Công nghệ tế bào gốc đang tạo ra cuộc cách mạng trong ngành thẩm mỹ da liễu, mang lại những giải pháp làm đẹp an toàn và hiệu quả. Bạn có biết rằng tế bào gốc không chỉ giúp trẻ hóa làn da mà còn hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề về da như sẹo rỗ? Hãy cùng Doctor Acnes khám phá sâu hơn về tế bào gốc và những ứng dụng tuyệt vời của chúng trong thẩm mỹ da liễu qua bài viết này!
Tế bào gốc là gì?
Định nghĩa
Như tên gọi, tế bào gốc khác với những tế bào bình thường, chúng là những tế bào không chuyên biệt có khả năng tự làm mới và biệt hóa thành một hoặc nhiều loại tế bào chuyên biệt có chức năng khác nhau.
Khi cơ thể bị tổn thương, một tế bào gốc tự tái tạo sau đó phân chia tạo nên một tế bào gốc con và một tế bào tiền thân. Tế bào tiền thân là một loại tế bào trung gian được hình thành trước khi nó được biệt hóa hoàn toàn.
Con đường phát triển từ tế bào gốc thành tế bào chuyên biệt như sau: Tế bào gốc → Tế bào gốc + Tế bào tiền thân → Tế bào biệt hóa.
Đặc điểm của tế bào gốc
Tế bào gốc được đặc trưng bởi các tính chất sau:
- Tính toàn năng (totipotency), vạn năng (pluripotency), đa năng (multipotency): tế bào gốc toàn năng là những tế bào chỉ có ở thời kỳ sớm của phôi thai, có thể biệt hóa thành tất cả các loại tế bào; từ những tế bào đầu tiên này mà phôi thai phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh. Tế bào gốc vạn năng có thể tạo thành khoảng 200 loại tế bào, trừ tế bào của màng phôi. Tế bào gốc đa năng giới hạn hơn, chỉ có thể biệt hóa thành một vài loại tế bào trưởng thành, như ở tế bào gốc trung mô (MSC).
- Tự đổi mới: khả năng phân chia mà không biệt hóa và tạo nguồn cung vĩnh cửu.
- Tính linh hoạt: thể hiện rõ nhất ở tế bào gốc trung mô (MSC), tính chất này được thể hiện khi có tổn thương ở mô gây điều hòa hướng lên (upregulate) ở tế bào gốc và giải phóng các chất hóa học cùng yếu tố tăng trưởng.
Tế bào gốc trưởng thành trong liệu pháp y học
Tế bào gốc trưởng thành được nghiên cứu rộng rãi như một liệu pháp tiềm năng cho nhiều bệnh lý nhờ các đặc điểm sau:
- Có thể thu được từ cơ thể bệnh nhân.
- Khả năng tăng sinh tế bào cao khi nuôi cấy.
- Dễ thao tác để thay đổi các gen không chức năng hiện có thông qua các phương pháp ghép gen.
- Khả năng di chuyển đến mô đích (homing).
- Khả năng tích hợp vào các mô chủ và tương tác với các mô xung quanh.
Phân loại tế bào gốc và cách để thu được chúng
Dựa trên nguồn gốc, tế bào gốc được phân thành hai loại chính: tế bào gốc phôi (ESC) và tế bào gốc trưởng thành (ASC).
- Tế bào gốc phôi (ESC)
Có nguồn gốc từ phôi 2-11 ngày tuổi, chủ yếu thu từ các trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm. Đây là tế bào toàn năng, có khả năng biệt hóa thành bất kỳ loại tế bào nào, nên có thể dùng để sửa chữa hoặc tái tạo các cơ quan bị tổn thương.
Tuy nhiên, sử dụng ESC gây tranh cãi về đạo đức vì quá trình trích xuất tế bào từ phôi thai được coi là hủy đi một mầm sống. Ngoài ra, ESC tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư và quái thai, vì vậy chúng hiện chỉ được sử dụng trong nghiên cứu.
- Tế bào gốc trưởng thành (ASC)
Tế bào gốc loại này được tìm thấy trong hầu hết các bộ phận của cơ thể người trưởng thành. Mặc dù ASC không thể biệt hóa thành tất cả các loại tế bào như ESC, chúng vẫn có khả năng phát triển vượt ngoài nguồn gốc ban đầu. Ví dụ, tế bào gốc tủy răng không chỉ phát triển thành mô răng mà còn có thể biệt hóa thành mô thần kinh.
