Hướng dẫn các bước skincare cho da dầu mụn chuẩn y khoa từ A-Z

Làn da bị mụn luôn cần một quy trình chăm sóc đúng chuẩn để không khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, giữa vô số bước skincare được chia sẻ trên mạng, không ít người cảm thấy bối rối là nên bắt đầu từ đâu? Dùng serum trước hay dưỡng ẩm trước? Có cần toner không?

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn quy trình cách bước skincare cho da dầu mụn chuẩn y khoa, phù hợp với cả da mụn ẩn, mụn viêm và da dầu nhạy cảm.

Skincare đúng cách cho da mụn quan trọng thế nào?

Việc chăm sóc da đúng cách không chỉ giúp làm sạch và hỗ trợ giảm mụn mà còn bảo vệ hàng rào da, ngăn ngừa mụn tái phát. Dù đang điều trị mụn bằng thuốc bôi hay thuốc uống, làn da vẫn cần được làm sạch đúng cách, cung cấp độ ẩm cần thiết và bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. Skincare không thay thế hoàn toàn việc điều trị mụn nhưng là yếu tố hỗ trợ rất quan trọng.

Các bước skincare cho da dầu mụn chuẩn y khoa

Bước 1: tẩy trang

Tẩy trang là bước làm sạch đầu tiên trong quy trình chăm sóc da mụn. Dù không trang điểm, làn da vẫn cần được tẩy trang để loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn và kem chống nắng. Có hai loại sản phẩm tẩy trang phổ biến gồm:

• Nước tẩy trang (micellar water): chứa các hạt micelle giúp làm sạch nhẹ nhàng, không gây nhờn rít. Phù hợp với da không trang điểm hoặc chỉ dùng kem chống nắng. Nên chọn loại không chứa cồn để tránh khô da và kích ứng.
• Dầu tẩy trang (cleansing oil): có tác dụng loại bỏ lớp trang điểm và bụi bẩn không tan trong nước. Sau khi massage dầu tẩy trang toàn mặt, cần nhũ hóa thật kĩ, việc này giúp chuyển hoá phần dầu thành sữa để dễ dàng rửa trôi đi, nhằm tránh còn tồn đọng lớp dầu dư gây bí da và hình thành mụn.

Tóm lại:

• Da trang điểm đậm: nên sử dụng dầu tẩy trang để loại bỏ lớp trang điểm dày và ngăn ngừa mụn.
• Da trang điểm nhẹ hoặc không trang điểm: nên ưu tiên nước tẩy trang để làm sạch da, tránh gây bít tắc lỗ chân lông và hạn chế kích ứng.
• Da bị mụn viêm nhiều: không nên trang điểm và hạn chế sử dụng dầu tẩy trang vì động tác massage có thể làm lây lan ổ viêm.

Bước 2: rửa mặt bằng sữa rửa mặt

Sữa rửa mặt giúp làm sạch sâu bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn tích tụ trong lỗ chân lông. Nên chọn sản phẩm có độ pH từ 4.5 – 5.5 và chứa chất hoạt động bề mặt dịu nhẹ như glucoside, succinate hoặc sodium laureth sulfate để tránh làm tổn hại hàng rào bảo vệ da.

• Buổi sáng hoặc khi da nhạy cảm: dùng sữa rửa mặt dịu nhẹ để làm sạch nhẹ nhàng và tránh kích ứng.
• Buổi tối hoặc sau vận động mạnh: nếu có điều kiện, có thể dùng thêm loại sữa rửa mặt chứa AHA, BHA hoặc benzoyl peroxide để làm sạch sâu hơn và hỗ trợ trị mụn. Tuy nhiên, không bắt buộc phải dùng hai loại sữa rửa mặt, chỉ cần một sản phẩm phù hợp và dịu nhẹ cũng đủ.

>>> Xem thêm: Sữa rửa mặt trị mụn cho da dầu được Bác sĩ Da liễu khuyên dùng

Bước 3: tẩy da chết

Tẩy da chết giúp loại bỏ lớp sừng già, làm thông thoáng lỗ chân lông và tăng hiệu quả hấp thu dưỡng chất. Đối với tình trạng mụn mức độ nhẹ, nên tẩy da chết 1 – 2 lần/tuần bằng sản phẩm chứa BHA.

