Nguyên nhân và cách điều trị mụn đầu đen hiệu quả

Được đăng bởi Doctor Acnes vào ngày 07/07/2023

Mụn đầu đen thường phổ biến ở người có làn da dầu hoặc da hỗn hợp. Mặc dù được phân loại là mụn không viêm, tức một dạng mụn nhẹ nhưng lại rất khó điều trị mụn đầu đen triệt để vì đa phần nó sẽ tái xuất hiện rất nhanh. Nếu xử lý không đúng cách, tình trạng da có thể trở nên nghiêm trọng hơn như da bị viêm, sưng tấy, mẩn đỏ và hình thành sẹo. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để điều trị và ngăn ngừa mụn đầu đen hiệu quả. Trong bài viết sau đây, hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị loại mụn “cứng đầu” này nhé.

Mụn đầu đen thường phổ biến ở người có da dầu hoặc da hỗn hợp
Mụn đầu đen thường phổ biến ở người có da dầu hoặc da hỗn hợp

Nguyên nhân gây ra mụn đầu đen

Mụn đầu đen là một loại mụn trứng cá phổ biến, thường xuất hiện trên vùng chữ T của gương mặt (gồm mũi, trán, cằm và má). Đây là loại mụn sinh ra do tắc nghẽn lỗ chân lông bởi bụi bẩn, bã nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn. Các thành phần này khi kết hợp sẽ hình thành nhân mụn. Phần đầu mụn mở ra bên ngoài, bị oxy hóa bởi không khí sẽ tạo thành màu đen nên được gọi là mụn đầu đen.

Vì vậy, nguyên nhân xuất hiện mụn đầu đen là một tổ hợp các tác động từ bên trong lẫn bên ngoài môi trường xung quanh, nghĩa là do:

  • Tăng tiết bã nhờn: do di truyền, rối loạn nội tiết (dậy thì, phụ nữ có thai, cho con bú, tiền kinh nguyệt, hội chứng buồng trứng đa nang…), ăn nhiều dầu mỡ, uống ít nước, stress lo âu…
  • Môi trường xung quanh: nhiều vi khuẩn, nhiều bụi bẩn, hoặc sử dụng mỹ phẩm có chứa dầu khoáng gây bít tắc lỗ chân lông…
  • Quy trình làm sạch, chăm sóc da chưa phù hợp.

Dấu hiệu nhận biết mụn đầu đen

Mụn đầu đen có thể dễ dàng nhận biết bằng các nốt đen gồ lên trên bề mặt da, đây là các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, không sưng đau hay viêm. Mụn đầu đen thường hình thành ở các vùng da có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như mũi, trán, cằm, má, lưng và vai. Các vùng da này có nhiều lỗ chân lông hơn và hoạt động bài tiết mạnh hơn so với các vùng khác trên cơ thể, do đó dễ bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn và dầu nhờn.

Tuy nhiên, vẫn cần phân biệt mụn đầu đen với sợi bã nhờn là một thành phần cấu trúc sinh lý của da để có những hướng can thiệp điều trị khác nhau.

Phân biệt mụn đầu đen và sợi bã nhờn

Một tình trạng da rất dễ nhầm lẫn với mụn đầu đen đó chính là sợ bã nhờn, tuy nhiên chúng về bản chất là khác biệt.

Mụn đầu đenSợi bã nhờn
Cơ chế hình thànhLỗ chân lông bị bít tắc bởi dầu nhờn, bụi bẩn, tế bào da chết và vi khuẩn tích tụ lâu ngàyXảy ra tự nhiên, là cấu trúc sinh lý của da, cấu tạo từ các lớp tế bào sừng bao quanh hỗn hợp các chất lipid và vi sinh vật tại đơn vị nang lông
Dấu hiệu nhận biếtThường xuất hiện vùng chữ T
Đầu mụn gồ lên trên da, màu nâu sẫm hoặc đen, cứngSợi màu vàng nhạt hoặc xám, kích thước nhỏ, mềm
Bề mặt da hơi sần sùiBề mặt da tương đối mịn
Thường đi kèm các loại mụn trứng cá khácKhông có mối liên hệ với mụn trứng cá
Phân biệt sợi bã nhờn và mụn đầu đen
Phân biệt sợi bã nhờn và mụn đầu đen

