Ớt và các loại gia vị cay là một phần không thể thiếu trong ẩm thực, nhưng với nhiều người, đặc biệt là phái đẹp, việc thưởng thức các món cay lại đi kèm với nỗi lo về mụn. Liệu ăn cay có thật sự là thủ phạm khiến da nổi mụn, hay là do sự ảnh hưởng của những yếu tố khác? Hãy cùng khám phá những bí quyết để vừa thỏa mãn đam mê ăn cay mà vẫn duy trì làn da mịn màng, khỏe đẹp.

Ăn cay có nổi mụn không?

Ăn cay không phải là nguyên nhân trực tiếp gây mụn, nhưng có thể góp phần làm da bị kích ứng và nổi mụn ở một số người.

Nhiều người tin rằng ăn cay có thể dẫn đến nổi mụn, nhưng thực tế, mối quan hệ giữa việc ăn cay và sự nổi mụn phức tạp hơn thế. Các thực phẩm cay, đặc biệt là những loại chứa capsaicin – hoạt chất chính trong ớt – làm tăng nhiệt độ cơ thể và kích thích tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn. Khi mồ hôi và dầu thừa tích tụ, lỗ chân lông có thể bị tắc nghẽn, dẫn đến mụn, đặc biệt ở những người có da dầu.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thực phẩm cay có thể gây kích ứng da ở người có làn da nhạy cảm, dẫn đến tình trạng da bị đỏ rát, và trong một số trường hợp có thể làm nặng thêm tình trạng mụn.

Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng với tất cả mọi người. Thực tế, capsaicin trong ớt có khả năng kháng viêm, và việc nổi mụn có thể đến từ nhiều yếu tố khác như vi khuẩn, sự tích tụ bã nhờn, di truyền hoặc môi trường.

Một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Cosmetic Dermatology năm 2015 cho thấy nhóm ăn cay có nổi mụn nhiều hơn một chút so với nhóm đối chứng, nhưng sự khác biệt là không đáng kể. Như vậy, ăn cay có thể góp phần làm da bị kích ứng và nổi mụn ở một số người, nhưng chưa có bằng chứng mạnh mẽ nào khẳng định ăn cay là nguyên nhân chính gây ra mụn. Việc nổi mụn sau khi ăn cay có thể do các yếu tố khác như sự thay đổi nội tiết tố của cơ thể, căng thẳng, môi trường hoặc di truyền.

món ăn cay — Ăn cay góp phần làm da bị kích ứng và nổi mụn ở một số người

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến việc nổi mụn

Mụn trứng cá không chỉ là kết quả của việc ăn uống mà còn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác trong cuộc sống hằng ngày. Một vài yếu tố điển hình có thể gặp phải như:

Hormone: sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là trong thời kỳ dậy thì, kinh nguyệt hoặc mang thai, có thể làm tăng sản xuất dầu trên da, dẫn đến việc tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn.
Căng thẳng: căng thẳng có thể kích thích cơ thể sản xuất cortisol, một loại hormone có thể làm tăng hoạt động của tuyến dầu trên da, dẫn đến việc nổi mụn.
Môi trường: bụi bẩn, ô nhiễm và các yếu tố môi trường khác có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây kích ứng da, dẫn đến mụn.
Chế độ ăn uống: các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thực phẩm có chỉ số đường cao (như bánh mì trắng, kẹo, nước ngọt) có thể góp phần làm tăng nguy cơ nổi mụn. Bên cạnh đó, các món cay thường được chế biến với hàm lượng muối rất cao, và muối cũng là một yếu tố có thể gây mụn. Trong trường hợp này, nổi mụn sau khi ăn cay không phải do ớt, mà có thể là do lượng muối đã nạp vào cơ thể quá nhiều.

một số yếu tố gây mụn — Một vài yếu tố phổ biến gây mụn

Ăn cay như thế nào để hạn chế tác động lên da?

Nếu yêu thích thực phẩm cay nhưng lo ngại về việc nổi mụn, có nhiều biện pháp có thể áp dụng để giảm thiểu tác động của các món ăn cay lên làn da, giúp duy trì sự cân bằng và khỏe mạnh cho da:

Kết hợp thực phẩm cay với thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi tổn thương do gốc tự do và giảm thiểu tình trạng viêm nhiễm, yếu tố chính gây ra mụn. Khi ăn cay, nên kết hợp với các thực phẩm như rau xanh (cải bó xôi, bông cải xanh) và trái cây chứa vitamin C (cam, kiwi, dâu tây). Chúng không chỉ làm dịu tình trạng viêm mà còn giúp tái tạo da nhanh chóng.
Uống nhiều nước để duy trì độ ẩm và loại bỏ độc tố: ăn cay khiến cơ thể mất nước qua việc tiết mồ hôi, dẫn đến da khô và dễ bị kích ứng. Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm và hỗ trợ đào thải độc tố, giữ da tươi tắn.
Điều chỉnh mức độ cay: nếu nhận thấy da dễ bị kích ứng hoặc nổi mụn sau khi ăn cay, hãy giảm độ cay trong món ăn. Bắt đầu giảm với lượng nhỏ và theo dõi phản ứng của da để điều chỉnh phù hợp.
Chọn loại ớt ít cay hơn: một số loại ớt, như ớt chuông, có độ cay thấp nhưng lại giàu vitamin C và các chất dinh dưỡng tốt cho da. Sử dụng tương ớt ít cay cũng là giải pháp giúp giảm tác động lên da mà vẫn giữ được hương vị hấp dẫn.
Giảm thiểu tiêu thụ các thực phẩm đi kèm có hại: các món cay thường đi kèm với thực phẩm dầu mỡ, chiên rán hoặc chứa nhiều muối, vốn là tác nhân gây mụn. Thay thế bằng các món hấp, luộc hoặc nướng không dầu giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông và bảo vệ sức khỏe làn da.

rau xanh và trái cây tốt cho da mụn — Rau xanh và trái cây chứa vitamin C tốt cho da mụn

Lưu ý trong lối sống và cách chăm sóc da để hạn chế mụn

Để duy trì làn da mịn màng và hạn chế mụn, việc điều chỉnh lối sống và chăm sóc da một cách khoa học là rất quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý cần thiết giúp kiểm soát mụn và cải thiện sức khỏe làn da:

Giữ vệ sinh da: rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ để loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn. Việc này giúp ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc nghẽn, nguyên nhân chính gây ra mụn.
Lựa chọn sản phẩm “non-comedogenic“: khi chọn các sản phẩm dưỡng da như kem dưỡng ẩm, kem chống nắng, hoặc mỹ phẩm trang điểm, hãy tìm kiếm những sản phẩm có ghi chú “non-comedogenic. Điều này đảm bảo rằng sản phẩm không chứa các thành phần có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông, từ đó giảm nguy cơ nổi mụn.

Lựa chọn sử dụng các sản phẩm chăm sóc da “non-comedogenic” giúp giảm nguy cơ nổi mụn

Tránh sử dụng sản phẩm chứa dầu: các sản phẩm chứa dầu, đặc biệt là dầu khoáng, có thể làm tăng khả năng gây mụn ở những người có làn da dầu hoặc dễ bị mụn. Thay vào đó, hãy chọn các sản phẩm dạng gel hoặc gốc nước để giữ cho làn da thông thoáng.
Thay đổi thói quen vệ sinh cá nhân: thường xuyên thay khăn mặt, vỏ gối và giữ cho môi trường sống sạch sẽ. Những vật dụng này có thể tích tụ vi khuẩn và bụi bẩn, dẫn đến việc nổi mụn nếu không được làm sạch đúng cách. Đồng thời hãy đảm bảo rằng phòng ngủ, nơi làm việc và các không gian sống xung quanh luôn được vệ sinh sạch sẽ.
Tránh chạm tay lên mặt: tay là nơi tiếp xúc với nhiều bề mặt khác nhau, dễ dàng mang theo vi khuẩn, dầu và bụi bẩn. Việc thường xuyên chạm tay lên mặt có thể vô tình chuyển những tác nhân này lên da, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và kích thích việc hình thành mụn. Hãy tập thói quen giữ tay sạch và tránh chạm tay lên mặt để bảo vệ làn da.
Điều chỉnh chế độ ăn uống: tăng cường ăn rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ để giúp cơ thể giải độc và giữ cho làn da luôn khỏe mạnh. Các thực phẩm chứa nhiều đường, dầu mỡ, hoặc sữa đã được chứng minh là có thể góp phần gây mụn ở một số người. Giảm thiểu tiêu thụ các loại thực phẩm này có thể giúp kiểm soát tình trạng mụn trên da.

ca lâm sàng mụn — Ca lâm sàng **điều trị mụn** thành công tại Phòng khám Doctor Acnes

Ăn cay có thể gây kích ứng da và làm bùng phát mụn ở một số người, nhưng nó không phải là nguyên nhân chính. Mụn thường do nhiều yếu tố gây nên như hormone, chế độ ăn uống và môi trường. Việc điều chỉnh lối sống và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ này. Nếu tình trạng mụn kéo dài, hãy tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu tại Doctor Acnes để nhận được tư vấn và điều trị phù hợp nhé.

Tài liệu tham khảo

“Salty and spicy food; are they involved in the pathogenesis of acne vulgaris? A case controlled study“. Journal of Cosmetic Dermatology

Ăn cay có nổi mụn không? Bí quyết ăn cay không nổi mụn