Bakuchiol là gì? Công dụng của bakuchiol đối với làn da

Bakuchiol với tính năng giống retinol nhưng ít gây kích ứng hơn, đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho việc trẻ hóa da mà không gặp phải tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên bakuchiol có thực sự là một giải pháp thay thế lý tưởng cho retinol hay không? Cơ chế hoạt động của thành phần này như thế nào và có phù hợp với mọi loại da hay không? Nếu bạn đang muốn đưa bakuchiol vào quy trình chăm sóc da của mình thì đừng bỏ qua bài viết sau đây nhé.

Bakuchiol là gì?

Bakuchiol là một phenol monoterpene được phân lập từ hạt của Psoralea corylifolia Linn có nguồn gốc từ Ấn Độ, một loại thảo dược phổ biến trong y học truyền thống. Đây là một thành phần tự nhiên được sử dụng trong ngành công nghiệp làm đẹp, bakuchiol đã được nghiên cứu và chứng minh có nhiều lợi ích cho làn da.

Công dụng của bakuchiol trên da

Bakuchiol có tác dụng điều trị mụn không?

Các mục tiêu chính trong điều trị mụn trứng cá bao gồm điều chỉnh tình trạng sừng hóa cổ nang lông bất thường, giảm hoạt động của tuyến bã nhờn, giảm quần thể vi khuẩn C. acnes trú tại nang lông và giảm viêm bằng cách ức chế sản xuất các chất trung gian gây viêm. 

Một nghiên cứu tổng quan về bakuchiol được công bố trên tạp chí khoa học Cosmetics & Toiletries® năm 2011 cho thấy hiệu quả trị mụn của bakuchiol như sau:

• Bakuchiol có hiệu quả trong việc giảm tổng hợp enzyme 5-α-reductase, một loại enzyme gây tăng tiết bã nhờn làm tắc nghẽn lỗ chân lông trên da. Trong khi đó việc tăng tiết bã nhờn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây viêm và nổi mụn. Ở nồng độ 10µg/ml, bakuchiol cho thấy lượng enzyme 5-α-reductase giảm khoảng 40% khi so sánh với giả dược.
• Bakuchiol thể hiện khả năng kháng khuẩn và kháng nấm với khả năng ức chế tốt vi khuẩn C. acnes cũng như các vi sinh vật khác như Staphylococcus và Candida.
• Bakuchiol đã được chứng minh có thể ức chế cả 2 enzyme collagenase và elastase, những enzyme này có nồng độ tăng ở da mụn trứng cá cao hơn nhiều so với da bình thường, gây phá hủy cấu trúc nền ngoại bào và là nhân tố chính gây ra sẹo trong các tổn thương mụn. Việc giảm thiểu sự hiện diện của các enzyme này sẽ làm giảm khả năng hình thành sẹo ở vùng da bị ảnh hưởng bởi mụn trứng cá.
• Bakuchiol được chứng minh là có hoạt tính kháng viêm nhờ ức chế vừa phải đối với COX-2 và hoạt tính ức chế mạnh đối với COX-1 là các enzyme kích hoạt phản ứng viêm. 
• Ngoài ra nghiên cứu cho thấy bakuchiol có hoạt tính chống oxy hóa phổ rộng và ức chế hiệu quả các gốc tự do, làm giảm quá trình peroxid hóa lipid giúp giảm sự phá hủy tế bào, giúp trẻ hóa da.