Cách điều trị mụn đầu đen hiệu quả

Các phương pháp điều trị thông thường như nặn mụn hoặc lột mụn giúp làm sạch lỗ chân lông nhanh chóng. Tuy nhiên đây chỉ là phương pháp tạm thời và mụn đầu đen sẽ quay trở lại rất nhanh. Thay vào đó, có thể áp dụng các phương pháp hiệu quả hơn như sau.

Peel da

Peel da là một phương pháp sử dụng các chất hóa học để lấy đi lớp tế bào chết trên bề mặt da. Quá trình peel sẽ loại bỏ lớp da chết và bã nhờn tích tụ, làm thông thoáng lỗ chân lông, giảm sự tắc nghẽn và loại bỏ mụn đầu đen hiệu quả.

Một số thành phần phổ biến trong peel da bao gồm acid salicylic, acid glycolic và acid trichloroacetic (TCA), retinol. Trong đó, peel da với acid salicylic là phương pháp phổ biến nhất vì nó không chỉ làm sạch da, loại bỏ dầu thừa và tế bào chết mà còn có tác dụng kháng khuẩn, giúp loại bỏ mụn trứng cá và giảm viêm.

Peel da là một phương pháp điều trị mụn đầu đen bằng cách sử dụng các chất hóa học để tẩy tế bào chết trên bề mặt da
Peel da là một phương pháp điều trị mụn đầu đen bằng cách sử dụng các chất hóa học để tẩy tế bào chết trên bề mặt da

Lăn kim

Lăn kim là một thủ thuật thẩm mỹ xâm lấn tối thiểu sử dụng đầu lăn gồm các đầu kim siêu nhỏ vô trùng để lăn trên da, từ đó tạo các tổn thương vi điểm, phá vỡ lớp trên cùng của da, kích thích tăng sinh collagen dưới da, se khít lỗ chân lông và giảm nguy cơ tắc nghẽn. Vì vậy, lăn kim giúp giảm nguy cơ hình thành mụn đầu đen mới và cải thiện chất nền cho da.

Tác dụng phụ có thể bao gồm: sưng bầm, kích ứng, đỏ da hoặc khô da tại chỗ, nhưng thường thoáng qua và hồi phục sau khoảng 1 tuần.

Lăn kim
Lăn kim giúp giảm nguy cơ hình thành mụn đầu đen mới và cải thiện chất nền cho da

Laser thu nhỏ lỗ chân lông

Laser là một phương pháp điều trị công nghệ cao, tạo các chùm tia ánh sáng năng lượng cao tác động chính xác vào mô đích cần điều trị. Trong điều trị mụn đầu đen, laser đang trở thành phương pháp điều trị mới an toàn và rất hiệu quả mà lại ít tác dụng phụ. Nó tiêu diệt sự tích tụ của vi khuẩn, giảm viêm, kích thích tăng sinh collagen dưới da, thu nhỏ lỗ chân lông và giảm sản xuất bã nhờn, dầu thừa.

Tác dụng phụ có thể gặp như sưng, đỏ, nhưng thường nhẹ và biến mất sau vài giờ hoặc ngày hôm sau.

Có 2 loại laser chính trên lâm sàng, đó là laser bóc tách và không bóc tách.