Tùy vào nguồn gốc, ASC được chia thành tế bào gốc tạo máu (HSC) và tế bào gốc trung mô (MSC). HSC lấy từ máu cuống rốn hoặc máu ngoại vi, trong khi MSC có ở lớp trung bì của thai nhi, tủy xương, gan và mô da người trưởng thành.
Các tế bào gốc có thể được phân lập từ các mô miệng – mặt như mô tủy răng trưởng thành, mô tủy của răng sữa rụng, dây chằng nha chu, nhú chóp răng và niêm mạc miệng.
Ứng dụng của tế bào gốc trong thẩm mỹ da liễu
Sản phẩm từ công nghệ tế bào gốc có thể được sử dụng kết hợp trong các quy trình thẩm mỹ như lăn kim, peel da và có mặt trong nhiều dược mỹ phẩm.
Quy trình lăn kim trẻ hóa da mặt
Một nghiên cứu trên 25 phụ nữ châu Á cho thấy việc kết hợp lăn kim và môi trường nuôi cấy tế bào gốc phôi người (hESC-EPC) mang lại hiệu quả cải thiện sắc tố da, nếp nhăn và lỗ chân lông rõ rệt hơn so với chỉ lăn kim đơn thuần. Các yếu tố tăng trưởng và cytokine trong môi trường nuôi cấy giúp tăng cường tổng hợp collagen và làm trắng da, cải thiện các dấu hiệu lão hóa.
Quy trình peel da trị sẹo rỗ
Sau quy trình peel da hóa học, việc sử dụng kem chứa yếu tố tăng trưởng từ tế bào gốc táo xanh Malus domestica giúp trung hòa tác nhân peel và thúc đẩy sự phát triển của tế bào mới. Peel da kết hợp tế bào gốc khi lặp lại nhiều lần giúp giảm nếp nhăn và trẻ hóa da.
Thêm vào đó, peel da kết hợp tế bào gốc còn có thể điều trị sẹo, đặc biệt là sẹo rỗ và sẹo thâm. Các thử nghiệm cho thấy peel da tế bào gốc hiệu quả trong việc làm mờ sẹo rỗ. Một nghiên cứu lâm sàng trên 16 người bị sẹo rỗ cho thấy sự cải thiện rõ rệt sau 2-3 lần peel, cách nhau 15 ngày. Kết quả tối ưu đạt được sau 6-7 lần peel. Phương pháp này không chỉ hiệu quả mà còn an toàn, giúp làm mờ sẹo và trẻ hóa da.
Mỹ phẩm chăm sóc da
Tế bào gốc từ cà chua Lycopersicon esculentum giúp bảo vệ da khỏi kim loại nặng nhờ hàm lượng cao các chất chống oxy hóa như flavonoid và acid phenolic. Những chất này tạo thành phức với kim loại, giúp thu giữ kim loại và ngăn ngừa sự phá hủy cấu trúc tế bào.
Một thử nghiệm khác với mỹ phẩm chứa chiết xuất liposome từ tế bào gốc táo Malus domestica cho thấy khả năng giảm nếp nhăn vùng chân chim đáng kể. Sau 2 tuần sử dụng, nếp nhăn trở nên nông hơn 8%, và sau 4 tuần, nông hơn 15%.
Xem thêm các bài viết liên quan
Các sản phẩm tế bào gốc trong thẩm mỹ
Hiện nay, tế bào gốc được ứng dụng trong các quy trình thẩm mỹ theo hai cách chính.
Tế bào gốc tự thân
Đây là tế bào gốc được lấy từ chính cơ thể của người điều trị. Tế bào gốc toàn năng có thể thu được từ phôi, nhau thai hoặc dây cuống rốn, trong khi tế bào gốc vạn năng có thể thu được ở răng sữa rụng.
Ở người trưởng thành, tế bào gốc HSC và MSC có thể phân lập từ máu ngoại vi, tủy xương và mỡ. Việc sử dụng tế bào gốc từ chính cơ thể giúp hạn chế các tác dụng có hại hay dị ứng. Tế bào gốc tự thân được sử dụng trong lành thương, tái tạo cơ quan hay điều trị các bệnh lý miễn dịch.
