Điều trị thâm mụn bằng laser: những điều nên biết

Tình trạng làn da bị tổn thương do mụn, sau đó không còn vẻ hồng hào, trắng trẻo mà bị chuyển sang màu nâu đen gọi là thâm mụn. Khi làn da bị viêm, hư tổn vì mụn, các tế bào melanocyte ở lớp thượng bì sẽ tăng tiết chất hắc sắc tố melanin.

Chất này xâm nhập các tế bào da xung quanh, thậm chí thấm sâu xuống lớp trung bì. Hiện tượng này khiến cho màu sắc của làn da chuyển sậm hơn. Do đó, để điều trị thâm mụn hiệu quả, cần phải tác động vào những phân tử hắc sắc tố melanin này, loại bỏ chúng.

Laser hiện được xem là phương pháp điều trị thâm mụn “nhắm trúng đích” nhờ vào đặc tính tác động trực tiếp vào chất hắc sắc tố melanin để phân hủy chúng đi, đồng thời hạn chế tác động đến các tế bào da xung quanh, giúp cho làn da nhanh chóng trở lại nhan sắc ban đầu.

Ưu điểm của phương pháp laser trong điều trị thâm mụn

Ngày nay, laser rất được các Bác sĩ Da liễu ưu tiên sử dụng trong điều trị thâm mụn, bởi ba ưu điểm vượt trội là tính hiệu quả cao, tính an toàn cao và tính tiện dụng cao. 

Ưu điểm thứ nhất là laser giúp làm giảm thâm mụn rất hiệu quả. Tia laser ở bước sóng thích hợp khi chiếu vào da sẽ được hấp thụ phần lớn bởi các phân tử hắc sắc tố melanin tích tụ trong da. Khi đó, năng lượng này sẽ chuyển thành nhiệt năng ngay bên trong phân tử hắc sắc tố melanin.

Nhiệt độ của phân tử melanin tăng cao đến mức các liên kết nội phân tử bị đứt gãy và melanin bị phá hủy. Hay nói cách khác tia laser tác động trực tiếp vào nguyên nhân gây thâm mụn, qua đó đạt được hiệu quả cao. Các nhóm nghiên cứu của Passeron, Lee và Tawfic đều ghi nhận hiệu quả điều trị đáng kinh ngạc của laser đối với tổn thương thâm mụn, kể cả thâm mụn chậm đáp ứng với nhiều phương pháp điều trị khác.

Ưu điểm thứ hai là laser điều trị thâm mụn có rất ít tác dụng không mong muốn đối với làn da, không gây đau và không chảy máu. Vì năng lượng của laser được hấp thụ chủ yếu bởi hắc sắc tố melanin, các tế bào da khỏe mạnh chịu rất ít ảnh hưởng của laser.

Do đó, sau khi chiếu tia laser, chỉ có các phân tử hắc sắc tố melanin bị phá hủy còn làn da rất ít bị tổn thương. Passeron và cộng sự khuyến cáo rằng liệu pháp laser cần đi kèm với chẩn đoán bệnh chính xác, liệu trình phù hợp cho từng cá nhân thì mới đảm bảo tính an toàn.

Ưu điểm thứ ba là liệu pháp laser tiết kiệm thời gian, quy trình một buổi điều trị rất tinh gọn và đơn giản. Sau thời gian chiếu tia, làn da nơi điều trị có thể hơi ửng hồng trong 10–15 phút, sau đó trở lại bình thường. Ngay sau khi chiếu tia xong, có thể trang điểm ngay để nhanh chóng bắt kịp lịch trình công việc trong ngày. Điều này có được là nhờ vào đặc tính ít gây tổn thương làn da của laser và khả năng hấp thụ cao của các phân tử hắc sắc tố melanin nên không cần thời gian điều trị kéo dài vẫn đạt được kết quả như mong muốn. Laser còn có công dụng kích thích tăng sinh collagen tại chỗ làm cho da trẻ hóa, phục hồi nhanh.