Hiệu quả trị mụn của bakuchiol đã được chứng minh thông qua nghiên cứu lâm sàng được thực hiện trên 56 tình nguyện viên bị mụn trứng cá nhẹ được chia làm 4 nhóm sử dụng 4 phác đồ khác nhau bao gồm nhóm đơn trị bakuchiol 1%, nhóm đơn trị acid salicylic 2%, nhóm điều trị bakuchiol 1% kết hợp với acid salicylic 2% và nhóm dùng giả dược. Trước khi tham gia nghiên cứu, các đối tượng tham gia nghiên cứu đã được Bác sĩ Da liễu kiểm tra tình trạng da. Sau đó tình nguyện viên sẽ được điều trị bằng các công thức trên mỗi ngày 2 lần và hiệu quả được đánh giá bằng mức độ giảm mụn trứng cá theo hệ thống phân loại mụn trứng cá toàn cầu (bao gồm cả tổn thương viêm và không viêm). Kết quả quan sát được sau 6 tuần trên 56 tình nguyện viên như sau:

• Nhóm điều trị bakuchiol 1% kết hợp với acid salicylic 2% cho thấy giảm gần 70% các tổn thương do mụn và viêm. 
• Nhóm đơn trị bakuchiol 1%, giúp giảm mụn trứng cá khoảng 57%, trong khi acid salicylic 2% chỉ làm giảm mụn trứng cá khoảng 48%. 
• Nhóm đối chứng dùng giả dược thực tế không mang lại sự cải thiện nào trong việc giảm mụn trứng cá. 
• Không có đối tượng nào được quan sát hoặc báo cáo bất kỳ phản ứng bất lợi nào khi sử dụng các sản phẩm có công thức này. Những kết quả này cho thấy rõ rằng bakuchiol làm giảm mụn hiệu quả và sẽ càng hiệu quả hơn nếu kết hợp với hoạt chất tẩy tế bào chết như acid salicylic để điều trị mụn trứng cá.

Một nghiên cứu khác đăng trên Pubmed 2021 đã cho thấy hiệu quả của kem bôi bakuchiol 0,5% trên triệu chứng tăng sắc tố sau viêm do mụn. Chế phẩm được thử nghiệm trên 13 đối tượng bị mụn trứng cá nhẹ hoặc trung bình, được điều trị bằng bakuchiol 0,5% hai lần mỗi ngày trong 12 tuần. Hiệu quả quan sát được bao gồm những thay đổi trong các tổn thương viêm và không viêm được đánh giá theo thang điểm EGSS về mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá và chứng tăng sắc tố sau viêm liên quan đến mụn. Bên cạnh đó, tính an toàn, tác dụng phụ và khả năng dung nạp ở da được đánh giá trong suốt quá trình nghiên cứu. 

Kết quả nghiên cứu cho thấy sử dụng bakuchiol 0,5% 2 lần mỗi ngày trong 12 tuần làm giảm đáng kể số lượng tổn thương viêm và cải thiện chứng tăng sắc tố sau viêm do mụn, kèm theo sự dung nạp tốt ở da mà không ghi nhận tác dụng phụ nào. Nhìn chung, kết quả nghiên cứu chứng minh rằng đơn trị liệu bằng bakuchiol 0,5% giúp cải thiện mụn trứng cá ở mức độ nhẹ đến trung bình và có thể đặc biệt phù hợp với những người có da màu vì giúp giảm tình trạng tăng sắc tố sau viêm.

Tác dụng chống lão hóa của bakuchiol

Lão hóa da được đặc trưng bởi tình trạng thay đổi cấu trúc làn da theo thời gian làm da chùng nhão, xuất hiện nếp nhăn và mất sự đàn hồi. Đặc biệt, lão hóa da sớm có thể xảy ra khi tiếp xúc nhiều với tia cực tím (UV). Lão hóa cũng liên quan chặt chẽ với sự thay đổi trong hệ thống miễn dịch và tình trạng viêm. Khi tiếp xúc với UV thường xuyên, lớp hạ bì trong da xuất hiện nhiều tế bào mast và bạch cầu trung tính làm tăng sinh cytokine tiền viêm, gây ra phản ứng viêm làm ảnh hưởng đến chức năng bài tiết và khả năng tăng sinh tế bào mô da.

Bakuchiol đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm đáng kể hoạt động của protein cytokine tiền viêm gây ra quá trình lão hóa da, giúp cải thiện đáng kể các nếp nhăn, sắc tố, độ đàn hồi, độ săn chắc và tổng thể làn da. Ngoài ra, bakuchiol có thể làm giảm hoạt tính của collagenase giúp làm chậm quá trình lão hóa da.

