Mụn trứng cá là một tình trạng da liễu phổ biến, nhưng khi mụn trứng cá có mùi hôi, điều này có thể gây ra nhiều lo lắng và bất tiện. Mùi hôi ở mụn trứng cá thường là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm nặng, cần được xử lý kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý mụn trứng cá có mùi hôi là bước quan trọng để duy trì làn da khỏe mạnh.
Nguyên nhân mụn trứng cá có mùi hôi
Mụn trứng cá thường không có mùi. Tuy nhiên, khi mụn xuất hiện mùi hôi, điều này thường là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, như viêm nhiễm hoặc bội nhiễm vi khuẩn. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra tình trạng này:
- Nhiễm trùng vi khuẩn kỵ khí: một trong những nguyên nhân chính khiến mụn trứng cá có mùi hôi là do nhiễm trùng vi khuẩn. Vi khuẩn Cutibacterium acnes (trước đây gọi là Propionibacterium acnes) thường cư trú trong các lỗ chân lông bị tắc và là tác nhân chính gây ra mụn trứng cá. Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn, môi trường thiếu oxy này là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn kỵ khí như C. acnes phát triển. Khi vi khuẩn này phát triển mạnh, chúng có thể chuyển hóa các chất bã nhờn và acid béo thành các sản phẩm phụ gây viêm nhiễm, tạo ra mủ có mùi hôi.
- Nhiễm trùng thứ cấp: khi mụn trứng cá bị vỡ hoặc bị nặn không đúng cách, vi khuẩn từ môi trường bên ngoài, như Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) hoặc các vi khuẩn kỵ khí khác, có thể xâm nhập vào vết thương và gây nhiễm trùng thứ cấp. Sự nhiễm trùng này không chỉ làm tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn mà còn có thể gây ra mùi hôi đặc trưng do sản xuất mủ chứa vi khuẩn và các tế bào chết.
- Tình trạng viêm nhiễm mãn tính: một số trường hợp mụn trứng cá có thể tiến triển thành viêm nhiễm mãn tính, gây ra sự hình thành các nang mủ dưới da. Những nang mủ này chứa đầy vi khuẩn, tế bào chết và chất bã nhờn, tạo điều kiện cho sự phát triển của các vi khuẩn gây mùi hôi. Mùi này thường là kết quả của quá trình phân hủy và lên men của các chất trong nang mủ.
Các loại mụn trứng cá thường có mùi hôi
Không phải tất cả các loại mụn trứng cá đều có mùi hôi. Dưới đây là loại mụn trứng cá dễ gây ra mùi hôi:
- Mụn mủ (pustule): mụn mủ là những nốt mụn đỏ có đầu trắng hoặc vàng, chứa đầy mủ. Mụn mủ thường xuất hiện khi có viêm nhiễm và là loại mụn dễ gây ra mùi hôi nhất nếu bị nhiễm trùng.
- Mụn nang (cyst): đây là loại mụn nghiêm trọng nhất, hình thành từ các túi mủ lớn dưới da. Mụn nang thường có kích thước lớn, nằm sâu trong da và có thể gây ra mùi hôi nếu bị nhiễm trùng. Mụn nang thường để lại sẹo sau khi lành và rất khó điều trị nếu không được xử lý kịp thời.
Mụn đầu trắng và mụn đầu đen là các loại mụn không viêm, hình thành do sự bít tắc lỗ chân lông bởi bã nhờn và tế bào chết. Do không có sự tham gia của vi khuẩn gây viêm, các loại mụn này thường không có mùi hôi. Tuy nhiên, nếu không được vệ sinh đúng cách, các loại mụn này có thể tiến triển thành mụn viêm và gây ra mùi hôi.
Cách xử lý và điều trị mụn trứng cá có mùi hôi
Mụn trứng cá có thể điều trị dứt điểm nếu phát hiện và điều trị sớm để tránh sự tái đi tái lại nhiều lần. Tuy nhiên, nếu điều trị sai cách, có thể làm nặng nề hơn tình trạng mụn trứng cá đang diễn ra, tạo điều kiện hình thành các sẹo lồi, lõm, hay tạo thành các mụn trứng cá có mủ và mùi hôi… rất khó điều trị sau này. Xử lý và điều trị mụn trứng cá có mùi hôi cần kết hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tốt nhất:
- Sử dụng sản phẩm chứa benzoyl peroxide hoặc salicylic acid: benzoyl peroxide có khả năng tiêu diệt vi khuẩn P. acnes là nguyên nhân chính gây mụn, trong khi salicylic acid giúp làm sạch lỗ chân lông, giúp lỗ chân lông thông thoáng và giảm tình trạng viêm nhiễm.
- Thuốc kháng sinh: trong trường hợp mụn nhiễm trùng nặng, việc sử dụng thuốc kháng sinh có thể là cần thiết để kiểm soát vi khuẩn gây mụn và giảm mùi hôi. Có hai hình thức kháng sinh chính được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá là kháng sinh đường uống và kháng sinh dạng bôi ngoài da. Các kháng sinh dùng đường uống thường được sử dụng như tetracycline, doxycycline hoặc azithromycin. Kháng sinh dạng bôi ngoài da bao gồm clindamycin hoặc erythromycin, thường phối hợp với benzoyl peroxide, azelaic acid hoặc dẫn xuất của retinoid trong cùng một sản phẩm để hạn chế việc đề kháng kháng sinh.
- Retinoid: các sản phẩm chứa retinoid như retinol, tretinoin, adapalene có thể giúp làm thông thoáng lỗ chân lông, ngăn ngừa mụn mới hình thành, bằng cách thúc đẩy sự bong tróc của các tế bào da chết, đồng thời giảm viêm, cải thiện kết cấu da. Kết hợp giữa retinoid với thuốc kháng sinh thường được phối hợp để điều trị các vết mụn mủ, mụn có mùi hôi.