Còn khi da gặp phải tình trạng mụn mức độ nặng, da đang viêm đỏ, sưng tấy, không nên tẩy da chết để tránh làm da bị tổn thương thêm.

Bước 4: dùng toner cân bằng da

Sau các bước làm sạch, độ pH tự nhiên của da có thể bị thay đổi khiến da dễ nhạy cảm và khô căng. Việc sử dụng toner giúp cân bằng lại độ pH, đưa độ pH của da về mức sinh lý, làm mềm mịn da và loại bỏ lượng xà phòng còn sót lại.

Toner phù hợp cho da mụn nên không chứa cồn khô và cần được lựa chọn dựa trên tình trạng da:

• Với da dầu: nên chọn các loại toner chứa salicylic acid 2% hoặc chiết xuất cây hạt phỉ (witch hazel), giúp tiêu sừng và se khít lỗ chân lông, đồng thời loại bỏ lượng bã nhờn còn sót lại sau khi rửa mặt.
• Với da nhạy cảm: nên ưu tiên toner có chứa các thành phần dưỡng ẩm nhẹ như dimethicone hoặc cyclomethicone, giúp làm dịu làn da dễ kích ứng mà không gây nhờn dính.

Bước 5: đắp mặt nạ dưỡng da

Mặt nạ dưỡng da được ưa chuộng vì không chỉ giúp phục hồi da sau khi phơi nhiễm với những yếu tố bất lợi từ môi trường như tia UV, bụi bẩn, ô nhiễm mà còn cung cấp dưỡng chất để cải thiện làn da. Đối với da dầu mụn, việc lựa chọn loại mặt nạ phù hợp với tình trạng da là rất quan trọng.

Mặt nạ thích hợp cho da dầu mụn có chứa chất nền như đất sét hoặc bùn khoáng, các hoạt chất tổng hợp hoặc chiết xuất có hoạt tính trị mụn như cây sầu đâu, tinh dầu tràm trà, trà xanh, nghệ, salicylic acid, mật ong…

Tần suất sử dụng mặt nạ nên từ 1 – 3 lần/tuần, tùy vào tình trạng da. Nếu da thuộc loại nhạy cảm, chỉ nên đắp 1 lần/tuần để tránh kích ứng. Thời điểm thích hợp nhất để đắp mặt nạ là vào buổi tối, sau khi đã hoàn tất bước làm sạch và trước khi sử dụng serum đặc trị.

Bước 6: sử dụng serum

Serum là dạng bào chế lỏng hoặc gel nhũ tương, chuyên đặc trị các vấn đề về da. Serum trị mụn thường chứa các phân tử nhỏ giúp thấm sâu vào da và kích thích sự hoạt động của các hoạt chất.

Các thành phần phổ biến trong serum trị mụn gồm gluconolactone, niacinamide, kẽm và các chiết xuất thảo dược như cỏ xạ hương, trà xanh, dưa leo, rau má… Những chất này có tác dụng kháng viêm, giảm sưng, điều chỉnh lượng dầu nhờn, hỗ trợ giảm mụn và ngăn ngừa hình thành nhân mụn hiệu quả.

Đặc biệt, có thể chọn serum chứa hyaluronic acid hoặc B5 để dưỡng ẩm và phục hồi da sau khi sử dụng các thuốc trị mụn. Những serum này giúp da không bị khô và hỗ trợ quá trình tái tạo da, giữ da luôn mềm mịn và khỏe mạnh.

Bước 7: dưỡng ẩm

Khi da bị khô, tuyến bã nhờn sẽ tăng tiết dầu để giữ ẩm cho làn da, điều này dễ dẫn đến bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Dưỡng ẩm giúp da khỏe mạnh, kiểm soát lượng dầu nhờn, tạo một lớp màng bảo vệ làn da không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài.

