Mụn trứng cá ở lưng không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ, đặc biệt khi mùa hè đến hoặc khi mặc các trang phục hở lưng. Vậy làm sao để điều trị và ngăn ngừa tình trạng này hiệu quả? Hãy cùng Doctor Acnes khám phá nguyên nhân và các phương pháp chăm sóc da lưng đúng cách giúp bạn tự tin hơn với làn da của mình.
Nguyên nhân hình thành mụn trứng cá ở lưng
Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở lưng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau:
- Bít tắc lỗ chân lông và vi khuẩn P. acnes: tương tự mụn ở các vùng khác, mụn lưng hình thành khi lỗ chân lông bị tắc do bụi bẩn, tế bào chết, mồ hôi và bã nhờn kèm theo sự tăng sinh của vi khuẩn P. acnes, một loại vi khuẩn kỵ khí sống sâu trong các nang lông, sử dụng bã nhờn làm nguồn năng lượng chính.
- Tăng tiết bã nhờn do nội tiết tố: sự thay đổi hormone, đặc biệt ở độ tuổi dậy thì hoặc phụ nữ mang thai, có thể làm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn. Stress cũng làm gia tăng hormone cortisol, kích thích da tiết dầu nhiều hơn, góp phần hình thành mụn lưng.
- Vệ sinh da không đúng cách: không làm sạch da đúng cách sau khi tập thể thao hoặc mặc quần áo bó sát, gây tích tụ mồ hôi và bụi bẩn, dễ bít tắc lỗ chân lông. Tóc và da đầu không sạch, đặc biệt khi tóc dài tiếp xúc với lưng, cũng là yếu tố gây mụn.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: một số loại kem dưỡng và lotion có thể gây bít tắc, đặc biệt là các sản phẩm có gốc dầu.
- Mồ hôi đọng lại ở lưng: mồ hôi đọng lại giữa da và quần áo có thể gây nên tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông dẫn đến mụn lưng. Đặc biệt, những người đổ mồ hôi quá nhiều (hyperhidrosis) có nguy cơ bị mụn lưng cao hơn.
- Tiền sử gia đình: những người có người thân bị mụn thường có nguy cơ cao hơn.
- Ma sát: quần áo, ba lô, dụng cụ thể thao… cọ xát với làn da đẫm mồ hôi có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm mụn trứng cá ở lưng.
- Thuốc: một số loại thuốc kể cả corticosteroid, có thể gây ra mụn trứng cá ở lưng hoặc làm cho tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
Các giai đoạn hình thành mụn trứng cá ở lưng
Có 4 giai đoạn then chốt hình thành mụn trứng cá ở lưng bao gồm:
- Giai đoạn 1: tăng sản xuất bã nhờn
Tuyến bã nhờn sản xuất dầu nhờn tự nhiên để duy trì độ ẩm cho da, đặc biệt tập trung ở vùng má, mũi, trán, ngực và lưng. Tuy nhiên, khi tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, da trở nên dễ bị mụn trứng cá hơn.
Ở những người có nội tiết tố thay đổi mạnh, đặc biệt là nam giới và nữ giới trước chu kỳ kinh nguyệt, sự gia tăng hormone androgen (như testosterone) kích thích tuyến bã nhờn tiết ra nhiều dầu hơn, gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến hình thành mụn trứng cá trên lưng.
Tuyến bã nhờn là nơi sản xuất ra bã nhờn, thường tập trung phổ biến nhất ở những vùng dễ bị mụn trứng cá như má, mũi và trán, cũng như trên ngực và lưng
- Giai đoạn 2: tăng sừng hóa ống tuyến bã nhờn
Khi tuyến bã nhờn thiếu hụt acid linoleic, các tế bào dễ bong tróc, tích tụ trong ống tuyến bã nhờn gây tắc nghẽn. Lớp tế bào này kết hợp với bã nhờn và vi khuẩn, dẫn đến hình thành mụn.
Đặc biệt, vùng lưng khó vệ sinh kỹ lưỡng, nên khi ống tuyến tăng sừng hóa dễ gây tắc nghẽn lỗ chân lông hơn, từ đó làm mụn trứng cá xuất hiện nhiều hơn so với các vùng da khác.
- Giai đoạn 3: mất cân bằng hệ vi sinh
Vi khuẩn P. acnes thường không gây mụn khi cân bằng, nhưng khi lỗ chân lông bị bít tắc, môi trường kỵ khí tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm thủy phân chất béo thành acid tự do gây mụn.
- Giai đoạn 4: quá trình viêm
Vi khuẩn P. acnes thúc đẩy viêm nhiễm bằng cách phá vỡ nhân mụn, tạo ra polypeptide thu hút bạch cầu trung tính đến khu vực nang lông. Khi các bạch cầu tiêu diệt P. acnes, chúng giải phóng enzyme phá hủy thành nang lông, làm các chất bên trong thoát ra ngoài, gây viêm và tổn thương da xung quanh. Điều này dẫn đến tình trạng mụn viêm, sưng đỏ và có thể gây đau đớn trên da.