Sản phẩm từ công nghệ tế bào gốc
Với chi phí cao và kỹ thuật phức tạp để thu và nuôi cấy tế bào gốc tự thân, ứng dụng của liệu pháp này trong thẩm mỹ còn hạn chế. Hầu hết các mỹ phẩm trên thị trường như serum, mặt nạ “tế bào gốc” chỉ chứa chiết xuất từ môi trường nuôi cấy tế bào gốc, không phải tế bào sống.
Những chiết xuất này chứa các hoạt chất như chất chống oxy hóa, chất dinh dưỡng và yếu tố tăng trưởng, giúp da mịn màng và săn chắc. Các sản phẩm từ tế bào gốc thực vật như arbutin từ dừa cạn, liposome từ táo giúp giảm nếp nhăn, và chất chống oxy hóa từ cà chua cũng được sử dụng rộng rãi.
Nhìn chung, việc sử dụng tế bào gốc tự thân hay từ thực vật, động vật cung cấp hàng trăm yếu tố tăng trưởng có lợi và ổn định cho da, giúp đáp ứng nhu cầu chăm sóc da lão hóa hiệu quả hơn so với việc chỉ sử dụng một hoặc hai yếu tố tăng trưởng. Trong tương lai, tiềm năng của liệu pháp tế bào gốc và các sản phẩm từ tế bào gốc chắc chắn sẽ còn được phát triển mạnh mẽ trong y học tái tạo và thẩm mỹ da liễu.
Tóm lại, công nghệ tế bào gốc ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong thẩm mỹ da liễu nhờ các bằng chứng lâm sàng vững chắc. Tuy nhiên, việc một số cơ sở làm đẹp thiếu kiến thức hoặc cố tình thần thánh hóa sản phẩm từ công nghệ tế bào gốc để trục lợi là điều không nên. Bác sĩ và bệnh nhân cần phân biệt rõ liệu pháp tế bào gốc và sản phẩm từ công nghệ tế bào gốc.
Nếu muốn sử dụng các sản phẩm từ công nghệ tế bào gốc uy tín và chính hãng, hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Da liễu Doctor Acnes – địa chỉ tin cậy hàng đầu trong điều trị mụn và sẹo mụn. Bệnh nhân có thể liên hệ trực tiếp với Doctor Acnes để được hỗ trợ thêm về công nghệ tế bào gốc.
Tài liệu tham khảo
- Geraldine Jain. “Stem cell peel”. 2nd International Conference and Exhibition on Cosmetology & Trichology
- Wesley M Jackson, Leon J Nesti, Rocky S Tuan. “Mesenchymal stem cell therapy for attenuation of scar formation during wound healing”. US National Library of Medicine
- Sonia Trehan, Bozena Michniak-Kohn, Kavita Beri. “Plant stem cells in cosmetics: current trends and future directions”. US National Library of Medicine
- Cho SW, Moon SH, Lee SH, Kang SW, Kim J, Lim JM, et al. “Improvement of postnatal neovascularization by human embryonic stem cell derived endothelial-like cell transplantation in a mouse model of hindlimb ischemia”. Circulation. 2007;116:2409-2419
- Lee MJ, Kim J, Lee KI, Shin JM, Chae JI, Chung HM. “Enhancement of wound healing by secretory factors of endothelial precursor cells derived from human embryonic stem cells”. Cytotherapy. 2011;13:165–178
- Fitzpatrick RE, Rostan EF. “Reversal of photodamage with topical growth factors: a pilot study”. J Cosmet Laser Ther. 2003;5:25–34
- Kim WS, Park SH, Ahn SJ, Kim HK, Park JS, Lee GY, et al. “Whitening effect of adipose-derived stem cells: a critical role of TGF-beta 1”. Biol Pharm Bull. 2008;31:606–610
- Seo KY, Kim DH, Lee SE, Yoon MS, Lee HJ. “Skin rejuvenation by microneedle fractional radiofrequency and a human stem cell conditioned medium in Asian skin: a randomized controlled investigator blinded split-face study”. J Cosmet Laser Ther. 2013;15:25–33
- Kim WS, Park BS, Park SH, Kim HK, Sung JH. “Antiwrinkle effect of adipose-derived stem cell: activation of dermal fibroblast by secretory factors”. J Dermatol Sci. 2009;53:96–102
- Park BS, Jang KA, Sung JH, Park JS, Kwon YH, Kim KJ, et al. “Adipose-derived stem cells and their secretory factors as a promising therapy for skin aging”. Dermatol Surg. 2008;34:1323–1326
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