Sử dụng bakuchiol có an toàn và hiệu quả?

Bakuchiol thường được đánh giá là tương thích với nhiều loại da, kể cả da nhạy cảm. Điều này làm cho hoạt chất này trở thành sự lựa chọn phù hợp cho những người không thể sử dụng retinol do da nhạy cảm hoặc thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Nghiên cứu dưới đây kiểm tra khả năng dung nạp, hiệu quả của sữa rửa mặt và kem dưỡng ẩm có chứa bakuchiol ở những đối tượng có làn da nhạy cảm. Đối tượng nghiên cứu bao gồm 60 phụ nữ tuổi 40–65 có làn da bị tổn thương do ánh sáng, nhạy cảm từ nhẹ đến trung bình, được phân loại làm 3 nhóm gồm 1 nhóm bệnh chàm/viêm da dị ứng, 1 nhóm bệnh rosacea, 1 nhóm hội chứng không dung nạp mỹ phẩm.

Các đối tượng sử dụng sữa rửa mặt và kem dưỡng ẩm có chứa bakuchiol 2 lần mỗi ngày trong suốt 4 tuần. Hiệu quả được đánh giá dựa trên độ ẩm của da, khả năng dung nạp và hiệu quả ở mức cơ bản 5–10 phút sau khi bôi. Kết quả cho thấy các sản phẩm chăm sóc da được dung nạp tốt và có hiệu quả cải thiện (P<0,001) về độ mịn thị giác, độ mịn xúc giác, độ trong, độ rạng rỡ, vẻ ngoài tổng thể và khả năng chống lão hóa toàn diện. Phương pháp đánh giá độ ẩm của da được đo bằng dụng cụ đo corneometer cho thấy độ ẩm của da tăng đáng kể về mặt thống kê 16% (P<0,001), không có bất kì báo cáo nào về tác dụng phụ trên đối tượng nghiên cứu. Từ đó đi đến kết luận, kem dưỡng ẩm chống lão hóa có nguồn gốc từ thiên nhiên bakuchiol an toàn, được dung nạp tốt và hiệu quả ở những người có làn da nhạy cảm.

>>> Xem thêm: 5 kem dưỡng ẩm cho da dầu mụn được Bác sĩ Da liễu khuyên dùng

Bakuchiol có những dạng chế phẩm nào?

Bakuchiol thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da như kem dưỡng da, serum và kem chống nắng. Dưới đây là một số dạng chế phẩm phổ biến mà bakuchiol có thể được sử dụng:

• Kem dưỡng da: bakuchiol thường được thêm vào các loại kem dưỡng da để giúp cải thiện độ đàn hồi của da và làm giảm nếp nhăn.
• Serum: serum chứa bakuchiol có thể được sử dụng để tăng cường sự săn chắc và giảm các dấu hiệu lão hóa trên da.
• Kem chống nắng: bakuchiol cũng có thể được thêm vào các sản phẩm kem chống nắng để bổ sung thêm khả năng bảo vệ da khỏi tác động của tia UV và làm dịu da.
• Mặt nạ: bakuchiol cũng có thể được sử dụng trong các loại mặt nạ dưỡng da để chống lão hóa.

Bakuchiol thường được sử dụng cả đơn chất và kết hợp với các thành phần khác trong các sản phẩm chăm sóc da.

• Sử dụng đơn chất: bakuchiol có thể được sử dụng đơn chất trong một số sản phẩm chăm sóc da. Trong trường hợp này, bakuchiol là thành phần chính đóng vai trò trong việc cung cấp các lợi ích chống lão hóa và làm dịu da.
• Kết hợp với các thành phần khác: bakuchiol cũng thường được kết hợp với các thành phần khác như acid hyaluronic, vitamin C, retinol và các loại dầu thực vật khác. Sự kết hợp này có thể tăng cường hiệu quả của sản phẩm và cung cấp nhiều lợi ích hơn cho da như cung cấp độ ẩm, cải thiện sự đàn hồi của da, kháng khuẩn và làm dịu da.

