxy hóa với tác dụng giữ ẩm và bảo vệ da mà không gây tăng tiết dầu.
• Đối với da mụn: serum dành cho da mụn nên chứa các thành phần như salicylic acid và niacinamide, có tác dụng kiểm soát tiết bã nhờn, thông thoáng lỗ chân lông và giảm viêm, từ đó ngăn ngừa mụn bùng phát và giúp da khỏe mạnh hơn.

 >>> Xem chi tiết hơn về cách lựa chọn và sử dụng serum đúng cách tại đây.

Tình trạng nổi mụn khi sử dụng serum không phải là vấn đề hiếm gặp, điều quan trọng là phải hiểu rõ nguyên nhân và điều chỉnh đúng cách để da nhanh chóng phục hồi. Lựa chọn serum phù hợp, sử dụng với tần suất hợp lý và kiên nhẫn theo dõi là chìa khóa để duy trì làn da mịn màng, khỏe mạnh. Nếu vấn đề vẫn kéo dài sau khi áp dụng những cách trên, hãy liên hệ Doctor Acnes để được Bác sĩ tư vấn và điều trị kịp thời nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Torres A, Rego L, et al. “How to Promote Skin Repair? In-Depth Look at Pharmaceutical and Cosmetic Strategies“. Pharmaceuticals (Basel). 2023 Apr 11;16(4):573. doi: 10.3390/ph16040573
2. “What to know about skin purging“. MedicalNewsToday
3. “The Secrets to Deciphering – and Stopping – Skin Purging“. Healthline
4. Sasidharan, Shan & Joseph, Pyarry & Junise. “Formulation and evaluation of fairness serum using polyherbal extracts“. Int J Pharm. 4(3): 105-112
5. “What Are the Benefits of Using a Face Serum?“. Healthline

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 5 / 5. Lượt đánh giá 1