Khi nói đến việc điều trị mụn, giai đoạn duy trì thường được xem nhẹ hoặc thậm chí bị bỏ qua. Tuy nhiên, đây là một bước quan trọng, đặc biệt sau khi đã kiểm soát được tình trạng mụn. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về các phương pháp và lời khuyên hữu ích để giữ làn da luôn khỏe mạnh và không bị tái phát mụn từ BSCKI. Nguyễn Duy Mỹ Ngọc công tác tại Phòng khám Doctor Acnes.
Điều trị bất kỳ vấn đề nào trên da cũng sẽ chia thành 2 giai đoạn là giai đoạn tấn công và giai đoạn duy trì. Trong điều trị mụn, mục tiêu chính của giai đoạn tấn công là loại bỏ mụn và ngăn chặn sự bùng phát của chúng. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở giai đoạn này thì nguy cơ bị tái phát mụn là rất cao, một phần do môi trường ô nhiễm và khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam. Đồng thời, đa số làn da mắc phải tình trạng mụn thường là da dầu nên dễ gặp phải tình trạng bít tắc lỗ chân lông. Chính vì thế, chúng ta cần phải tiếp tục điều trị duy trì với phác đồ đơn giản hơn để duy trì làn da khỏe mạnh và tránh lên mụn trở lại.
Điều trị mụn ở giai đoạn duy trì như thế nào?
Trong giai đoạn duy trì, sử dụng các sản phẩm chứa retinoid như adapalene, retinol, tretinoin, tazarotene có thể giúp da duy trì sự cân bằng về tiết dầu và cải thiện quá trình sừng hóa cổ nang lông, giúp da thông thoáng hơn. Retinoid giúp tiêu cồi mụn, ức chế quá trình viêm, giảm hình thành tổn thương do mụn. Đây là hoạt chất giúp điều hoà tốc độ đổi mới tế bào, phục hồi một số tổn thương da do tác động của ánh nắng mặt trời.
Retinoid không chỉ giúp kiểm soát mụn mà còn tăng cường tái tạo da, giúp da trẻ hóa, tăng sinh collagen, ngăn ngừa lão hoá và hình thành sẹo mụn, mờ vết thâm nhờ khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo da. Tất nhiên, ở giai đoạn duy trì chúng ta nên sử dụng retinoid với tần suất thưa hơn và hàm lượng thấp hơn so với giai đoạn tấn công.
Cần lưu ý rằng sử dụng retinoid sẽ khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời vì vậy phải sử dụng kem chống nắng và tăng cường các biện pháp che chắn trước khi ra ngoài. Ngoài ra, không nên sử dụng retinoid cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
Sử dụng thêm hoạt chất nào để phối hợp?
Có thể kết hợp thêm các hoạt chất làm bong lớp sừng trên bề mặt da như AHA và BHA để bã nhờn được thoát ra ngoài, giúp lỗ chân lông thông thoáng hơn. Cả AHA và BHA đều là hoạt chất tẩy tế bào chết do đó đều có khả năng thu nhỏ lỗ chân lông, làm bề mặt da mịn màng hơn. AHA (alpha hydroxy acid) tan trong nước, hoạt động chủ yếu trên bề mặt da giúp loại bỏ các tế bào sừng hóa, cải thiện tình trạng bong tróc, xỉn màu trên bề mặt da; trong khi đó, BHA (beta hydroxy acid) có khả năng tan trong dầu, giúp hoạt chất thẩm thấu sâu vào bên trong da, làm sạch bụi bẩn, bã nhờn, tạp chất ẩn sâu bên trong lỗ chân lông.
Sử dụng các loại sữa rửa mặt, kem dưỡng ẩm hoặc toner có chứa AHA/BHA nồng độ thấp hằng ngày để làm sạch bụi bẩn từ ngoài và sâu bên trong lỗ chân lông. Bên cạnh đó có thể peel da tại Phòng khám Da liễu mỗi tháng một lần để giúp tăng hiệu quả làm sạch da hơn.
Theo khuyến cáo từ các chuyên gia da liễu, không nên sử dụng đồng thời AHA/BHA và retinoid vì có thể dẫn đến khô da và kích ứng. Thay vào đó hãy sử dụng các sản phẩm trên vào thời điểm khác nhau trong ngày (sáng – tối) hoặc xen kẽ chúng vào những ngày khác nhau.
