Việc sở hữu một làn da khoẻ đẹp, không khuyết điểm là một ước muốn của rất nhiều chị em phụ nữ nói riêng và những người quan tâm đến sắc đẹp nói chung. Không ít người vì muốn đạt được mong muốn đó một cách nhanh chóng, kèm với việc thiếu các kiến thức cơ bản trong chăm sóc da, đã tìm đến những sản phẩm được quảng cáo là có thể điều trị mọi khuyết điểm trên da trong thời gian ngắn. Rượu thuốc chính là một ví dụ điển hình cho những lời quảng cáo có cánh về một “thuốc thần dược” với khả năng làm đẹp da cấp tốc. Tuy nhiên đã có không ít trường hợp da bị tổn thương nghiêm trọng sau một thời gian dài sử dụng rượu thuốc. Trong bài viết này, hãy cùng Doctor Acnes tìm hiểu về cách phục hồi da sau khi dùng rượu thuốc để phục hồi làn da bị tổn thương sau khi dùng rượu thuốc!
Những thương tổn gây ra do rượu thuốc
Rượu thuốc về cơ bản sẽ bao gồm 2 thành phần chính đầu tiên là rượu (cồn), thứ hai là các loại rễ cây, vỏ cây, thảo mộc thêm vào. Ngoài ra một số loại rượu thuốc còn được cho vào thêm các hoạt chất khác để tăng hiệu quả điều trị như acid salicylic, corticoid. Các loại rượu thuốc hiện có trên thị trường có thể kể đến như rượu thuốc tái tạo da, rượu thuốc trị mụn, rượu thuốc trị nám, rượu thảo dược trị thâm… “Điều trị tất cả vấn đề trên da” như tái tạo da, trị mụn, trị nám là những lời quảng cáo có cánh từ người bán rượu thuốc, nhưng đằng sau hiệu quả mơ hồ là những tác hại thực sự đối với người sử dụng.
Những “hiệu quả” thoáng qua ban đầu
Với thành phần chính là cồn, rượu thuốc sẽ làm cho các tế bào sừng trên bề mặt da chết đi. Lớp tế bào này bong tróc ra, bộc lộ lớp da non bên dưới sẽ làm cho người sử dụng cảm giác làn da mịn đẹp. Ngoài ra nhân mụn trên da cũng sẽ khô lại tạo cảm giác giảm mụn, sạch mụn, lỗ chân lông thông thoáng. Khi da bong ra như thế sẽ làm các đốm tăng sắc tố nông trên da bong ra bớt, khiến da trở nên trắng sáng hơn. Bên cạnh đó, để tăng hiệu quả nhanh chóng của rượu thuốc, nhiều người bán cho thêm vào đó các hoạt chất như acid salicylic, corticoid. Các hoạt chất này có thể giúp kháng viêm, giảm mụn, giảm bã nhờn, làm cho da căng mọng và nhìn trắng sáng mịn màng hơn. Tuy nhiên do không quản lí được hàm lượng cũng như việc tự ý sử dụng kéo dài các hoạt chất trên khiến cho da dần bị phụ thuộc thuốc và kéo theo những ảnh hưởng tiêu cực phía sau.
Những tác hại thực sự
Như đã nói, vấn đề chính khi sử dụng rượu thuốc là người sử dụng không kiểm soát được nồng độ cồn có trong các sản phẩm này, cũng như các hoạt chất được cho thêm vào. Vì thế mà sau một thời gian dài sử dụng, các tác hại thực sự dần dần xuất hiện.
Trong thời gian đầu, khoảng vài tháng sau khi sử dụng rượu thuốc, da trở nên khô nhiều hơn. Chính thành phần cồn trong rượu thuốc làm hoà tan lớp màng hàng rào bảo vệ da vốn chủ yếu là phospholipid. Mất đi lớp màng bảo vệ sẽ khiến da trở nên dễ thoát nước hơn, da khô ngứa, dễ bị kích ứng.
Nếu tiếp tục sử dụng rượu thuốc, da bắt đầu bong vảy. Da bong ra nhiều khiến người sử dụng nhầm lẫn là da đang đổi mới, tuy nhiên việc bong da này khiến da trở nên yếu mỏng đi, làm suy yếu hơn hàng rào bảo vệ da tự nhiên.
Một thời gian sau, da bắt đầu bị kích ứng, nổi nhiều mẩn đỏ. Lúc này da bị tổn thương nghiêm trọng, hàng rào bảo vệ da mỏng đi và suy yếu rõ rệt, lớp tế bào sừng mất đi nhiều hơn do quá trình bong da ở giai đoạn trước, da kích ứng nổi mẩn đỏ. Có thể có các vết dãn mao mạch do da mỏng hơn làm thấy rõ hơn mạch máu ở lớp bì.
Giai đoạn cuối cùng, nền da trở nên ửng đỏ trầm trọng, các vết giãn mạch bộc lộ rõ hơn và nhiều hơn trên bề mặt da. Xuất hiện dấu hiệu viêm da, tiết dịch vàng, đóng vảy trên da. Mụn trứng cá, mụn nước xuất hiện nhiều trên da.