- Điều trị tại Phòng khám Da liễu: đối với các trường hợp mụn nặng, việc tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu là cần thiết. Các biện pháp điều trị chuyên sâu như tiêm corticosteroid giúp giảm viêm nhanh chóng và làm mềm mụn, đặc biệt hiệu quả trong việc điều trị các nốt mụn nang. Peel da hóa học sử dụng các loại acid như alpha hydroxy acid (AHA) hoặc beta hydroxy acid (BHA) để loại bỏ lớp da chết, làm sạch lỗ chân lông và kích thích tái tạo da mới, giúp kiểm soát và điều trị mụn hiệu quả hơn. Liệu pháp laser sử dụng các tia laser để loại bỏ lớp bề mặt của da bị mụn, làm sạch sâu các lỗ chân lông và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, đồng thời cũng giúp kích thích sản sinh collagen, cải thiện tình trạng da sau mụn. Với các trình trạng mụn viêm nhiễm nặng, quang động trị liệu sử dụng ánh sáng cùng với chất cảm quang để tiêu diệt vi khuẩn C. acnes và giảm viêm nhiễm sẽ là chỉ định phù hợp.
Xem thêm các bài viết liên quan
Các biện pháp phòng ngừa mụn trứng cá có mùi hôi
Không có một phương pháp cụ thể để phòng ngừa mụn trứng cá có mùi hôi. Do đó, cách tốt nhất là nên phòng ngừa từ sớm, hạn chế mụn hình thành và phát triển. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa mụn từ sớm, ngăn chặn mụn trở nên trầm trọng:
- Thăm khám Bác sĩ sớm khi bị mụn: khi mụn xuất hiện, hãy thăm khám Bác sĩ sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời. Nếu nhận thấy mụn có mùi hôi, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng và cần được xử lý ngay để tránh biến chứng nghiêm trọng.
- Giữ vệ sinh cá nhân: duy trì vệ sinh cá nhân là bước cơ bản nhưng cực kỳ hiệu quả để ngăn ngừa mụn trứng cá, đặc biệt là những loại mụn có mùi hôi. Rửa mặt đều đặn giúp loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn trên da, giữ cho lỗ chân lông thông thoáng và ngăn chặn vi khuẩn gây nhiễm trùng. Ngoài ra, việc thay khăn mặt và khăn gối thường xuyên cũng rất quan trọng. Những vật dụng này dễ tích tụ vi khuẩn và bụi bẩn, làm tăng nguy cơ mụn nếu không được vệ sinh định kỳ. Sử dụng khăn sạch và thay khăn gối ít nhất mỗi tuần sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mụn viêm và mụn mủ có mùi hôi, bảo vệ làn da luôn sạch sẽ, khỏe mạnh.
- Tránh tự nặn mụn và chạm tay lên mặt: là điều cần thiết để bảo vệ da khỏi tổn thương và ngăn ngừa mụn trở nên trầm trọng hơn. Nặn mụn không chỉ dễ gây sẹo mà còn làm lây lan vi khuẩn từ các nốt mụn viêm sang vùng da xung quanh, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và dẫn đến mụn có mùi hôi. Thói quen chạm tay lên mặt cũng có thể chuyển vi khuẩn và dầu từ tay lên da, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và làm hình thành mụn mủ, khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. Hạn chế nặn mụn và giữ tay sạch sẽ là cách hiệu quả để duy trì làn da khỏe mạnh và tránh các vấn đề về mụn.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: chọn các sản phẩm không chứa dầu (oil-free) và không gây tắc nghẽn lỗ chân lông (non-comedogenic), từ đó làm giảm nguy cơ hình thành mụn và nhiễm trùng gây mùi hôi.
- Bảo vệ làn da khỏi khói bụi và ô nhiễm: là rất quan trọng để ngăn ngừa mụn trứng cá. Khi các tác nhân ô nhiễm kết hợp với bã nhờn trên da, chúng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây viêm, dẫn đến mụn. Sử dụng khẩu trang và che chắn cẩn thận khi ra ngoài giúp giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố có hại từ môi trường. Khi về nhà, rửa mặt ngay lập tức giúp loại bỏ bụi bẩn và dầu thừa, ngăn ngừa tình trạng mụn và giảm thiểu mùi hôi. Ngoài ra, việc sử dụng kem chống nắng với SPF phù hợp không chỉ bảo vệ da khỏi tia UV mà còn giữ cho lỗ chân lông thông thoáng, giúp duy trì làn da khỏe mạnh.
Mụn trứng cá có mùi hôi là một tình trạng có thể gây ra nhiều phiền toái và lo lắng, nhưng việc nắm rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát và cải thiện hiệu quả tình trạng này. Duy trì thói quen chăm sóc da đúng cách, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa và điều trị thích hợp, không chỉ giúp giữ cho làn da khỏe mạnh mà còn tăng cường sự tự tin. Khi đối mặt với mụn trứng cá nặng hoặc mụn có mùi hôi, việc tham khảo ý kiến Bác sĩ Da liễu là cần thiết để nhận được tư vấn và điều trị chuyên sâu. Điều trị kịp thời và đúng phương pháp không chỉ cải thiện tình trạng da mà còn ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn, giúp duy trì làn da sạch khỏe lâu dài.
Tài liệu tham khảo
- “How to Identify and Treat Acne Conglobata“. Verywellhealth
- “How to shrink a cystic pimple“. MedicalNewsToday
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