Cơ chế của phương pháp laser trong điều trị thâm mụn

Nguyên tắc cơ bản của phương pháp điều trị thâm mụn bằng laser là dựa trên cơ sở hiện tượng “quang nhiệt phân chọn lọc” (selective thermolysis). Ba trụ cột của hiện tượng này là:

• Tia laser có bước sóng thích hợp để đạt được mức độ hấp thu tốt nhất vào phân tử hắc sắc tố, chính là mục tiêu cần phá hủy để làm giảm thâm mụn.
• Tia laser được chiếu ngắt quãng thành từng chùm tia, có thời gian chiếu được kiểm soát chính xác để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng xấu của tia đến các tế bào lành của da.
• Năng lượng chùm tia đạt mức độ đủ ngưỡng để phá hủy phân tử hắc sắc tố, và không quá cao để làn da vẫn cảm thấy dễ chịu.

Phân tử hắc sắc tố melanin là tác nhân gây ra tình trạng thâm mụn. Phân tử này hấp thụ tốt laser có bước sóng trong khoảng 400 – 1100 nm. Tuy nhiên, hiệu quả của tia laser trên phân tử melanin còn phụ thuộc vào phân tử hemoglobin (sắc tố đỏ của máu) vì hiện tượng cạnh tranh hấp thụ tia laser.

Phân tử hemoglobin hấp thụ tia laser có bước sóng 400 – 600 nm nhiều nhất, làm giảm đi khả năng xuyên sâu của tia laser bước sóng ngắn. Vì vậy, bước sóng có hiệu quả cao nhất trên phân tử melanin là 600 – 1100 nm. Bước sóng này cũng cho khả năng xuyên sâu cao nhất, giúp tác động được đến các phân tử melanin ở lớp trung bì.

Do tính hấp thụ cao đối với phân tử hắc sắc tố melanin như đã mô tả, năng lượng từ tia laser được tích tụ trong cấu trúc của melanin và chuyển thành nhiệt năng. Phân tử melanin càng lúc càng tăng nhiệt độ đến mức các liên kết nội phân tử không còn bền vững, khiến cho phân tử melanin bị vỡ ra thành các mảnh nhỏ (melanin granule).

Các tế bào bạch cầu của cơ thể, đặc biệt là các đại thực bào trong da sẽ thu gom các mảnh này để tiêu biến và đào thải ra khỏi cơ thể. Như vậy, laser tạo điều kiện thuận lợi cho sự dọn dẹp các phân tử hắc sắc tố melanin ra khỏi làn da, cùng với hoạt động của hệ miễn dịch.

Những công nghệ laser được ứng dụng trong điều trị thâm mụn

Có nhiều loại laser có công dụng trong điều trị thâm mụn, mỗi loại laser khác nhau về bản chất, bước sóng, nguồn phát, dẫn tới các đặc tính riêng biệt cho từng công nghệ laser. Một số công nghệ thường xuyên được sử dụng nhất hiện nay bao gồm:

Laser Q-Switched

Công nghệ này có đặc điểm là phát ra chùm tia năng lượng cao, thời gian xung ngắn dưới 10 nanosecond. Nhờ vào đặc điểm này, laser Q-Switched có một tác dụng độc đáo là tác dụng quang – cơ học (photoacoustic hay photomechanical effect), những chùm tia năng lượng cao từ nguồn phát laser Q-Switched khi hấp thụ vào phân tử hắc sắc tố melanin sẽ sản sinh ra sóng chấn động ở cấp độ phân tử, kết hợp với tác dụng nhiệt làm phá hủy melanin. Một số bước sóng của công nghệ laser Q-Switched là 694 nm ruby, 755 nm alexandrite, 1064 nm Nd:YAG, 532 nm frequency-doubled Nd:YAG.

Laser picosecond

Công nghệ này có thời gian xung rất ngắn, dưới 1 nanosecond, do đó hiệu quả điều trị phụ thuộc nhiều vào tác dụng quang – cơ học như mô tả bên trên, ít sinh nhiệt. Laser picosecond thường dùng điều trị các tổn thương kích thước nhỏ mà các công nghệ laser khác với thời gian xung dài hơn không tác động được. Laser picosecond sử dụng ít năng lượng và hạn chế tổn thương mô. Một số bước sóng của công nghệ này là 532 nm, 755 nm, 1064 nm.

