Với những ai quan tâm đến liệu pháp dùng thuốc trong điều trị mụn trứng cá, Acnotin chắc hẳn không phải là cái tên xa lạ. Vì sao Acnotin được các Bác sĩ Da liễu tin dùng như vậy? Những điểm nào cần lưu ý trước, trong và sau khi điều trị với Acnotin? Hãy cùng Doctor Acnes giải quyết “tất tần tật” những thắc mắc đó trong bài viết sau đây.
Những cơ chế gây mụn trứng cá
Mụn trứng cá là kết quả của sự tác động lẫn nhau của 4 yếu tố: tăng sản xuất bã nhờn, tăng sừng hóa ở cổ nang lông và hoạt động của vi khuẩn Cutibacterium acnes (trước đây gọi là Propionibacterium acnes) gây khởi phát phản ứng viêm.
Tăng sản xuất bã nhờn
Bã nhờn dư thừa là một yếu tố quan trọng cho sự phát triển của mụn trứng cá. Ở điều kiện bình thường, một lượng bã nhờn được tiết ra vừa đủ qua lỗ chân lông nhằm dưỡng ẩm và bảo vệ da.
Khi cơ thể có sự thay đổi nội tiết tố như trong thời kỳ dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt hay căng thẳng thần kinh, bã nhờn sẽ được kích thích sản xuất và bài tiết với lượng nhiều hơn nhu cầu của da. Lượng bã nhờn dư thừa sẽ gây bít tắc nang lông và tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển.
Sừng hóa ở cổ nang lông
Sự bất thường trong quá trình tăng sinh và biệt hóa của tế bào sừng, giảm bong sừng ở cổ nang lông khiến các ống dẫn bã nhờn bị tắc nghẽn. Khi đó, bã nhờn kết hợp với các tế bào chết, bụi bẩn tích tụ ở nang lông tạo thành nút chặn bịt kín miệng nang lông, kéo theo sự ứ đọng nặng nề hơn, nang lông phình ra từ đó tạo ra nhân mụn.
Hoạt động của vi khuẩn Cutibacterium acnes
Cutibacterium acnes (C. acnes) là vi khuẩn kỵ khí và phát triển trong môi trường giàu lipid của nang lông. Vi khuẩn C. acnes thường sống vô hại trên da; tuy nhiên, môi trường nhiều bã nhờn trong các nang lông bị bít tắc sẽ khiến vi khuẩn này sinh sôi nhanh chóng và kích thích phản ứng viêm tại nang lông.
Phản ứng viêm
Quá trình viêm bắt đầu khi C. acnes được phát hiện bởi hệ thống miễn dịch, huy động lượng lớn bạch cầu đến nang lông tạo thành mủ. Tùy theo tình trạng viêm nhiều hay ít, ổ viêm gói gọn trong nang lông hay xâm nhập vào lớp hạ bì mà có biểu hiện mụn mủ, mụn nang hay mụn bọc.
Acnotin là thuốc gì?
Acnotin là tên thương mại của sản phẩm chứa isotretinoin, là hoạt chất thuộc nhóm retinoid – dẫn xuất của vitamin A, được sản xuất bởi công ty MEGA LIFESCIENCES. Acnotin hiện được lưu hành trên thị trường dưới 2 hàm lượng là 10mg và 20mg/viên nang. Đây là loại thuốc được phân loại vào nhóm “thuốc kê toa”, tức chỉ được sử dụng khi có chỉ định của Bác sĩ.
Cơ chế tác động của Acnotin trong điều trị mụn trứng cá
Isotretinoin đã được chứng minh có hoạt tính mạnh trong điều trị mụn trứng cá trung bình và nặng do tác động toàn diện lên cả 4 cơ chế bệnh sinh của mụn trứng cá.
- Giảm sự tiết bã nhờn và giảm kích thước tuyến bã nhờn.
- Giảm sự sừng hóa cổ nang lông giúp giảm bít tắc.
- Kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây mụn C. acnes.
- Giảm viêm.
Các trường hợp được chỉ định sử dụng Acnotin
Acnotin được chỉ định sử dụng chủ yếu ở những bệnh nhân bị mụn trứng cá nghiêm trọng, cụ thể là những trường hợp sau:
- Mụn trứng cá toàn thân.
- Mụn trứng cá nặng bao gồm mụn nang, mụn bọc.
- Mụn trứng cá không đáp ứng với các điều trị thông thường bao gồm cả kháng sinh đường uống.
- Mụn trứng cá kéo dài lâu năm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý.
- Mụn trứng cá kèm sẹo mụn.
>>> Xem thêm: Những lưu ý khi uống isotretinoin trong điều trị mụn trứng cá mức độ nặng
Hiệu quả của isotretinoin trong điều trị mụn
Isotretinoin là thuốc mang lại hiệu quả cao trong điều trị mụn với các kết quả rất ấn tượng đã được chứng minh qua các nghiên cứu lâm sàng.
Hai nghiên cứu so sánh sử dụng isotretinoin so với giả dược thực hiện trên 91 bệnh nhân mụn mức độ trung bình đến nặng trong thời gian từ 4 và 16 tuần cho thấy isotretinoin cải thiện lần lượt 32% và 69.8% các tổn thương mụn. Trong khi đó, nhóm sử dụng giả dược không có sự cải thiện thậm chí các tổn thương mụn còn nghiêm trọng hơn.
So với thuốc kháng sinh đường uống, đã có 7 nghiên cứu được thực hiện trên 593 bệnh nhân so sánh isotretinoin với minocycline, erythromycin, tetracycline, dapsone, doxycycline và azithromycin. 3/7 nghiên cứu cho thấy sử dụng isotretinoin giảm độ nặng của mụn vượt trội hơn hẳn so với kháng sinh đường uống.
Đây là những nghiên cứu thực hiện trên nhóm bệnh nhân mụn nặng, tuổi từ 18 – 24 tuổi, thời gian điều trị kéo dài từ 16 – 24 tuần.
Ngoài ra, isotretinoin đường uống cũng cho thấy hiệu quả giảm mụn tốt hơn hẳn những nhóm thuốc đối chứng khác bao gồm etretinate hay hỗn hợp vitamin B.
Qua các nghiên cứu so sánh với giả dược và kháng sinh nêu trên, có thể thấy thời gian điều trị cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của isotretinoin. Acnotin hiện được khuyến cáo điều trị với thời gian trung bình là 16 tuần.
Liều lượng isotretinoin cho các trường hợp mụn
Theo hướng dẫn điều trị từ Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (American Academy of Dermatology – AAD), liều isotretinoin khuyến cáo cho các trường hợp mụn nặng và mụn trung bình cụ thể như sau:
Mụn nặng: khởi đầu với liều 0.5mg/kg/ngày; tăng liều lên 1mg/kg/ngày sau 1 tháng điều trị nhằm đạt được liều tích lũy từ 120 – 150 mg/kg. Mặc dù liều cao 1mg/kg/ngày có thể gia tăng tác dụng phụ nhưng sẽ giúp giảm tỉ lệ tái phát mụn và tỉ lệ bệnh nhân cần điều trị lại với isotretinoin.
Mụn trung bình: khác với mụn nặng cần sử dụng liều cao isotretinoin, các nghiên cứu cho thấy rằng đi
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