Việc kết hợp bakuchiol với các thành phần khác còn giúp giảm thiểu các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng đơn chất, đồng thời tạo ra một sản phẩm đa năng có nhiều lợi ích chăm sóc da.

Những lưu ý khi dùng bakuchiol

Bakuchiol thường được sử dụng trong lĩnh vực dược mỹ phẩm như một phiên bản dễ dung nạp hơn của retinol, với tác dụng không gây kích ứng. Tuy nhiên, mặc dù rất hiếm nhưng vẫn có khả năng gây mẩn đỏ và bong tróc ở da nhạy cảm khi mới sử dụng. Cần sử dụng kem chống nắng sau khi thoa các sản phẩm có chứa bakuchiol để giảm tổn thương do bức xạ tia cực tím. 

Bakuchiol và các dẫn xuất của nó thường không được khuyến khích sử dụng trong thời kỳ mang thai. Chưa có nghiên cứu nào đánh giá độ an toàn khi sử dụng ở phụ nữ có thai nên việc sử dụng cần phải thận trọng. Rất khó để xác định chính xác tác dụng phụ của việc sử dụng bakuchiol vì chưa có báo cáo nghiên cứu lâm sàng, đa số các nghiên cứu chỉ mới được thực hiện trong phòng thí nghiệm.

Hiện nay, liều lượng cho phép sử dụng của bakuchiol cũng chưa được nêu rõ. Tuy nhiên, trong các chế phẩm đơn chất hoặc kết hợp với các hoạt chất khác trên thị trường, hàm lượng bakuchiol thường thấy dao động từ 0.5%-2%. Cần tìm cân nhắc kỹ về thành phần mỗi dạng chế phẩm để lựa chọn phù hợp với da của mình.

Có thể dùng bakuchiol thay thế retinol để làm đẹp da không?

Hiện nay, retinoid đường uống hoặc bôi tại chỗ là tác nhân duy nhất có hiệu quả chống lại cả bốn đặc điểm sinh lý mụn trứng cá. Tuy nhiên, khi sử dụng ở liều điều trị, thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng bao gồm gây quái thai. Ngoài ra, những người có làn da nhạy cảm khi sử dụng retinoid tại chỗ thường gặp vấn đề khá nghiêm trọng là kích ứng da. Nghiên cứu sau đây so sánh hiệu quả lâm sàng và tác dụng phụ của bakuchiol và retinol trong việc cải thiện các dấu hiệu lão hóa da mặt phổ biến. 

Đây là một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi, kéo dài 12 tuần trên 44 bệnh nhân được chia thành 2 nhóm sử dụng kem bakuchiol 0,5% 2 lần mỗi ngày hoặc kem retinol 0,5% 1 lần mỗi ngày. Nghiên cứu sử dụng hệ thống phân tích và chụp ảnh khuôn mặt để thu thập và phân tích các bức ảnh có độ phân giải cao của bệnh nhân ở tuần thứ 0, 4, 8 và 12. Bệnh nhân cũng hoàn thành các câu hỏi đánh giá khả năng dung nạp để xem xét tác dụng phụ. Kết quả cho thấy bakuchiol và retinol đều làm giảm đáng kể diện tích nếp nhăn và tình trạng tăng sắc tố, không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm. Những người sử dụng retinol cho biết da mặt bị bong tróc và châm chích nhiều hơn, trong khi những người sử dụng bakuchiol thì không gặp tình trạng này.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn dùng retinol cho người mới bắt đầu

Tóm lại, bakuchiol là một hoạt chất tiềm năng trong việc thay thế retinol. Với đặc tính an toàn và hiệu quả đã được nhiều nghiên cứu chứng minh, bakuchiol trở thành một lựa chọn khá tốt. Tuy nhiên, việc sử dụng bakuchiol để thay thế retinol hoàn toàn cần nhiều thử nghiệm lâm sàng hơn nữa để chứng minh.