Cách điều trị mụn trứng cá ở lưng ở nhà
Một số biện pháp hỗ trợ giảm mụn ở lưng tại nhà như sau:
- Giữ da luôn sạch sẽ: tắm và thay quần áo sạch sau khi tập thể dục. Sử dụng các loại sữa tắm dịu nhẹ, không chứa dầu (trên nhãn có ghi từ “oil free“), tránh chà xát hoặc tẩy da chết vật lý khi lưng bị mụn trứng cá để tránh các mụn này bị vỡ dẫn đến thâm mụn.
- Sử dụng sản phẩm đặc trị: sử dụng các loại kem bôi, gel và sữa tắm có chứa các hoạt chất như benzoyl peroxide, retinol hoặc salicylic acid giúp điều trị mụn lưng hiệu quả mà không gây đề kháng kháng sinh như các loại thuốc kháng sinh bôi/uống khác. Benzoyl peroxide có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn P. acnes, retinol hỗ trợ tái tạo da và collagen, còn salicylic acid giúp làm sạch sâu lỗ chân lông.
- Vệ sinh các vật dụng tiếp xúc với lưng: khăn tắm, chăn ga và vỏ gối là nơi vi khuẩn dễ tích tụ, có thể làm tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn. Giặt chúng ít nhất mỗi tuần và hạn chế dùng nước xả vải để tránh kích ứng da.
>>> Xem thêm: Các sản phẩm trị mụn lưng hiệu quả tại nhà
Điều trị mụn lưng bằng phương pháp chuyên sâu tại Phòng khám Da liễu
Mụn trứng cá ở lưng có thể phân loại theo mức độ nhẹ, vừa và nặng, từ đó các Bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.
Phác đồ điều trị bằng thuốc
- Mụn nhẹ: dùng retinoid như tretinoin, adapalene hoặc tazarotene đơn lẻ hoặc kết hợp với benzoyl peroxide và kháng sinh bôi ngoài da (erythromycin, clindamycin).
- Mụn vừa: sử dụng kháng sinh đường uống như tetracyclin, doxycyclin hoặc minocyclin, kết hợp với các loại thuốc bôi ngoài da dùng để điều trị mụn ở mức độ nhẹ. Nên điều trị ít nhất 12 tuần để thấy hiệu quả rõ rệt.
- Mụn nặng: dùng isotretinoin đường uống để kiểm soát tình trạng mụn nghiêm trọng.
Liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu)
Các phương pháp như laser xung dài, laser nhuộm xung PDT, IPL hoặc quang động trị liệu giúp tiêu diệt vi khuẩn P. acnes và giảm hoạt động của tuyến bã nhờn, từ đó cải thiện tình trạng mụn. Phương pháp này an toàn, ít tác dụng phụ và phù hợp cho nhiều loại da.
Peel da hóa học
Peel da sử dụng các hoạt chất như AHA, BHA, hoặc TCA với nồng độ thấp để loại bỏ tế bào chết và tái tạo bề mặt da. Peel da giúp lỗ chân lông thông thoáng, giảm nguy cơ tắc nghẽn, đồng thời cải thiện kết cấu da. Quy trình này cần được thực hiện bởi Bác sĩ Da liễu tại các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Xem thêm các bài viết liên quan
Các biện pháp phòng ngừa mụn trứng cá ở lưng
Để duy trì kết quả sau điều trị và ngăn ngừa mụn lưng tái phát, cần thực hiện một số thói quen tốt như:
- Giữ tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng để hạn chế kích thích tuyến bã nhờn.
- Vệ sinh da lưng đúng cách bằng cách sử dụng quần áo thoáng mát, tránh bó sát và vệ sinh ngay sau khi vận động.
- Chọn ga trải giường, gối thoáng khí, tránh tích tụ vi khuẩn.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống, giảm chất béo, đường.
- Tránh sử dụng các loại kem dưỡng, lotion có kết cấu quá đặc, thành phần chứa nhiều dầu cho vùng lưng để lỗ chân lông được thông thoáng.
>>> Xem thêm: Cách trị thâm mụn lưng hiệu quả
Mụn trứng cá ở lưng chủ yếu do lỗ chân lông bị tắc nghẽn và vi khuẩn P. acnes phát triển. Để điều trị hiệu quả, có thể sử dụng thuốc bôi, liệu pháp ánh sáng hoặc peel da, kết hợp thay đổi thói quen chăm sóc da. Nếu tình trạng mụn kéo dài và khó kiểm soát, đừng ngần ngại liên hệ Phòng khám Doctor Acnes. Đội ngũ Bác sĩ Da liễu giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn giải pháp phù hợp, giúp bạn sớm lấy lại làn da lưng mịn màng và tự tin hơn!
Tài liệu tham khảo
- “Acne”. Mayoclinic.org
- Williams, Dellavalle, Garner. “Acne vulgaris”. The Lancet. 379(9813): 361–372
- Tahir CM. “Pathogenesis of acne vulgaris: simplified”. J Pak Assoc Dermatol. 20(2):93-7
- Dall’Oglio F, Nasca M, Fiorentini F, Micali G (2021). “Diet and acne: Review of the evidence from 2009 to 2020”. Int J Dermatol. 60(6):672–685
- O’Connor, Lowe, Shumack, S. and Lim. “Chemical peels: A review of current practice”. Australas J Dermatol. 59: 171-181
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