Không chỉ giữ ẩm, sản phẩm dưỡng còn hỗ trợ hoạt động của các tinh chất đặc trị trước đó, giúp chúng phát huy tối đa hiệu quả. Những ai có làn da nhạy cảm nên ưu tiên lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm dịu nhẹ, kết cấu mỏng nhẹ, thấm nhanh, không gây nhờn dính và không làm bít tắc lỗ chân lông.

 

Bước 8: sử dụng các biện pháp chống nắng vào ban ngày

Theo khuyến cáo từ các Bác sĩ Da liễu, chống nắng vẫn là bước không thể thiếu trong quy trình chăm sóc da mụn. Tia UV không chỉ gây lão hóa sớm mà còn làm tăng tiết dầu, gây bít tắc lỗ chân lông và khiến mụn dễ bùng phát hơn.

Ngoài việc đội nón rộng vành, mang khẩu trang để che chắn, nên sử dụng kem chống nắng phù hợp với làn da mụn để bảo vệ toàn diện. Những sản phẩm chống nắng có chỉ số SPF trên 30 sẽ mang lại hiệu quả tốt trong việc ngăn ngừa tác hại từ tia cực tím, đồng thời hạn chế tình trạng sạm da, thâm nám và nguy cơ ung thư da.

Bảng tóm tắt quy trình chăm sóc da dầu mụn buổi tối và sáng

Buổi tối	Buổi sáng
Tẩy trang kỹ bằng nước tẩy trang hoặc dầu tẩy trang phù hợp Rửa mặt bằng sữa rửa mặt Tẩy da chết (1 – 2 lần/tuần) Dùng toner hỗ trợ làm sạch và cân bằng da Đắp mặt nạ đất sét hoặc mặt nạ trị mụn (2 – 3 lần/tuần) Sử dụng serum trị mụn hoặc phục hồi Thoa kem dưỡng ẩm phù hợp cho da dầu mụn	Rửa mặt bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ Sử dụng toner để cân bằng da Dùng serum dưỡng ẩm hoặc phục hồi Thoa kem dưỡng ẩm mỏng nhẹ Thoa kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên

Xem thêm các bài viết liên quan

Các nguyên tắc skincare cho da mụn

Skincare đúng cách là bước hỗ trợ quan trọng trong điều trị mụn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản dưới đây:

• Làm sạch da đúng cách nhưng không lạm dụng

Làm sạch mỗi ngày là cần thiết, nhưng không nên rửa mặt quá nhiều lần hoặc sử dụng sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh vì dễ gây khô và kích ứng khiến mụn nặng hơn.

• Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp

Đối với các các sản phẩm dùng trên da mụn, cần lựa chọn kỹ thành phần chứa các hoạt chất không chứa dầu, không gây bít tắc, không gây mụn, tránh gây kích ứng và có khả năng dưỡng ẩm.

Các sản phẩm skincare dùng cho da mụn nên chứa thêm một số hoạt chất có lợi trong trị mụn, bao gồm các chất có khả năng ngăn tiết bã nhờn, ức chế sự phát triển của vi sinh vật, cân bằng độ pH, chống oxy hóa, giảm kích ứng, làm mềm da và che phủ các tổn thương do mụn.

• Kết hợp chăm sóc da và điều trị y khoa khi cần thiết

Skincare chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Với những trường hợp mụn viêm nặng, kéo dài hoặc dễ tái phát, cần phối hợp điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống hoặc các phương pháp chuyên sâu như peel da, ánh sáng sinh học hoặc ánh sáng xung mạnh dưới chỉ định của Bác sĩ Da liễu.