  • Laser bóc tách hay điển hình là laser CO2 fractional có hiệu quả thu nhỏ lỗ chân lông nhờ kích thích quá trình sản xuất collagen. Phương pháp này cơ chế giống như phương pháp lăn kim tuy nhiên hiệu quả hơn.
  • Laser không bóc tách điển hình như laser Q-switched Nd:YAG 1064nm chế độ toning sẽ giúp thu nhỏ lỗ chân lông, giảm tiết dầu tạm thời, đồng thời kích thích quá trình sản xuất collagen dưới da giúp giảm tình trạng mụn đầu đen hiệu quả.
Laser
Laser tiêu diệt sự tích tụ của vi khuẩn, giảm viêm, kích thích tăng sinh collagen dưới da, thu nhỏ lỗ chân lông và giảm sản xuất bã nhờn, dầu thừa

Cách chăm sóc da chuyên biệt cho mụn đầu đen

Bên cạnh các phương pháp điều trị mụn đầu đen như đã đề cập ở trên, nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chuyên biệt để điều trị duy trì như sau.

Ca lâm sàng điều trị thành công tại Doctor Acnes
Ca lâm sàng điều trị thành công tại Doctor Acnes

Bước 1: làm sạch da

Đây là bước cực kỳ quan trọng trong quy trình chăm sóc da để giảm thiểu mụn đầu đen. Các sản phẩm làm sạch da bao gồm:

Sữa rửa mặt (cleanser)

Sữa rửa mặt giúp loại bỏ bụi bẩn, dầu nhờn và mỹ phẩm trên da. Nó sử dụng các chất hoạt động bề mặt để làm sạch lỗ chân lông và loại bỏ bã nhờn trên da, giảm nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn đầu đen.

Trên thị trường hiện tại có nhiều sản phẩm sữa rửa mặt có chứa acid salicylic nồng độ thấp, có khả năng hỗ trợ làm sạch sâu tuyến bã nhờn và tẩy da chết nhẹ nhàng. Từ đó giúp hỗ trợ điều trị mụn đầu đen hiệu quả hơn.

Cách sử dụng: có thể rửa mặt với sửa rữa mặt hàng ngày, sáng và tối. Lưu ý xoa đều sản phẩm lên mặt và massage nhẹ nhàng trong khoảng 30 giây rồi rửa sạch bằng nước ấm.

Sữa rửa mặt giúp loại bỏ bụi bẩn, dầu và mỹ phẩm trên da
Sữa rửa mặt giúp loại bỏ bụi bẩn, dầu và mỹ phẩm trên da

Tẩy tế bào chết (exfoliating)

Mụn đầu đen thường được hình thành do bã nhờn và tế bào chết bị tắc nghẽn trong lỗ chân lông. Do đó, tẩy tế bào chết sẽ giúp điều trị và giảm thiểu sự hình thành mụn đầu đen mới. Có hai phương pháp tẩy tế bào chết là cơ học và hóa học.

  • Tẩy tế bào chết cơ học: có chứa các hạt nhỏ như đường, muối, cát, hạt mịn… có tác dụng làm sạch các tế bào chết trên da bằng cách tạo ma sát. Sản phẩm này thường có kết cấu dày và cứng, phù hợp với da dày và da dầu. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá mạnh hoặc quá thường xuyên, sản phẩm này có thể gây kích ứng, tổn thương hoặc làm mỏng da.
  • Tẩy tế bào chết hóa học: có chứa các acid như AHA, BHA, PHA… có tác dụng phá vỡ liên kết giữa các tế bào chết và lớp biểu bì của da, giúp các tế bào chết tự bong ra. Tẩy tế bào chết hóa học thường có kết cấu lỏng và mềm, phù hợp với da nhạy cảm và da khô. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều hoặc không phù hợp với loại da, sản phẩm này có thể gây khô da, đỏ da hoặc bỏng da.

Cách sử dụng: tẩy tế bào chết có thể sử dụng 1-2 lần/tuần tùy vào loại sản phẩm và loại da.

Tẩy tế bào chết
Tẩy tế bào chết có thể sử dụng 1-2 lần/tuần tùy vào loại sản phẩm và loại da

Toner BHA

Toner, hay nước hoa hồng, có tác dụng làm sạch lại các sản phẩm xà phòng từ sữa rửa mặt còn sót lại trên da, đồng thời thu nhỏ lỗ chân lông. BHA giúp kháng viêm, làm sạch sâu nang lông và tẩy da chết bề mặt hiệu quả.