Laser fractional

Công nghệ này tác động thông qua cơ chế sinh nhiệt ở những vị trí nhất định gọi là khu vực vi nhiệt (microthermal zone) với độ chính xác cao, kích thích quá trình phục hồi của làn da làm tái sinh lớp thượng bì, tái cấu trúc lớp trung bì, loại bỏ đi thương tổn. Một số ví dụ của công nghệ này bao gồm 1550 nm erbium-doped, 1927 nm thulium fiber, 10600 nm  CO2, 2940 nm Er:YAG, 2790 nm YSGG.

Các bước điều trị thâm mụn bằng laser tại Phòng khám Doctor Acnes

Trước khi tiến hành điều trị thâm mụn bằng laser, Bác sĩ Da liễu sẽ giải đáp mọi thắc mắc liên quan tới tình trạng thâm mụn và liệu trình điều trị. Bác sĩ cũng sẽ dự kiến kết quả sau khi hoàn tất liệu trình. Để đảm bảo an toàn, trước khi tiến hành điều trị, Bác sĩ sẽ kiểm tra kĩ lưỡng tất cả những nguy cơ có thể xảy ra.

Để chuẩn bị cho buổi điều trị, cần rửa mặt sạch sẽ và tẩy trang hoàn toàn. Trong thời gian chiếu tia laser, cần phải mang tấm che mắt để bảo vệ thị lực. Trước khi bắt đầu chiếu tia lên vùng da bị thâm mụn, Bác sĩ sẽ chiếu ở một vài vị trí nhất định để thử phản ứng của làn da. Qua đó, Bác sĩ cũng xác định cường độ laser phù hợp cho làn da được dễ chịu và vẫn đạt hiệu quả trị thâm. Sau một khoảng thời gian đủ để chắc chắn làn da không có đáp ứng bất thường nào với liệu pháp laser, việc điều trị mới được tiến hành.

Trong quá trình chiếu tia, có thể có cảm giác châm chích và ấm nóng. Nếu những cảm giác này gây đau đớn, cần phải báo với Bác sĩ để điều chỉnh nguồn laser. Nếu cảm giác chỉ thoáng qua hay ở mức độ thấp, không quá khó chịu, không cần lo lắng vì đó là đáp ứng bình thường của da trước laser. Bác sĩ có thể sẽ sử dụng tấm đắp làm mát hoặc thổi hơi lạnh lên vùng da được chiếu laser, vừa tạo cảm giác thoải mái vừa giúp da không bị đỏ hay sưng.

Quá trình điều trị thâm mụn bằng laser thông thường cần 4 – 5 buổi điều trị để đạt hiệu quả tốt nhất. Khoảng thời gian giữa hai buổi điều trị sẽ từ 2 đến 8 tuần, Bác sĩ sẽ thông báo thời gian hẹn chính xác trong quá trình điều trị.

Chăm sóc da sau khi điều trị thâm mụn bằng laser

Để liệu trình điều trị thâm mụn đạt hiệu quả cao và củng cố sức khỏe, vẻ đẹp của làn da, cần phải chú ý thực hiện những điều sau đây:

• Dưỡng ẩm: cần phải dùng kem dưỡng ẩm cho da mỗi ngày 2 lần và phải uống nhiều nước vì khi cơ thể có đủ nước thì làn da mới được cấp đủ độ ẩm.
• Tránh ánh nắng: bên cạnh độ ẩm để làn da hồi phục tốt nhất nên tránh ánh nắng mặt trời và sử dụng kem chống nắng SPF 30 trở lên khi ra đường.
• Tránh chà xát: vùng da nơi đã được chiếu laser không nên bị chà xát nhiều, do đó cần tránh chạm tay vào vùng da này và không mặc quần áo quá ôm sát.
• Chú ý khi dùng sản phẩm chăm sóc da: tránh các sản phẩm có retinoid trong vòng 3 ngày. Tránh các sản phẩm chứa cồn hoặc có tác dụng tẩy da chết trong vòng 7 ngày.
• Không để da bị kích ứng: không nên tắm trong bồn nước nóng, bồn tắm hơi hay sauna, cũng như tránh bơi trong hồ bơi do hồ bơi thường có dùng clo để khử trùng nước.
• Tuân thủ hướng dẫn của Bác sĩ: Bác sĩ Da liễu sẽ tư vấn về những phương pháp dưỡng da trong và sau quá trình điều trị thâm mụn bằng laser, thực hiện theo chỉ dẫn của Bác sĩ sẽ giúp làn da được phục hồi tốt nhất.
• Lối sống lành mạnh: vận động vừa sức, không hút thuốc và tránh các thức uống có cồn.