Ngoài ra, hoạt chất này cần được nghiên cứu thêm về tính an toàn dài hạn. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, đây có thể là sự lựa chọn hợp lý cho những người không dung nạp với retinol. Hãy liên hệ ngay với Bác sĩ Da liễu tại Phòng khám Doctor Acnes để được giải đáp những thắc mắc nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Kurokawa I, Danby FW, Ju Q, Wang X, Xiang LF, Xia L, Chen W, Nagy I, Picardo M, Suh DH, Ganceviciene R, Schagen S, Tsatsou F, Zouboulis CC. “New developments in our understanding of acne pathogenesis and treatment“. Exp Dermatol. 2009 Oct;18(10):821-32. doi: 10.1111/j.1600-0625.2009.00890.x. Epub 2009 Jun 23. PMID: 19555434
2. Farage MA, Miller KW, Elsner P, Maibach HI. “Structural characteristics of the aging skin: a review. Cutan Ocul Toxicol“. 2007;26(4):343-57. doi: 10.1080/15569520701622951. PMID: 18058308
3. Nizam NN, Mahmud S, Ark SMA, Kamruzzaman M, Hasan MK. “Bakuchiol, a natural constituent and its pharmacological benefits“. F1000Res. 2023 Nov 7;12:29. doi: 10.12688/f1000research.129072.2. PMID: 38021404; PMCID: PMC10683784
4. Farage MA, Miller KW, Elsner P, Maibach HI. “Structural characteristics of the aging skin: a review. Cutan Ocul Toxicol“. 2007;26(4):343-57. doi: 10.1080/15569520701622951. PMID: 18058308
5. Bacqueville D, Maret A, Noizet M, Duprat L, Coutanceau C, Georgescu V, Bessou-Touya S, Duplan H. “Efficacy of a Dermocosmetic Serum Combining Bakuchiol and Vanilla Tahitensis Extract to Prevent Skin Photoaging in vitro and to Improve Clinical Outcomes for Naturally Aged Skin“. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2020 May 13;13:359-370. doi: 10.2147/CCID.S235880. PMID: 32494181; PMCID: PMC7231787
6. Yu Q, Zou HM, Wang S, Xu YM, Li JM, Zhang N. “Regulative effect of bakuchiol on ESF-1 cells anti-aging gene“. Zhong Yao Cai. 2014 Apr;37(4):632-5. Chinese. PMID: 25345139
7. Draelos ZD, Gunt H, Zeichner J, Levy S. “Clinical Evaluation of a Nature-Based Bakuchiol Anti-Aging Moisturizer for Sensitive Skin“. J Drugs Dermatol. 2020 Dec 1;19(12):1181-1183. doi: 10.36849/JDD.2020.5522. PMID: 33346506
8. Draelos ZD, Gunt H, Zeichner J, Levy S. “Clinical Evaluation of a Nature-Based Bakuchiol Anti-Aging Moisturizer for Sensitive Skin“. J Drugs Dermatol. 2020 Dec 1;19(12):1181-1183. doi: 10.36849/JDD.2020.5522. PMID: 33346506
9. Eady EA, Gloor M, Leyden JJ. “Propionibacterium acnes resistance: a worldwide problem“. Dermatology. 2003;206(1):54-6. doi: 10.1159/000067822. PMID: 12566805
10. Dhaliwal S, Rybak I, Ellis SR, Notay M, Trivedi M, Burney W, Vaughn AR, Nguyen M, Reiter P, Bosanac S, Yan H, Foolad N, Sivamani RK. “Prospective, randomized, double-blind assessment of topical bakuchiol and retinol for facial photoageing“. Br J Dermatol. 2019 Feb;180(2):289-296. doi: 10.1111/bjd.16918. Epub 2018 Sep 21. PMID: 29947134