Xem thêm các bài viết liên quan

Gợi ý một số sản phẩm chăm sóc da dành cho da mụn

Nước tẩy trang

• Nước tẩy trang Bioderma Sébium H2O: chứa các hạt micelle, gồm các ester acid béo tương tự cấu trúc lớp phospholipid của màng tế bào da, giúp tái tạo màng hydrolipid của da một cách tự nhiên. Sản phẩm này phù hợp với cả làn da nhạy cảm do không chứa cồn. Ngoài ra, sản phẩm này còn được bổ sung các hoạt chất như kẽm gluconate và đồng sulfate chuyên biệt sử dụng cho da mụn nhờ hiệu quả làm sạch da và hạn chế tiết bã nhờn.
• Nước tẩy trang dạng vi hạt SVR Physiopure Eau Micellaire: chứa các tinh thể hạt nước có kết cấu micelle thấm hút các cặn bẩn và tạp chất trang điểm, nhờ đó giúp làm sạch sâu và tẩy trang hiệu quả, khiến làn da được sạch và sáng mà không gây nhờn dính. Sản phẩm có độ pH gần với pH sinh lý của cơ thể, không chứa paraben, cồn, xà phòng và các chất tạo màu nên phù hợp với mọi loại da, kể cả những làn da nhạy cảm.
• Nước tẩy trang dành cho da dầu La Roche-Posay Effaclar Micellar Water: là loại nước tẩy trang phù hợp cho làn da dầu. Thành phần hoạt chất trong sản phẩm có chứa zinc PCA và sodium hydroxide giúp chống oxy hoá, bảo vệ da trước các tác nhân ô nhiễm, cung cấp độ ẩm và giảm lực ma sát lên da trong quá trình tẩy trang. Mặt khác, các sản phẩm tẩy trang của La Roche-Posay không chứa cồn nên không làm khô da và rất phù hợp cho da bị mụn.

Sữa rửa mặt

• Sữa rửa mặt Obagi Clenziderm MD Daily Care Foaming Cleanser: có khả năng thấm sâu vào lỗ chân lông, giúp loại bỏ dầu nhờn và bụi bẩn nhờ vào thành phần chính là salicylic acid 2%. Ngoài ra, sản phẩm còn có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng viêm và đỏ thường thấy ở làn da đang bị mụn.
• Gel rửa mặt SVR không chứa xà phòng cho da dầu mụn: là sản phẩm thích hợp cho làn da dầu mụn với công thức không chứa xà phòng. Hoạt chất gluconolactone trong sản phẩm có tác động giảm viêm và tiêu sừng, giúp làm sạch da và thông thoáng lỗ chân lông. Khả năng tạo bọt mịn của sản phẩm này cũng giúp loại trừ các chất bẩn và lượng bã nhờn dư thừa nhưng không làm da bị khô.
• Sữa rửa mặt cho da mụn Fixderma Alpha-Beta Acne: chứa các hoạt chất như cocamidopropyl betaine, sodium lauroyl sarcosinate, salicylic acid (BHA)… giúp làm sạch sâu lỗ chân lông, loại bỏ lớp dầu nhờn thừa trên da và giúp da được thông thoáng, ngăn chặn sự hình thành và phát triển của mụn.

Tinh chất serum trị mụn

• MartiDerm Acniover Serum: là một loại tinh chất được thiết kế dành riêng cho da dầu mụn. Sản phẩm này có chứa 2% niacinamide cùng men vi sinh prebiotic và probiotic giúp điều tiết lượng bã nhờn, cân bằng lại làn da, giảm sưng tấy và ngăn ngừa khả năng bùng phát mụn. Chiết xuất hoa sen có khả năng điều tiết bã nhờn, giữ da luôn ở trạng thái mềm mịn và thông thoáng suốt cả ngày dài. Cấu tạo của tinh chất cực kỳ nhẹ và dễ dàng được hấp thu vào da nhanh chóng.
• Serum SVR Sebiaclear: chứa hoạt chất gluconolactone 14%, niacinamide 4% và Mat SR 2% giúp điều hoà và giảm tiết chất nhờn, ngăn chặn nguy cơ hình thành nhân mụn và hỗ trợ giảm mụn hiệu quả. Các tinh chất này có tác dụng điều tiết bã nhờn dư thừa và se khít lỗ chân lông. Hơn nữa, sản phẩm còn có tác dụng tiêu sừng và làm phân tán melanin để làm sáng da. Với kết cấu tươi mát, giữ ẩm và chất kem siêu thấm, sản phẩm này sẽ cho tác dụng gần như tức thời và kéo dài khả năng dưỡng ẩm trong suốt 8 giờ.

