Cần làm gì khi dùng retinol bị đẩy mụn?

Retinol là hoạt chất rất phổ biến trong chống lão hóa và điều trị mụn. Tuy nhiên, nhiều người gặp phải tình trạng đẩy mụn khi mới sử dụng, dẫn đến cảm giác lo lắng và hoang mang. Vậy cần làm gì để vượt qua giai đoạn này một cách an toàn? Bài viết dưới đây từ Doctor Acnes sẽ giúp người dùng hiểu rõ nguyên nhân và cách chăm sóc da đúng đắn khi da bị đẩy mụn do retinol.

Nguyên nhân sử dụng retinol bị đẩy mụn

Retinol, một dạng vitamin A, khi bôi lên da sẽ chuyển hóa thành retinoic acid, hoạt động như một yếu tố kích thích tăng trưởng tế bào và thúc đẩy tái tạo da. Retinol có vai trò quan trọng trong điều trị mụn trứng cá, tăng sắc tố, cũng như làm giảm các dấu hiệu lão hóa bằng cách kích thích đẩy nhanh chu kỳ da.

Với khả năng kích thích chu kỳ da, retinol giúp đẩy nhanh quá trình loại bỏ tế bào chết, dầu thừa và mụn ẩn đang tắc nghẽn dưới lỗ chân lông lên bề mặt. Điều này dẫn đến hiện tượng “đẩy mụn” (purging), khiến mụn bùng phát trong vài tuần đầu khi da chưa kịp thích nghi. Mặc dù gây khó chịu, quá trình này thường sẽ tự ổn định sau một thời gian ngắn, khi da hoàn tất chu kỳ làm mới.

Phân biệt đẩy mụn khi sử dụng retinol với bùng phát mụn

Để có cách xử lý hiệu quả khi gặp tình trạng mụn lên do retinol, cần phân biệt đẩy mụn (purging) và bùng phát mụn (breakout):

• Đẩy mụn (purging): hiện tượng này có thể xem là dấu hiệu tích cực vì sau khoảng từ 4 – 6 tuần, làn da sẽ dần ổn định và mịn màng hơn. Đẩy mụn thường xuất hiện ở những vùng da vốn đã dễ nổi mụn như trán, cằm, má và thường gây ra các nốt mụn nhỏ, mụn đầu trắng.
• Bùng phát mụn (breakout): đây là phản ứng kích ứng xấu, xảy ra khi da không thích nghi được với retinol hoặc sản phẩm đang sử dụng. Khác với đẩy mụn, breakout gây ra các nốt sẩn đỏ lớn, sưng viêm và có thể xuất hiện ở bất cứ vùng nào trên mặt, kể cả các khu vực trước đây hiếm khi có mụn. Breakout có thể kéo dài không xác định và thường chỉ thuyên giảm khi ngưng sử dụng sản phẩm gây kích ứng.

Bảng tóm tắt các điểm khác biệt chính giữa đẩy mụn (purging) và bùng phát mụn (breakout):

	Đẩy mụn (purging)	Bùng phát mụn (breakout)
Nguyên nhân	Sử dụng các sản phẩm có tác dụng lột tẩy như AHA, BHA, tretinoin, retinol, benzoyl peroxide, isotretinoin đường uống hoặc sau quy trình peel da tại Phòng khám.	Stress. Thay đổi hormone. Sử dụng nhiều thức ăn nhanh. Dị ứng mỹ phẩm hoặc thực phẩm. Tăng tiết bã nhờn gây bít tắc lỗ chân lông.
Biểu hiện	Ngứa nhẹ ở các nơi mụn lên cồi, xuất hiện mụn đầu đen, mụn đầu trắng.	Da bị đỏ, bong da, da nhạy cảm hơn. Có thể xuất hiện các loại mụn như mụn nhọt, mụn mủ, mụn đầu đen, mụn đầu trắng.
Thời gian	Từ 4 – 6 tuần, làn da sẽ dần được cải thiện.	Mụn sẽ lên liên tục trong một khoảng thời gian dài.
Vị trí	Những nơi da thường xuyên bị nổi mụn hay mụn ẩn đã chín muồi rồi trồi lên.	Mụn lên ồ ạt, mụn bị mọc ở những vị trí trước đây chưa từng bị.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng retinol

Mặc dù có nhiều lợi ích trên da, retinol có thể gây ra các tác dụng phụ, nhất là với những người có da khô, da nhạy cảm hoặc khi sử dụng nồng độ cao và kéo dài.