Do đó, toner BHA giúp làm sạch sâu lỗ chân lông và loại bỏ bã nhờn, tế bào chết, giúp da sáng và mịn màng hơn.

Cách sử dụng: sử dụng ngay sau khi dùng sữa rửa mặt, dùng bông sạch thấm dung dịch toner và thoa đều sản phẩm lên mặt, cổ, không cần rửa lại với nước. Sử dụng toner BHA từ 1-2 lần mỗi tuần vào buổi tối để da có thời gian phục hồi. Nếu da quen dần, có thể tăng lên 3-4 lần mỗi tuần. Tuy nhiên, không nên sử dụng toner BHA quá nhiều hoặc kết hợp với các sản phẩm khác có chứa AHA, PHA, retinol hay vitamin C để tránh gây kích ứng, khô da hoặc bỏng da.

Toner
Toner BHA giúp làm sạch sâu lỗ chân lông

Bước 2: thoa các sản phẩm đặc trị và giảm tiết bã nhờn

Sản phẩm giảm tiết bã nhờn giúp kiểm soát lượng dầu trên da và giảm thiểu tình trạng mụn đầu đen.

Retinoid

Retinoid là nhóm dẫn xuất của vitamin A, giúp đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào, bong sừng và giảm sự sản xuất bã nhờn nhờ đó giúp giảm tình trạng mụn đầu đen. Retinoid đồng thời giúp kích thích tăng sinh collagen và tái tạo tế bào mới giúp trẻ hóa da.

Cách sử dụng: nên sử dụng vào buổi tối sau khi rửa mặt và trước khi thoa kem dưỡng. Thoa lớp mỏng retinoid lên da theo chiều từ trong ra ngoài và từ dưới lên trên. Vỗ nhẹ để retinoid thẩm thấu vào da. Nên sử dụng kem chống nắng vào buổi sáng vì retinoid có thể làm da nhạy cảm với ánh nắng.

Niacinamide

Đây là một hoạt chất dưỡng da có khả năng giảm tiết bã nhờn và cân bằng dầu tự nhiên trên da. Niacinamide giúp làm giảm kích thước lỗ chân lông và giảm vi khuẩn gây mụn. Nó cũng giúp làm mờ vết thâm do mụn gây ra. Đặc biệt, đây là một thành phần phù hợp với làn da nhạy cảm.

Cách sử dụng: có thể sử dụng sản phẩm chứa niacinamide như kem dưỡng hoặc serum. Thường thì nồng độ niacinamide đủ để có hiệu quả được nghiên cứu là từ 2–5% với các sản phẩm có nồng độ trên 5% hiện vẫn chưa có nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả thực sự, bên cạnh khả năng có thể gây kích ứng. Nên sử dụng sản phẩm chứa niacinamide vào buổi sáng và tối sau khi rửa mặt. Nếu có da nhạy cảm, hãy bắt đầu với nồng độ thấp hơn và tăng dần lên.

Tea tree oil

Tinh dầu tràm trà hay trà xanh có tính chất kháng khuẩn và kháng viêm, giúp kiểm soát mụn đầu đen. Tea tree oil làm giảm tiết bã nhờn và làm sạch lỗ chân lông, đồng thời giảm vi khuẩn gây mụn và làm dịu da.

Cách sử dụng: sau khi làm sạch da, sử dụng một giọt tea tree oil và thoa lên vùng da mụn đầu đen hoặc khu vực có nhiều dầu. Để sản phẩm thẩm thấu trên da và không rửa lại. Sử dụng một hoặc hai lần mỗi ngày.

