Uống thực phẩm chức năng bị nổi mụn phải làm sao?

Thực phẩm chức năng (TPCN) là giải pháp hỗ trợ sức khỏe phổ biến và mang lại nhiều lợi ích khi sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, không ít người gặp tình trạng nổi mụn sau khi dùng TPCN, khiến họ băn khoăn và lo lắng. Nguyên nhân do đâu? Làm thế nào để xử lý hiệu quả và chọn TPCN an toàn, phù hợp? Hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu trong bài viết sau!

Nguyên nhân uống thực phẩm chức năng gây nổi mụn

Nguyên nhân gây nổi mụn khi sử dụng thực phẩm chức năng (TPCN) có thể xuất phát từ các thành phần thường gặp trong các loại thực phẩm chức năng như sau:

• Vitamin B6 và B12

Vitamin B6 và B12 đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thần kinh và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng. Tuy nhiên, khi được bổ sung ở liều cao, chúng có khả năng gây nên mụn.

Biểu hiện: thường xuất hiện mụn sần trên mặt, lan rộng đến cổ, vai, cánh tay, ngực, lưng. 

Cơ chế: vẫn chưa được hiểu rõ, liều cao vitamin B12 (> 5 – 10mg/tuần) được cho là làm tăng nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn C. acnes, từ đó làm tăng tổng hợp porphyrin, gây nên mụn viêm. Tác động này đặc biệt rõ rệt khi sử dụng vitamin B12 kết hợp với các loại vitamin khác như B1 hoặc B6.

• Iod

Iod thường có trong các sản phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất hoặc TPCN chứa rong biển. Việc bổ sung iod quá mức có thể gây ra tình trạng nổi mụn viêm trên da.

Biểu hiện: thường xuất hiện mủ viêm đơn hình, tập trung ở mặt và phần thân trên.

Cơ chế: iod kích thích phản ứng viêm tại các nang lông, dẫn đến tình trạng bít tắc và hình thành mụn.

• Whey protein

Đây là một loại protein từ sữa, thường được sử dụng trong các sản phẩm hỗ trợ tăng cơ. Tuy nhiên, whey protein có thể là nguyên nhân gây mụn ở một số người thường xuyên sử dụng.

Biểu hiện: thường xuất hiện mụn dạng nốt ở thân trên và đôi khi cả mặt. 

Cơ chế: whey protein làm tăng mức IGF-1 trong cơ thể, kích thích tuyến bã nhờn tăng sản xuất dầu thừa, gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến mụn. Các sản phẩm whey cô đặc có hàm lượng tương đương whey trong 6 – 12 lít sữa, làm tăng nguy cơ nổi mụn đáng kể.

• Steroid đồng hóa – androgen (AAS)

Một số TPCN hỗ trợ tăng cơ bắp có thể chứa AAS. Theo báo cáo của FDA Hoa Kỳ, khoảng 89.1% các sản phẩm “tăng cơ” giả mạo chứa AAS mà không được ghi rõ trên nhãn. Điều này khiến người dùng không biết rằng họ đang sử dụng hợp chất này, dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng đối với làn da.

Biểu hiện: mụn liên quan đến steroid đồng hóa thường nghiêm trọng bao gồm các dạng mụn bọc, bùng phát mụn trứng cá hoặc mụn mủ viêm nặng. Các biểu hiện kèm theo có thể là rụng tóc hoặc rậm lông.

Cơ chế: AAS gây mụn chủ yếu thông qua việc kích thích sự tăng trưởng của các tuyến bã nhờn, làm tăng sản xuất dầu trên da, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn C. acnes dẫn đến mụn.

Cách xử lý khi uống thực phẩm chức năng bị nổi mụn

Nếu gặp phải tình trạng mụn sau khi sử dụng TPCN, có thể thực hiện theo các bước sau đây để xử lý tình trạng này:

• Ngừng sử dụng sản phẩm

Ngay khi nhận thấy tình trạng mụn xấu đi sau khi sử dụng TPCN, hãy tạm ngưng sản phẩm và theo dõi phản ứng của cơ thể sau đó. Thông thường, các trường hợp mụn do thực phẩm chức năng sẽ cải thiện khi ngừng sử dụng vài tuần. 

Nếu TPCN được kê đơn hoặc cần thiết cho nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, hãy trao đổi với Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh liều lượng, đề xuất các giải pháp thay thế nhằm giảm thiểu nguy cơ gây mụn.

• Vệ sinh và chăm sóc da đúng cách: vệ sinh và chăm sóc da đúng cách giúp tình trạng mụn không trở nên nghiêm trọng hơn, giữ cho da sạch sẽ, giảm viêm và kiểm soát dầu thừa.
• Rửa mặt: rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ (pH 4.5 – 5.5), đặc biệt sau khi đổ mồ hôi. Tránh rửa quá nhiều để không kích thích da tiết dầu thừa.
• Tẩy tế bào chết: dùng sản phẩm chứa AHA hoặc BHA 1 – 2 lần/tuần để làm sạch sâu lỗ chân lông.
• Sản phẩm dưỡng da: ưu tiên các sản phẩm không chứa cồn, không gây bít tắc lỗ chân lông. Dùng kem dưỡng ẩm phù hợp sau khi làm sạch da.
• Không tự ý nặn mụn: hạn chế sờ tay lên mặt, chống cằm để tránh viêm nhiễm hoặc để lại sẹo.