Các tác dụng phụ thường gặp ở hầu hết người mới sử dụng:

• Da mẩn đỏ.
• Da khô quá mức.
• Vảy da.
• Ngứa.

Tác dụng phụ hiếm gặp (dưới 10%):

• Đẩy mụn.
• Da nhạy cảm với ánh nắng.
• Da đổi màu.
• Bùng phát bệnh chàm.
• Da sưng tấy.
• Cảm giác châm chích và phồng rộp.

Một trong những tác dụng phụ đáng lo ngại nhất của retinol là nguy cơ khuyết tật thai nhi, nên ngừng sử dụng retinol từ 2 – 3 tháng trước khi mang thai.

Cách điều trị khi dùng retinol bị đẩy mụn

Để giảm thiểu cảm giác khó chịu trong quá trình da đẩy mụn do retinol, có thể thực hiện các bước sau:

Tiếp tục sử dụng nếu đẩy mụn nhẹ

Nếu tình trạng đẩy mụn nhẹ có thể tiếp tục sử dụng retinol và chăm sóc da như bình thường. Có thể mất một thời gian để da thích nghi với chế độ điều trị mới và bắt đầu thấy sự cải thiện.

Thử nghiệm trước trên vùng da nhỏ

Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD), thử sản phẩm trên vùng da nhỏ trong 7 – 10 ngày giúp kiểm tra phản ứng da, nhất là với da nhạy cảm.

Thực hiện quy trình chăm sóc nhẹ nhàng

Hãy thực hiện quy trình chăm sóc da nhẹ nhàng để giảm thiểu kích ứng, rửa mặt bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, tránh sản phẩm tẩy rửa mạnh. Kết hợp dưỡng ẩm và chống nắng hằng ngày để bảo vệ da. Ngoài ra, tránh các sản phẩm có chứa hương liệu hoặc sản phẩm tẩy tế bào chết để da không bị kích ứng thêm trong quá trình đẩy mụn.

Sử dụng các sản phẩm chứa thành phần làm dịu da

Trong giai đoạn này, hãy chọn các sản phẩm như serum, kem dưỡng, mặt nạ… chứa một trong các thành phần làm dịu và củng cố hàng rào bảo vệ da gồm:

• Peptide: peptide hoặc polypeptide, giúp tái tạo hàng rào bảo vệ da, cải thiện độ đàn hồi, giảm viêm và phục hồi làn da bị tổn thương.
• Ceramide: xây dựng hàng rào bảo vệ và tăng cường giữ ẩm cho da.
• Hyaluronic acid: giữ nước và giữ ẩm, từ đó tăng độ căng bóng và giảm nhăn cho da.
• Dầu jojoba: giúp da khỏe mạnh và chống oxy hóa nhờ chứa vitamin E, D và A, phức hợp vitamin B, đồng và kẽm.
• Lô hội: làm dịu, giữ ẩm, giảm viêm và hỗ trợ giảm mụn.

Giảm tần suất nếu mụn xuất hiện nhiều

Để phòng ngừa tình trạng đẩy mụn, nên bắt đầu với liều lượng và tần suất thấp, sau đó tăng dần để da quen dần và hạn chế tác dụng phụ. Nếu mụn vẫn xuất hiện nhiều, hãy giảm tần suất hoặc lượng retinol bôi lên da.

Ngoài ra, có thể dùng kem chấm mụn giảm viêm hoặc điều trị chuyên sâu tại Phòng khám Da liễu bằng phương pháp laser, mesotherapy hoặc sử dụng các loại thuốc uống và bôi.

Tuyệt đối không nên tự nặn mụn vì có thể gây ra tình trạng viêm và để lại sẹo.

Sử dụng kem chống nắng thường xuyên

Retinol có thể làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng, do đó nên dùng kem chống nắng phổ rộng SPF 30 trở lên hằng ngày để bảo vệ da khỏi tổn thương và ngăn ngừa tăng sắc tố sau viêm.

Đẩy mụn là phản ứng tạm thời khi da mới làm quen với retinol, điều này có thể được kiểm soát bằng cách dùng liều thấp và chăm sóc da nhẹ nhàng. Để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh kích ứng, hãy tham khảo ý kiến từ Bác sĩ Da liễu trước khi thêm retinol vào quy trình dưỡng da. Nếu tình trạng mụn vẫn tiếp diễn sau khi áp dụng những phương pháp trên, liên hệ ngay với Doctor Acnes để nhận tư vấn và điều trị kịp thời nhé!

Tài liệu tham khảo

1. “What to know about skin purging“. MedicalNewsToday
2. “What to know about retinoids“. MedicalNewsToday