Sản phẩm giảm tiết bã nhờn giúp kiểm soát lượng dầu trên da và giảm thiểu tình trạng mụn đầu đen
Sản phẩm giảm tiết bã nhờn giúp kiểm soát lượng dầu trên da và giảm thiểu tình trạng mụn đầu đen

Bước 3: giữ ẩm cho da

Kem dưỡng ẩm là một sản phẩm rất cần thiết để cung cấp và duy trì độ ẩm cho da, tránh tình trạng khô da có thể kéo theo hàng loạt vấn đề về da.

Mụn đầu đen vẫn có thể được hình thành do da khô hoặc không đủ ẩm, bởi sự tiết dầu bù trừ của tuyến bã. Vì vậy, việc giữ ẩm cho da là rất quan trọng để giảm thiểu mụn đầu đen.

Các sản phẩm giữ ẩm cho da hoạt động theo 4 cơ chế là cấp ẩm, khóa ẩm, phục hồi và tăng khả năng tự hút ẩm. Các sản phẩm cấp ẩm cung cấp nước cho da từ bên ngoài, các sản phẩm khóa ẩm ngăn chặn sự mất nước qua da, các sản phẩm phục hồi củng cố hàng rào bảo vệ tự nhiên của da và các sản phẩm tăng khả năng hút ẩm sẽ tăng cường khả năng hấp thu và giữ nước của da từ bên trong. Các sản phẩm giữ ẩm cho da có thể kết hợp các cơ chế trên để mang lại hiệu quả cao nhất cho làn da.

Kem dưỡng ẩm có chứa các thành phần nuôi dưỡng da như vitamin E, ceramide, peptide, hyaluronic acid hay collagen có tác dụng duy trì cân bằng độ ẩm cho da, ngăn ngừa lão hóa và phục hồi tổn thương của da. Đồng thời, nên chọn kem dưỡng ẩm có kết cấu nhẹ, không chứa dầu và không gây nhờn rít để tránh bít tắc.

Cách sử dụng: dùng một lượng vừa đủ ra lòng bàn tay, thoa đều sản phẩm lên da mặt theo chiều từ trong ra ngoài, từ dưới lên trên và vỗ nhẹ nhàng để sản phẩm thẩm thấu vào da.

Dưỡng ẩm
Việc giữ ẩm cho da là rất quan trọng để giảm thiểu mụn đầu đen

Mụn đầu đen là một nỗi ám ảnh cho nhiều người bởi nó làm xấu đi vẻ đẹp của làn da. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng việc nặn mụn đầu đen chỉ là cách giải quyết bề mặt và có thể khiến tình trạng da thêm tồi tệ. Để khắc phục triệt để vấn đề mụn đầu đen, chúng ta cần đi sâu vào nguyên nhân gốc rễ, áp dụng các biện pháp kiểm soát lượng bã nhờn và se khít lỗ chân lông. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống lành mạnh và uống đủ nước cũng giúp cân bằng lượng dầu trên da.

Ngoài ra, việc thu nhỏ lỗ chân lông cũng là một phần quan trọng trong việc điều trị mụn đầu đen. Lỗ chân lông to và bít tắc là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và chất bẩn tích tụ, góp phần tạo ra mụn đầu đen. Để thu nhỏ lỗ chân lông, chúng ta có thể dùng các sản phẩm chứa thành phần phù hợp hoặc các liệu pháp thẩm mỹ nội khoa như peel da, laser hoặc lăn kim. Hãy chọn Bệnh viện và Phòng khám Da liễu uy tín với các Bác sĩ có chuyên môn cao để điều trị triệt để mà lại an toàn, hiệu quả nhé!

Bác sĩ
Thăm khám trực tiếp với Bác sĩ Da liễu để được tư vấn và điều trị

banner gruop facebook

Tài liệu tham khảo

  1. How to control oil skin“. American Academy of Dermatology Association
  2. Acnes“. NIH
  3. What causes pimples?“. MedicalNewsToday
  4. Understanding Acne Basics“. WebMD
Share DMCA.com Protection Status

PHẢN HỒI

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

+84