Ngoài ra, các hoạt chất được thêm vào rượu thuốc như acid salicylic, corticoid khi dùng kéo dài cũng sẽ kéo theo những tác hại khôn lường cho làn da. Acid salicylic vốn được dùng như một chất tẩy tế bào chết, khi sử dụng kéo dài sẽ khiến cho làn da ngày càng mỏng đi, bên cạnh đó trong quá trình tác động acid salicylic có thể làm da mất nước, khiến da càng trở nên khô và căng rát. Sử dụng corticoid hàm lượng cao kéo dài sẽ khiến da bị nhiễm corticoid. Tuỳ thuộc vào hàm lượng và thời gian sử dụng mà da có thể nhiễm corticoid với những mức độ khác nhau, từ nhẹ nhất là làm khô da, sần sùi, ngứa cho đến viêm da, giãn mạch, nổi mụn nước, nhiễm trùng.
Cách phục hồi làn da sau khi dùng rượu thuốc
Tuỳ thuộc vào thời gian sử dụng rượu thuốc cũng như mức độ tổn thương da để xem có thể phục hồi da tại nhà hoặc cần tìm đến can thiệp điều trị từ Bác sĩ.
Nếu da bị ửng đỏ quá nhiều, da quá mỏng yếu, không thể bôi bất kỳ gì, hoặc thậm chí bị nổi bóng nước thì lúc này cần đến Bệnh viện, Phòng khám chuyên khoa Da liễu để được Bác sĩ tư vấn, chẩn đoán các vấn đề đi kèm để được điều trị phù hợp nhất.
Nếu chỉ mới sử dụng rượu thuốc vài tháng, da chỉ bị tổn thương nhẹ như khô, bong tróc da, đỏ da nhẹ, nổi ít mụn trứng cá thì có thể áp dụng các bước phục hồi da như bên dưới.
Ngưng sử dụng rượu thuốc
Điều tiên quyết trong quá trình phục hồi da sau tổn thương là phải ngưng sử dụng rượu thuốc. Nếu vẫn tiếp tục sử dụng rượu thuốc thì việc phục hồi da sẽ không có hiệu quả như mong muốn, da vẫn chịu những ảnh hưởng nặng nề từ rượu thuốc mang lại.
Nếu cần tẩy tế bào chết, có thể sử dụng các sản phẩm an toàn và khoa học hơn như các sản phẩm chứa AHA, BHA, retinol. Những hoạt chất này có khả năng vừa tẩy tế bào chết, vừa kích thích tăng sinh collagen, giúp cho da sáng màu, căng mịn trông khoẻ mạnh hơn, hỗ trợ điều trị mụn lâu dài và an toàn. Nên tìm hiểu kĩ nền da của bản thân, để tìm được loại sản phẩm tẩy tế bào chết nào là phù hợp cho làn da.
- AHA (alpha hydroxy acid) hoà tan được trong nước nên thích hợp cho da khô. AHA có tác dụng phá vỡ liên kết giữa các tế bào sừng trên da, giúp bong da chết nhanh chóng, đồng thời làm thông thoáng lỗ chân lông. Vì vậy sử dụng AHA sẽ giúp da trở nên đều màu, sáng mịn và ngăn ngừa mụn hiệu quả
- BHA (beta hydroxy acid) hoà tan được trong dầu nên phù hợp với người có da dầu. BHA có tính kháng viêm, hỗ trợ điều trị mụn đầu đen, đầu trắng và mụn viêm. Ngoài ra BHA còn có khả năng loại bỏ lớp bã nhờn, bụi bẩn ở sâu cũng như các tế bào chết gây tắc lỗ chân lông, từ đó làm da thông thoáng, hạn chế mụn.
- Retinol: là một dẫn xuất của vitamin A, có tác dụng mạnh trong việc giảm sắc tố da melanin, kích thích sản sinh collagen, giúp giảm nếp nhăn, tăng cường tạo tế bào da mới.
Cung cấp đủ độ ẩm cho da
Da tổn thương sau sử dụng rượu thuốc sẽ rất khô, cho nên việc cung cấp đầy đủ ẩm cho da là rất quan trọng. Có thể lựa chọn các loại serum, kem hoặc mặt nạ dưỡng ẩm để cấp ẩm cho da.
Đối với serum, nên chọn loại giàu HA (hyaluronic acid) đây là thành phần giúp giữ nước rất tốt ở bề mặt da. Các phân tử HA sẽ giữ một lượng nước khá lớn ở trong da giúp da được giữ ẩm đầy đủ lâu dài.
Sau khi sử dụng serum cần phải bôi kem dưỡng ẩm nhằm mục đích khoá ẩm. Nên ưu tiên các loại kem có chứa các thành phần như ceramide, cholesterol, acid béo. Đây là các thành phần chính cấu tạo thành lớp màng bảo vệ da, hỗ trợ phục hồi hàng rào bảo vệ và giữ ẩm cho da tốt hơn.