Ngoài AHA/BHA thì còn có thể kết hợp retinoid với benzoyl peroxide (BPO). “Phác đồ Fitzpatrick 2008” retinoid khi kết hợp cùng kháng sinh và benzoyl peroxide (BPO) sẽ tăng khả năng điều trị mụn, giảm nguy cơ hình thành sẹo nông. Benzoyl peroxide (BPO) có hoạt tính kháng khuẩn mạnh và làm giảm số lượng vi khuẩn trên da theo cơ chế giải phóng nguyên tử oxy nhằm tiêu diệt vi khuẩn kỵ khí C. acnes, tiêu cồi mụn, kích thích bong sừng.
Retinoid có tác động hiệu quả trong việc chống sưng tấy, kháng khuẩn, ngừa viêm nên cực kỳ hữu ích cho quá trình trị mụn. Việc kết hợp BPO cùng retinoid sẽ khiến mụn chín nhanh hơn, làm khô đầu mụn và loại bỏ mụn dễ dàng hơn.
Các bước chăm sóc da
Ngoài việc sử dụng các sản phẩm chứa các hoạt chất như đề cập ở trên, các bước chăm sóc da hàng ngày là quan trọng để duy trì làn da sạch mụn và khỏe mạnh. Các bước cơ bản trong chu trình chăm sóc da hàng ngày bao gồm:
- Sử dụng sản phẩm tẩy trang và sữa rửa mặt để làm sạch da kỹ
- Sử dụng toner để cân bằng độ pH cho da
- Sử dụng serum và kem dưỡng ẩm để nuôi dưỡng và duy trì độ ẩm cho da
- Sử dụng các sản phẩm điều trị mụn
Sử dụng sữa rửa mặt và tẩy trang
Làm sạch da kỹ bằng tẩy trang và sữa rửa mặt là bước quan trọng nhất trong chu trình chăm sóc da giúp loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn, làm thông thoáng lỗ chân lông. Bụi bẩn và khói bụi tích tụ trên da là một trong những nguyên nhân mang mụn trở lại.
Nồng độ pH 5 – 5.5 là nồng độ phù hợp nhất với làn da. Ưu tiên lựa chọn sữa rửa mặt không chứa các hạt chà xát để tránh tổn thương nền da.
Sử dụng toner
Sử dụng toner sau khi rửa mặt sẽ giúp cân bằng độ pH, làm sạch các loại hoá chất có thể còn tồn đọng trên da sau khi rửa mặt và làm se khít lỗ chân lông. Ưu tiên lựa chọn sản phẩm có bổ sung thành phần chống viêm, trị mụn lành tính như rau má, trà xanh… và nhóm các chất giúp làm dịu vùng da mụn như HA, vitamin E, B5…
Sử dụng serum và kem dưỡng ẩm
Serum là dạng tinh chất có kết cấu phân tử cực nhỏ dễ dàng thẩm thấu sâu vào bên trong cung cấp nguồn dưỡng chất giúp nuôi dưỡng, phục hồi hoặc điều trị các vấn đề mà da đang mắc phải. Kem dưỡng giúp duy trì tình trạng da luôn ẩm mượt, căng bóng, nuôi dưỡng làn da từ sâu bên trong và duy trì hiệu quả trị liệu lâu dài.
Các sản phẩm có các thành phần như niacinamide giúp kháng khuẩn, giảm tiết bã nhờn, làm dịu da, chống lão hóa và ngừa thâm mụn, acid azelaic giúp kháng viêm, ngăn mụn quay trở lại, vitamin C có khả năng kích thích da sản sinh tế bào mới, tẩy da chết nhẹ nhàng từ đó làm thông thoáng lỗ chân lông.
Ngoài ra, loại bỏ các thói quen xấu như nặn mụn, sờ tay lên mặt, thức khuya và duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng là phần quan trọng của việc duy trì làn da khỏe mạnh.
Thăm khám định kỳ với Bác sĩ Da liễu
Cuối cùng, việc thăm khám định kỳ với Bác sĩ Da liễu là quan trọng để duy trì tình trạng da sau khi điều trị mụn. Các liệu pháp như mesotherapy, ánh sáng xung mạnh IPL, điện di tinh chất, hoặc công nghệ tế bào gốc có thể giúp duy trì làn da sạch mụn.
Việc duy trì làn da sau quá trình điều trị mụn đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm sóc da đúng đắn. Bằng cách sử dụng các sản phẩm chứa retinoid, kết hợp với AHA, BHA, và BPO, cùng với các bước chăm sóc da hàng ngày, bạn có thể giữ cho làn da luôn khỏe mạnh, mịn màng và ngăn chặn sự trở lại của mụn. Cũng đừng quên thăm khám định kỳ với Bác sĩ Da liễu để duy trì tình trạng da sau điều trị.