Các phương pháp điều trị mụn

Nếu mụn không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng (chẳng hạn như mụn bọc, mụn nang), hãy tham khảo ý kiến của Bác sĩ Da liễu. Việc điều trị kịp thời sẽ giúp kiểm soát tình trạng mụn và giảm nguy cơ để lại sẹo. Bác sĩ sẽ tư vấn các giải pháp điều trị như:

• Thuốc trị mụn: các thuốc trị mụn có thể bao gồm retinoid, kháng sinh (doxycycline, minocycline) hoặc isotretinoin trong trường hợp mụn nặng. Các thuốc này giúp kiểm soát bã nhờn, tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm.
• Các liệu pháp chuyên sâu: gồm nhiều phương pháp hiện đại như laser, IPL, quang động trị liệu, ánh sáng sinh học Biolight, mesotherapy… Các liệu pháp này có thể được sử dụng thay thế hoặc kết hợp với thuốc bôi và thuốc uống, nhằm tăng hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ do thuốc gây ra. 

Cách chọn và sử dụng thực phẩm chức năng an toàn

Dưới đây là những hướng dẫn quan trọng giúp lựa chọn và sử dụng TPCN một cách an toàn, đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro cho sức khỏe:

• Hiểu rõ về thực phẩm chức năng: trước khi sử dụng, cần hiểu rằng TPCN không thay thế chế độ ăn uống đầy đủ hoặc thuốc điều trị bệnh, mà chỉ hỗ trợ bổ sung dinh dưỡng khi có nhu cầu đặc biệt, chẳng hạn như khi cơ thể thiếu hụt vitamin, khoáng chất. Nên tham khảo ý kiến của Bác sĩ nếu chưa rõ về công dụng và thông tin của sản phẩm trước khi sử dụng.
• Kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ: chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín, có giấy phép hoạt động rõ ràng và tuân thủ theo tiêu chuẩn GMP (thực hành sản xuất tốt). Ưu tiên các sản phẩm có chứng nhận độc lập từ bên thứ ba như NSF, USP, BSC hoặc ConsumerLab, nhằm đảm bảo thành phần chính xác và không chứa các chất không an toàn. Tránh các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không minh bạch về thành phần.
• Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng: xem kỹ thông tin trên nhãn để hiểu rõ thành phần, công dụng, đối tượng sử dụng, liều lượng, cách bảo quản và hạn sử dụng. Lưu ý các cảnh báo về dị ứng hoặc tương tác giữa TPCN và thuốc đang dùng, chẳng hạn như vitamin E liều cao có thể tăng nguy cơ chảy máu khi kết hợp với thuốc chống đông.
• Không tự ý tăng liều: TPCN cần được sử dụng đúng liều lượng khuyến nghị để tránh gây ra tác dụng không mong muốn. Sử dụng liều cao một số loại TPCN có thể gây ngộ độc. Ví dụ các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E có thể tích tụ trong cơ thể và gây ra các tác dụng phụ như loạn nhịp, chảy máu, đột quỵ xuất huyết, thậm chí hôn mê hoặc tử vong.
• Duy trì chế độ ăn cân bằng: TPCN không thay thế chế độ ăn lành mạnh. Một chế độ ăn đa dạng, bao gồm đủ các nhóm thực phẩm như trái cây và rau củ, tinh bột giàu chất xơ, đạm từ các nguồn như thịt, cá, trứng, đậu, sản phẩm từ sữa, dầu và chất béo không bão hòa là cách tốt nhất để cung cấp các thành phần dinh dưỡng cho cơ thể.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia y tế: nếu không chắc chắn về việc có cần bổ sung TPCN hoặc gặp vấn đề khi sử dụng, hãy tham khảo ý kiến của Bác sĩ để được đánh giá tình trạng sức khỏe, kiểm tra các tương tác với thuốc và điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng sử dụng nếu cần. 

Tóm lại, việc lựa chọn thực phẩm chức năng phù hợp là rất quan trọng để tránh gây mụn. Hãy luôn chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng. Nếu gặp bất kỳ vấn đề da nào sau khi dùng TPCN, hãy liên hệ Doctor Acnes để được các Bác sĩ Da liễu giàu kinh nghiệm tư vấn và hỗ trợ kịp thời, giúp bạn lấy lại làn da khỏe đẹp nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Zamil DH, Perez-Sanchez A, Katta R. “Acne related to dietary supplements“. Dermatol Online J. 2020 Aug 15;26(8):13030/qt9rp7t2p2
2. Reynolds RV, Yeung H, et al. “Guidelines of care for the management of acne vulgaris“. J Am Acad Dermatol. 2024 May;90(5):1006.e1-1006.e30. doi: 10.1016/j.jaad.2023.12.017
3. “How to Choose High Quality Vitamins and Supplements“. Healthline
4. “Eating a Balanced Diet“. NHS

Bài viết này có hữu ích không?

Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết

Submit Rating

Điểm trung bình 5 / 5. Lượt đánh giá 1