Dưỡng ẩm

• Kem dưỡng phục hồi da GoodnDoc Centella Repair Cream: chứa các chiết xuất từ rau má giúp phục hồi da bị tổn thương và thâm sạm. Sản phẩm này có khả năng cung cấp một số dưỡng chất thiết yếu, giúp cân bằng độ ẩm và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại và ngăn ngừa quá trình lão hoá da hiệu quả.
• Kem dưỡng Zelove Moisturizing Aloe Water 2 trong 1: giúp làm dịu da khô và kích ứng, hỗ trợ tái tạo da và cấp nước cho da, giúp da trở nên mịn màng và căng mướt, loại bỏ các dấu hiệu mệt mỏi, kém sức sống của da. Sản phẩm này có chứa nhiều vitamin và khoáng chất chiết xuất từ lá Aloe barbadensis giúp dưỡng ẩm chuyên sâu, làm dịu và nuôi dưỡng làn da. Ngoài ra, hoạt chất chiết xuất từ dưa chuột có đặc tính làm sáng da, dưỡng ẩm, làm dịu và làm mới làn da, giúp loại bỏ dấu hiệu mệt mỏi của làn da.
• Kem dưỡng ẩm ban đêm Dermedic Hydrain3 Hialuro Ultra Hydrating Cream: chứa hoạt chất giúp cấp ẩm chuyên sâu, giữ ẩm cho làn da và có tác dụng kéo dài đến 48 giờ sau khi sử dụng.

Kem chống nắng

• Kem chống nắng BABE Super Fluid Mattifying sunscreen SPF 50: là sản phẩm chống nắng phổ rộng, bảo vệ da khỏi tia UVA và UVB. Công thức chứa niacinamide giúp dưỡng ẩm, kiểm soát dầu và cải thiện kết cấu da, thích hợp cho da dầu và da hỗn hợp thiên dầu. Sản phẩm còn có thành phần chống oxy hóa, bảo vệ da khỏi các gốc tự do gây hại từ môi trường, duy trì làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.
• Kem chống nắng La Roche-Posay dạng sữa không nhờn rít SPF 50+: có chứa màng lọc đột phá giúp chống nắng và ngăn ngừa tia UV gây hại trên da. Với SPF 50+, sản phẩm này sẽ giúp da tránh kích ứng, bỏng rát và ngăn ngừa sự lão hoá khi tiếp xúc với ánh nắng.
• Kem chống nắng Image Prevention Daily Matte Moisturizer SPF 32: là dạng kem chống nắng vật lý lai hóa học, chứa các thành phần lành tính như vitamin C, trà xanh, protein thủy phân từ đậu giúp cung cấp dưỡng chất cho da, dưỡng ẩm tốt nhưng không gây bết dính. Đặc biệt, sản phẩm này không chứa bất kỳ thành phần nào có hại cho da như cồn, hương liệu, dầu khoáng và paraben nên hoàn toàn phù hợp cho làn da dầu mụn.

Quy trình chăm sóc da dầu mụn rất quan trọng, bao gồm các bước tiêu chuẩn như tẩy trang, rửa mặt, tẩy da chết, dùng toner, đắp mặt nạ, sử dụng serum trị mụn, dưỡng ẩm và thoa kem chống nắng. Chọn sản phẩm skincare phù hợp cho từng bước là yếu tố then chốt của quá trình chăm sóc da dầu mụn.

Để đảm bảo sử dụng đúng sản phẩm và phương pháp, nên tìm đến các Phòng khám chuyên khoa Da liễu như Doctor Acnes để được tư vấn quy trình chăm sóc da tại nhà khoa học, hiệu quả và chuẩn y khoa.

Tài liệu tham khảo

1. Robert B, Howard M. “Textbook of Cosmetic Dermatology”. Taylorfrancis.com
2. Andrea L, Arun L, Bethanee J. “Guidelines of care for the management of acne vulgaris”. Am Acad Dermatol. 2016 May;74(5):945-73 
3. Barbara Z, Mieczyslaw W. “Basic principles of acne skin care routine”. Dermatologia Kliniczna. 2014 Jan;15(3):127-130