Có thể sử dụng thêm các loại mặt nạ cấp ẩm, thường có ghi “moisture mask, hydrating mask” trên nhãn hiệu, có thành phần giàu glycerin, protylene glycol, HA là các thành phần cấp ẩm rất hiệu quả. Trong giai đoạn này nên đắp mặt nạ khoảng 3 – 4 lần/tuần vào buổi tối, giữ trên da khoảng 20 phút, không rửa bằng nước hay sữa rửa mặt lại mà để nguyên lớp ẩm trên da rồi vỗ nhẹ nhàng để thẩm thấu vào da giúp da ẩm mượt hơn.
Làm sạch da bằng các sản phẩm dịu nhẹ
Trong giai đoạn da đang bị tổn thương, da sẽ rất khô, lớp màng bảo vệ bị tổn thương trầm trọng, vì vậy các sản phẩm vệ sinh da nên chọn loại dịu nhẹ nhất có thể. Tốt nhất là chọn các sản phẩm dạng sữa dành cho da nhạy cảm, thường được ghi trên bao bì là “for sensitive skin”, hoặc các loại sản phẩm pH 5.5 tương tự như pH trên da hạn chế gây kích ứng da, giúp làm sạch da không gây khô da.
Đối với nước tẩy trang cũng chọn loại dành cho da nhạy cảm, khi tẩy trang thì không chà xát mạnh, mà nên vuốt nhẹ nhàng theo hướng nâng cơ từ trong ra ngoài, từ dưới lên trên, và chỉ cần tẩy trang 1 lần/ngày vào buổi tối. Bên cạnh đó, trong thời gian da đang bị tổn thương cũng cần hạn chế trang điểm vì các thành phần trong mỹ phẩm thường dễ gây kích ứng cho làn da đang nhạy cảm.
Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời
Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, ánh sáng mặt trời càng dễ dàng xuyên thấu và tác động sâu hơn vào làn da, làm cho da dễ bị sạm, thậm chí nám da. Nếu như da tổn thương nhiều, không thể bôi kem chống nắng thì tốt nhất là nên hạn chế ra đường, nếu cần phải ra đường thì nên che chắn cẩn thận và tránh những khoảng thời gian nắng gắt. Nếu da có thể sử dụng kem chống nắng thì nên chọn sản phẩm có chỉ số SPF 30 vì SPF 30 đã có khả năng bảo vệ khỏi UVB đến 97%, các sản phẩm SPF cao hơn chỉ tăng rất ít khả năng bảo vệ trong khi có thể làm tăng nguy cơ kích ứng da. Nên chọn các loại kem chống nắng dành cho da khô, da nhạy cảm, các loại kem chống nắng vật lý thay vì hoá học.
Xem thêm các bài viết liên quan
Khi nào cần tìm đến Bác sĩ
Khi da tổn thương nặng nề, nền da đỏ, da mỏng yếu, nổi nhiều mụn nước, mụn trứng cá, da ngứa rát kích ứng nặng, không thể bôi bất kỳ sản phẩm chăm sóc da nào lên da thì cần phải đến Bệnh viện, Phòng khám chuyên khoa Da liễu để được các Bác sĩ chẩn đoán và điều trị phù hợp. Ngoài ra trong quá trình tự chăm sóc phục hồi da tại nhà, nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn hoặc xuất hiện thêm các triệu chứng mới, cũng cần tìm kiếm can thiệp từ Bác sĩ.
Phục hồi da sau tổn thương do rượu thuốc là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì cũng như kiến thức chăm sóc da cơ bản. Các bước quan trọng trong quá trình phục hồi da là phải ngưng sử dụng rượu thuốc, cung cấp đủ ẩm cho da, vệ sinh da bằng các sản phẩm dịu nhẹ, và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Cần thận trọng khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào để chăm sóc da, nắm rõ các thành phần có trong đó và quan trọng là lựa chọn các sản phẩm chính hãng, tránh các sản phẩm trôi nổi không rõ nguồn gốc để hạn chế các ảnh hưởng không mong muốn.
Hi vọng qua bài viết này, Doctor Acnes đã mang đến cho bạn những kiến thức cơ bản trong việc phục hồi da sau tổn thương do rượu thuốc. Nếu cảm thấy khó khăn trong quá trình chăm sóc da hoặc tình trạng da trở nên xấu đi, hãy tìm đến các Bệnh viện và Phòng khám chuyên khoa Da liễu để được điều trị phù hợp!
Tài liệu tham khảo
- “Understanding the difference between AHA and BHA for skin care”. MedicalNewsToday
- Kullavanijaya P, Lim HW. “Photoprotection“. J Am Acad Dermatol. 2005 Jun;52(6):937-58; quiz 959-62. doi: 10.1016/j.jaad.2004.07.063. PMID: 15928611.16/j.jaad.2004.07.063
Bài viết này có hữu ích không?
Chọn 1-5 sao cho chất lượng bài viết