Lưu ý khi điều trị thâm mụn bằng laser

Ngày nay, trên thị trường có rất nhiều trung tâm, cơ sở chăm sóc da ứng dụng công nghệ laser tích cực quảng bá hình ảnh. Tuy nhiên, không phải cơ sở nào cũng là nơi uy tín đáng để “chọn mặt gửi vàng” khi cần điều trị thâm mụn. Có những trung tâm không có chuyên môn như spa hay sử dụng thiết bị không rõ tiêu chuẩn chất lượng dẫn tới khả năng xảy ra các biến chứng trong quá trình điều trị bao gồm:

• Thâm da sau chiếu laser: vì laser là nguồn năng lượng mạnh, nếu không được sử dụng đúng bước sóng, nguồn phát, thời gian chiếu, thời gian cho da nghỉ ngơi và thiếu sự theo dõi từ các Bác sĩ Da liễu nhiều kinh nghiệm chính tia laser có thể là tác nhân làm cho da bị thâm nhiều hơn, thâm khó điều trị hơn trước đây.
• Bỏng da và nhiễm trùng da: việc sử dụng thiết bị không đạt chuẩn chất lượng có thể khiến cho các thông số của tia laser chiếu lên da không được kiểm soát chặt chẽ, làm tăng nguy cơ bỏng da và nhiễm trùng da sau điều trị,

>>> Xem thêm: Phân biệt thâm đỏ, thâm đen sau mụn và phương pháp điều trị

Bảng giá dịch vụ điều trị thâm mụn bằng laser tại Phòng khám Doctor Acnes

Phòng khám Doctor Acnes được vận hành về mặt chuyên môn bởi đội ngũ Bác sĩ Da liễu có chứng chỉ hành nghề chuyên ngành Da liễu, và nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị mụn và sẹo mụn. Các hệ thống laser được sử dụng tại Phòng khám Doctor Acnes là các thiết bị được FDA chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng và được nhập khẩu chính ngạch vào Việt Nam với đầy đủ các giấy tờ xuất xứ.

Tất cả các thao tác điều trị với laser tại Phòng khám đều được trực tiếp thực hiện bởi đội ngũ Bác sĩ Da liễu giàu kinh nghiệm, giúp đảm bảo hiệu quả và tính an toàn của liệu trình điều trị. Phòng khám Doctor Acnes là địa điểm đáng tin cậy, chắc chắn sẽ cung cấp dịch vụ điều trị thâm mụn bằng laser không chỉ hiệu quả nhất mà còn dễ chịu, an tâm và an toàn nhất.

Tài liệu tham khảo

1. Ahmed Salem, Mona El Harras. “Use of the Q-switched Nd:YAG laser for the treatment of pigmentary disorders in Egyptians” J Cosmet Laser Ther. 2010 Apr;12(2):92-100
2. Ye Jin Lee, Ho Jeong Shin. “Treatment of Melasma and Post-Inflammatory Hyperpigmentation by a Picosecond 755-nm Alexandrite Laser in Asian Patients” Ann Dermatol. 2017 Dec; 29(6): 779–781
3. Wiley Online Library. “Laser treatment of hyperpigmented lesions: position statement of the European Society of Laser in Dermatology“
4. Douglas C Wu, Mitchel P Goldman. “A Systematic Review of Picosecond Laser in Dermatology: Evidence and Recommendations” Lasers Surg Med. 2021 Jan;53(1):9-49
5. Shereen Osama Tawfic, Rania Abdel Hay. “Tranexamic acid versus fractional carbon dioxide laser in post-acne hyperpigmentation” Dermatol Ther. 2021 Nov;34(6):e15103